SÜRAT
SÜRAT Sporcunun kendisini en yüksek hızda bir yerden bir yere hareket ettirebilme ya da hareketlerini mümkün olduğu kadar yüksek bir hızda uygulayabilmesidir.
SÜRAT
Fizyolojik Açıdan Sürat Algılama Sürati Hareketlerin Daha Hızlı Yerine Getirilmesini Sağlar. Reaksiyon Sürati Süratli Şekilde Tepki Gösterme Yeteneği Hareket Sürati İlk Hareket İle Bitiriş Arasında ki Geçen Süre
Antrenman Bilimi Açısından Sürat 3.Sınıflandırma(Sportif Oyunlara )Göre Sınıflandırma Reaksiyon Sürati Sprint Sürati Teknik Bir Hareketin Uygulanmasındaki Sürat Süratte Devamlılık 1.Sınıflandırma Reaksiyon Sürati Bireysel Hareketin Hızı Hareketin Frekansı Hareketi Devam Ettirebilme Yeteneği 2.Sınıflandırma Reaksiyon Sürati Sprint Sürati Aksiyon Sürati Süratte Devamlılık
Reaksiyon - Refleks Reaksiyon: Kasa gelen bir uyaranın sinirler yoluyla merkezi sinir sistemine ulaştırılması ve burada karar oluşturarak (emir olarak) tekrar sinirler yoluyla kaslara iletilmesi ve kasların ilgili emir doğrultusunda harekete geçmesidir. Uyaran, görme, dokunma ve işitme ile ilgili olabilir. Reaksiyon, bilinçli olarak gösterilen (ortaya çıkan) bir tepkidir. Refleks: Dıştan gelen bir uyarı sonucu doğan irade dışı sinir etkinliğidir. Merkezi sinir sistemi işe karışmaz. Bu eylemde emir, duyu sinirlerinden direkt olarak hareket sinirlerine geçer ve kaslar yoluyla hareket uygulanır. Reaksiyona nazaran daha kısa zamanda oluşur.
Reaksiyon - Refleks 1 Reaksiyonun refleksten farkı; uyaran merkezi sinir sistemine gelir, değerlenir, kasa emir verilir ve sonunda reaksiyon gösterilir. 2 Refleks reaksiyondan 20 defa hızlıdır. 3 Uyaran ile uyarana ilk cevap arasındaki zaman reaksiyon zamanıdır. 4 Reaksiyon zamanı ısınma, streching ile düzeltilebilir.
Reaksiyon Sürati
Reaksiyon Sürati Kombine Reaksiyon Basit Reaksiyon Merkezi sinir sisteminin cevap süresi Uzundur. Ör: Basketbolda Savunma Basit Reaksiyon Merkezi sinir sisteminin değerlendirmesi daha hızlıdır. Ör: 100m.Çıkış Kombine reaksiyon iyi antrenmanla %30-40 oranında düzeltilebilir. Ancak basit reaksiyon süresini geliştirmek zordur.
İvmeleme Hızı : Süratte Meydana Gelen Değişimdir İlk Hız İle Son Hız Farkının Zamana Bölümüdür Ortalama Hız : Hareket Süratinin Koşulan Metreye Bölünmesi İle Elde Edilir Maksimum Hız : İvmelenme Sürati İle Elde Edilen En Büyük Hızdır Sporcunun Sürati, Reaksiyona, İvmeleme, Ortalama ve Maksimum Hıza Bağlıdır
SÜRAT - ÇABUKLUK SÜRAT : Sporcunun kendisini en yüksek hızda bir yerden bir yere hareket ettirebilme ya da hareketlerini mümkün olduğu kadar yüksek bir hızda uygulayabilmesidir. ( Y. SEVİM ) ÇABUKLUK : Kasların mümkün olan en kısa zamanda dış dirençlere karşı vücut yada vücudun bir kısmının direncine rağmen eklemleri harekete geçirebilme özelliğidir. ÇABUKLUK VE SÜRAT ARASINDAKİ TEMEL FARKLILIK HAREKET FREKANSINA BAĞLIDIR 100 METRE DERECELERİ AYNI OLAN İKİ SPORCUDAN DAHA ÇOK ADIM ATAN KISACA ADIM FREKANSI YÜKSEK OLAN SPORCU DAHA ÇABUKTUR
Süratin Anatomik Ve Fizyolojik Temelleri 1. Kasılma Sürati Kas Liflerinin Tipine Bağlıdır Açık (beyaz) kas lifleri: Beyaz kas lifleri, çabuk tepki gösterirler. Uyarılma dereceleri ve kasılma hızları yüksektir. Anaerobik kapasiteleri yüksek olmakla beraber çabuk yorulurlar.. Koyu(kırmızı) kas lifleri: Kırmızı kas lifleri, yavaş ve düşük bir kuvvetle kasılırlar, ancak daha geç yorulurlar. Beyaz kas liflerine oranla bu lifler beş kat daha fazla miyoglobin içerirler. Aerobik enerji mekanizmasına sahiptir. Karışık(intermediar) kas lifleri: Karışık türde ise kimyasal bileşimine göre beyaz ya da kırmızı kas liflerinin özellikleri ağırlık kazanır.
