ANAEROBİK GÜÇ TESTLERİ

Anaerobik Performans Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi Anaerobik Güç Maksimal bir egzersiz sırasında birim zamanda oluşturulabilen maksimal enerji miktarı Anaerobik Kapasite Bir işi gerçekleştirebilmek için var olan toplam anaerobik enerji miktarı

Anaerobik Performans ve Enerji Sistemleri Kısa süreli yüksek şiddet içeren kas aktivitelerini tamamlayabilmek için acil ve çabuk enerji kaynağına ihtiyaç duyulur. Anaerobik enerji mekanizmaları ATP-PC sistemi (Fosfojen Sistemi) Anaerobik glikoliz (Laktik Asit)

Anaerobik Güç ve Kapasite Kısa sürede tamamlanan Patlayıcı kuvvet Tüm spor dalları  Yüksek atlama + Cirit atma + Sürat koşuları + Yüzme +

Anaerobik Performansın Belirlenmesi  Laboratuar Testleri   Saha Testleri 

Anaerobik Performans Kategorisi Kısa Süreli Anaerobik Performans Kapasitesi 3-10 sn arasında maksimal efor Dikey sıçrama testleri Orta Anaerobik Performans Kapasitesi 20-50 sn arasında maksimal efor Wingate anaerobik güç testi Uzun Süreli Anaerobik Performans Kapasitesi 60-120 sn arasında maksimal efor İzokinetik tek eklem testi

Sargent Sıçrama Testi (Dikey Sıçrama Testi) Kısa süreli maksimal kas performansı ile ilgili bilgi veren ilk testtir. Kişi düz bir duvar ve baskın kolunu yukarı doğru kaldırarak maksimum erişebileceği yükseklik duvara işaretlenir. İki işaret arasındaki mesafe metre cinsinden sıçrama yüksekliği olarak kaydedilir. P= (sıçrama öncesi kol yukarıda)- (sıçrama sonrası mesafe) x vücut ağırlığı (Bouchard ve ark., 1991)

Dikey Sıçrama-Kuvvet Platformu  Dikey sıçrama testinin farklı protokolleri de üretilmiştir.  Sıçramanın başlangıcında  vücut pozisyonunun farklılığı,  sıçrama öncesi yapılan karşı hareket  ellerin sallanması metodolojik  Denekler kuvvet platformunda sıçrama hareketini gerçekleştirir.  Sıçrama öncesi uygulanan dikey hızdan hesaplanan dikey kuvvet ile mekanik güç hesaplanır.  Elde edilen güç değerleri bisiklet testlerinde elde edilen değerlerin %50-60’ına denk gelir. ) Güç:( (2.21). (va). 2.21= Sabit katsayı Va= vücut ağırlığı D=sıçrama yüksekliği

Quebec 10 Saniyelik Bisiklet Testi İlk iş yükü vücut ağırlığına göre belirlenir (yaklaşık 0.09 gr.kg-1) Test süresince manuel olarak ayarlanır Bunun sonucu olarak denek 10 ile 16 m.sn-1’lik pedal hızını koruyabilmelidir. Test 2 tekrardan oluşan tüm eforla 10 saniyelik uygulamaları içerir. Denek test esnasında: Daima oturur bir pozisyonda pedal çevirmeli Yük (2-3 saniye içerisinde) araştırmacı tarafından bırakıldığında pedal hızı 80 rpm olmalı. Başla komutuyla birlikte, pedal 10 saniye boyunca olağandan daha hızlı çevrilmelidir. İlk deneme sonrasında 10 dakikalık dinlenme periyodu verilmelidir. Daha sonra ikinci bir deneme uygulanır. Güç çıktıları en iyi 10 saniyelik performans süresince joule yada vücut ağırlığının kilogramı başına joule olarak kaydedilir. Watt yada vücut ağırlığının kilogramı başına kaydedilen güç çıktıları 1 saniyelik dilimlerdeki en yüksek güç çıktıları şeklinde hesaplanır (Bouchard ve diğ., 1991)

De Bruyn-Prévost Sabit Yük Bisiklet Testi De Bruyn-Prévost sabit yük testi sabit yada sabite yakın güç çıktısında yorgunluğa karşı uygulanan tipik bir test türüdür. Bir metronomla bisiklet ergometresinde uygulanır. Yük erkekler için 400 W, bayanlar için 350 W’ye ayarlanır. Pedal ritmi erkekler için 124 ile 128 rpm’dir. İlk 5 sn’de yük erkekler için 50 ile 400W, bayanlar için 50 ile 350 W arası artırılır. Test, denek gerekli pedal ritmini koruyamayınca sonlandırılır. Gerekli pedal ritmine ulaşmak için gerekli zaman ulaşma zamanına (delay time) ve testin sonuna kadar süren zaman toplam zamandır. Toplam zamanın ulaşma zamanına bölünmesiyle tanımlanan indeks elde edilir. İndeks ve egzersiz sonrası kan laktatı anaerobik toleransı ve performansı değerlendirmede kullanılır (Bouchard ve diğ., 1991)

Cunningham ve Faulkner Treadmill testi Gunningham ve Faulkner tarafından 1969 yılında sunulan bu test laktasit anaerobik kapasiteyi ölçmeyi amaçlamaktadır (Bouchard ve ark., 1991) Bu test koşu bandı üzerinde, %20 eğimde 8 mph hızda tükeninceye kadar (30 – 60 sn.) uygulanır. Egzersizi takiben 5. ve 12. dakikalarda alınan kan örneklerinden kan laktat düzeylerine bakılır.