Süratin Anatomik Ve Fizyolojik Temelleri 1 Maksimal kuvvet, sürat üzerine olumlu etki yaratır. 2 Maksimal kuvvete sahip olanların ATP – CP rezervi fazladır. 3 Olumlu sinir kas işbirliği(koordinasyon hareketi) ve düzeltilmesi sürati arttırır. 4 İntermüsküler (kaslararası) koordinasyon yeteneği sürati arttırır. 5 Hareketlilik kaslara geniş hareket açısı sağlar ve sürati olumlu yönde etkiler. 6 Maksimal mücadele gücü isteği sürati olumlu yönde etkiler. 7 İyi yapılmış 3-4 sürat antrenmanı ile ATP’de yaklaşık %30 oranında artış olabilir.
Süratin Anatomik Ve Fizyolojik Temelleri Sürat çalışmaları % 100 güçle yapılan çalışmalardır. Aşırı yorgunlukta maksimal sürate erişilemez. Bunun anlamı da, yorgun kaslarda sürat çalışması yapılmaz. 10 Sürat çalışmalarında tam dinlenme ilkesi kullanılır ve genellikle sürat çalışmaları antrenmanın ilk bölümünde uygulanır.
Sürati Etkileyen Faktörler Fizyolojik Faktörler 1 Oksijen Kapasiteleri 2 Nabız ve Dolaşım Sistemi 3 Nöro-muskular Fonksiyonlar 4 Koordinasyon 5 Kas Gücü 6 Kasların Esnekliği 7 Kas Tipleri 8 Kasların Uzunluk ve Çapları 9 Laktik asit Düzeyi 10 Enerji Sistemleri 11 % Yağ Oranı
Sürati Etkileyen Faktörler Antropometrik Faktörler Yaş Boy-Kilo Cinsiyet Anatomik Özellikler Vücut Kompozisyonu
Sürati Etkileyen Faktörler Motorik Faktörler 3.Beceri (Koordinasyon) 1. Kas Kuvveti Dayanıklılık 5.Kuvvet - Koordinasyon Düzeyi ve İlişkisi 4.Hareketlilik
Sürati Etkileyen Faktörler Psikolojik Faktörler 1 Motivasyon 2 Ruhsal özellikler 3 Uyarıların yoğunluğu 4 Sinir Sistemi 5 Her bir sinir için kas lifi sayısı 6 Reaksiyon zamanı 7 Refleks 8 Motor üniteler
Sürati Etkileyen Faktörler Genel sağlık faktörleri, hastalıklar, sakatlıklar Beslenme ve diyet özellikleri Yorgunluk Dinlenme Dış etkenler Giysi, ayakkabı vb. Dizlik gibi sürati engelleyen malzemeler Saha şartları
Sürati Etkileyen Faktörler Antrenman Faktörleri 1 Isınma 2 Streching (Germe Cimnastiği) 3 Yüklenme İlkeleri (Yüklenmenin Yoğunluğu, Kapsamı, Süresi ve Sıklığı ) 4 Antrenman Teknik ve Taktikleri 5 Adım Sıklığı ve Uzunluğu 6 Sprint ve Sürat Çalışmaları 7 Start Çalışmaları
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Sürat kalıtımsal bir özelliktir. Maksimal kuvvet çalışmaları sürat özelliği gelişiminin temel alt yapısını oluşturur.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR İyi bir maksimal kuvvete sahip basketbolcuda sürat için gerekli olan ATP-CP rezervi fazladır .
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Koordinasyon özelliğinin gelişimi ve düzeltilmesi sürat özelliğini arttırır.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Kas içi ve kaslar arası koordinasyon sürati önemli ölçüde arttırır. Bu nedenle sürat çalışmaları; koordinasyon çalışmaları ile beraber olmalıdır.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Hareketlilik geniş hareket açısı sağlar ve sürati olumlu etkiler.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Sürat çalışmaları %100’e yakın güçle yapılan çalışmalardır. Sürat çalışmaları genellikle antrenmanın başlarında ve ortalarında yapılmalıdır.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Sürat çalışmalarında tam dinlenme ilkesi kullanılır. Yorgunken sürat çalışmaları yapılmaz. Yorgun kaslarda patlayıcılık özelliği kaybolur.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Basketbolcularda öncelikle topsuz genel sürat geliştirilmeli, bunun üzerine daha sonra teknikle bağlantılı sürat örülmelidir.
Sürat çalışmaları basit yada kombine biçimde özellikle son hazırlık döneminde ve müsabaka döneminde her antrenmanda yer almalıdır.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Sürat çalışmalarına özellikle motor ünite tam olgunlaşmadan çocuk yaşta (yak.8-10 yaş) başlanmalıdır. Maksimum sürate erkeklerde 12, kızlarda 14 yaşında ulaşılabilir. Çocukların antrenmanlarında bu dikkate alınmalıdır.
SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Sürat çalışmaları sıçrama ve koordinasyon çalışmaları ile birleştirildiğinde daha etkin olur.