60 Saniye Dikey Sıçrama Testi 60 sn dikey sıçrama testi 60 saniye boyunca arka arkaya maksimal dikey sıçrama uygulamalarını içeren bir testtir. Test süresince platforma temas zamanı ve uçuş zamanı bu amaç için geliştirilmiş ergojump diye isimlendirilen elektrik aletle ölçülebilir. Her sıçramadaki uçuş zamanı kaydedilir ve 60 saniyelik periyot boyunca toplanır. Denekler yaklaşık 900’lik açılarla, ellerini belinde tutarak, yana kaymaları minimize edip dikey yer değiştirme hareketleriyle dizlerini bükerek, sürekli ve maksimal eforda sıçramalıdır. Güç çıktısı aşağıdaki formül yoluyla hesaplanır. W= Mekanik güç (W.kg-1) 9.8= yer çekimi ivmesi (m.sn-2) Tf= tüm sıçrayışlara ait toplam uçuş zamanı N= 60 saniye boyunca sıçrama sayısıdır (Bouchard ve ark., 1991)

120 Saniyelik Maksimal Bisiklet Çevirme Testi 120 saniye süresince 5.6 kg pedal dönüş sayısı-1’lik yüke karşı bisiklet ergometresinde pedal çevirmeye dayanır. Denek pedalı mümkün olduğunca hızlı çevirir bundan sonra 1.5sn içerisinde yük uygulanır. Denek testin gerçek süresi hakkında bilgilendirilmez. Deneğin seleden kalkmasına izin verilmemelidir. Veriler ilk 6 saniye süresince maksimal güç olarak ve test süresince üretilen toplam iş olarak ifade edilmektedir (Bouchard ve ark., 1991)

Katch Testi Katch ve Weitman sunulan bu test laktasit kapasiteyi ve alaktasit anaerobik kapasiteyi ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu test Monark bisiklet ergometresinde 120 sn. boyunca ergometre skalası 5.6 kp iş gücüne ayarlanarak kişinin pedalı olabildiğince hızlı çevirmesine dayanan bir protokol izler. Bireye testin gerçek süresi bildirilmez ve pedalı olabildiğince hızlı çevirmesi söylenerek test boyunca sesli olarak motive edilir. Test sırasında yapılan toplam iş laktasit kapasiteyi, ilk 6 saniyedeki maksimal iş ise alaktasit anaerobik kapasiteyi ifade etmektedir. (Bouchard ve ark., 1991)

Margaria–Kalamen Basamak Testi Bireyin maksimal hızda merdiven çıkması sırasında maksimum mekanik gücü değerlendirir. Denek basamaklar ile oluşturulmuş düzenekten 6 m uzakta durur ve basamakları maksimal eforuyla, 3 basamağı bir adımda alacak şekilde çıkar.  Her bir basamak 174 mm yüksekliğindedir ve 3. ile 9. basamaklara üzerine basıldığında çalışan ve ayak kaldırıldığında duran zaman ölçeği yerleştirilir. P= (kgm/s)= m(kg) x 9.81 x h(m)/t(s) m=vücut ağırlığı h= dikey yükseklik t= iki adım gerçekleştirmek için geçen süre (Fox ve ark., 1993)

İzokinetik Tek Eklem Testi  Tekrarlı maksimal ektansiyon ya da fleksiyon (tek eklem)  Mekanik güç önceden belirlenen açısal hızla en yüksek tork değerini çarpımıyla elde edilir.  Denek yüksek hızda tekrarlı kasılmalar yaptığında  güç yorgunluktan dolayı kademeli azalır  Kas gruplarının kuvvetini, dayanıklılığını Maksimum güç Yorgunluk indeksi  Özel kas gruplarını içerdiği ve hız araç tarafından kontrol edildiği için diğer testlere göre daha uygundur İzokinetik dinamometre

Wingate Anaerobik Güç Testi Wingate test 1970 yılında Wingate Beden Eğitimi ve Spor Enstitüsünde geliştirilmiştir. 1974 Wingate anaerobik güç testi  Kasın maksimal gücü, dayanıklılığı ve yorgunluğu Uygulaması basit, ucuz ve kolay Özel becerili personel gerektirmeyen Toplumun her kesiminde kullanılabilir Çocuklarda ve özürlülerde Üst veya alt ekstremitelerde uygulanabilir Supramaksimal bir egzersize verilen cevapların izlenmesinde kullanılabilir (Inbar ve Bar-Or, 1986)

Wingate Anaerobik Güç Testi Wingate Test Protokolü Wingate testi 30 sn. süre ile en yüksek mekanik gücü sağlayacak şekilde önceden belirlenen sabit yüke karşı bisiklet ergometresinde maksimal pedal çevirmeyi içermektedir. 60-70 W iş yükü 60-70 devir pedal hızı 4-8sn – 2-3 Sprint 4-5dk ısınma 3-5dk pasif dinlenme (Inbar ve ark, 1996)

Wingate Anaerobik Güç Testi Uygulanan test süresince ölçümler otomatik olarak her beş saniyede bir altı eşit zaman aralığında yapılmaktadır.  Anaerobik performans  Maksimum Anaerobik Güç İlk beş saniyelik zaman dilimi içerisinde elde edilen en yüksek mekanik güç  Maksimum Anaerobik Kapasite test süresince meydana getirilen ortalama güç  Minimum Güç Herhangi bir beş saniyelik zaman dilimi içerisinde elde edilen en düşük mekanik güce  Yorgunluk İndeksi Test süresince meydana gelen güç azalmasının yüzde

Wingate Anaerobik Güç Testinin Test-Tekrar Test Güvenirlikleri Tablo 1. Wingate Anaerobik Güç Testinin test-retest güvenirlikleri Denek r Kaynak Çocuk ve genç yetişkinler 0.95--0.97 Bar-Or et al. (1977) 18 yetişkin, kronik akçiğer hastaları 0.89 Berman ve Bar-Or (1980) 12 aktif genç yetişkin 0.96 Evans ve Quinney (1981) 9 beden eğitimi bölümü öğrencisi 0.95-0.97 Kaczkowski akt. (1982) 10-12 yaşlarından oluşan 28 kız ve erkek 0.89-0.93 Daton-Bar-Or (1983) 19 askeri personel 0.91-0.93 Patton et al. (1985) 6-20 yaşlarından oluşan 58 kas hastası 0.94-0.98 Tirosh et al. (1985) 6-20 yaşlarından oluşan 38 kas hastası 20-24 yaşlarından oluşan 15 spor okulu öğrencisi 0.88-0.95 Koşar ve Hazır (1994)

Wingate Anaerobik Güç Testinin Geçerliliği Tablo 2. Wingate Anaerobik Güç Testi Skorları ile Anaerobik Saha Testleri Skorları Arasındaki Korelasyonlar WAnT   Index n Egzersiz R Açıklama Kaynak AG 35E 40m koşu hızı 0.84 10-15 yaş, rastgele örnekleme Bar-Or ve Inbar (1978) 56E Dikey sıçrama 0.70 10-15 yaş, aktif Tharp akt. (1985) 87E 500m kayma hızı 0.66 Amerikan Milli Takım Thompson akt. (1986) AK 300m koşu hızı 0.85 0.76 0.74 24E SAS40 0.79 A Genç buz hokeyi oyuncuları Watson ve Sargeant (1986) AK/kg 50 yard koşu zamanı 0.69

Wingate Anaerobik Güç Testinin Geçerliliği Tablo 3. Wingate Anaerobik Güç Testi Skorları ile Anaerobik Laboratuvar Testleri Skorları Arasındaki Korelasyonlar WanT Index N Laboratuvar Testleri R Kaynaklar AG 9 FT Alanı 0.84 Kaczkowski ve ark. (1982) 15 Margaria 0.79 Ayalon akt. (1974) 29 %FTAlanı 0.72 Inbar ve ark. (1981) 19 %FT Alanı 0.60 Bar-Or ark. (1980) Thorstensson İzokinetik 0.61 AG/kg 11 Jacobs akt. (1979) AK 0.83 0.78 Inbar ve ark. (1981) 0.57 Inbar ve ark. (1981) AK/kg Toplam Laktik Asit Tamayo ve ark. (1984)

Wingate Anaerobik Güç Testinde Optimal Yük Maksimal anaerobik gücün değerlendirilmesinde Her denek için en yüksek maksimal güç ve ortalama güç değerlerin elde edilmesinde yükün ayarlanması çok önemlidir. Monark ergometresi için wingate enstitüsünün önerdiği yük 75g/kg Bar-Or ve ark., 1986 Bu yükün belirlenmesi genç ve antrenmansız kişilerden oluşan küçük bir gruba yapılmıştır, pek çok erişkin için düşük olduğu görülmüştür

Wingate Anaerobik Güç Testinde Optimal Yük Sporcu olmayan Erkek yetişkinler90g/kg, Kadınlar 86g/kg Yetişkin erkek sporcular100g/kg Bar-Or, 1987) Genç asker Anaerobik Kapasite Optimal yükü 94g/kg (Patton,1985) Genç erkekler Anaerobik Kapasite Optimal yük 87g/kg Genç Kadınlar Optimal yük 85g/kg (Dotan ve Bar-Or, 1981) Erkekler  95g/kg, Kadınlar  86g/kg, Çocuklar  75g/kg (Vandewalla, 1987)

SONUÇ Kısa sürede tamamlanan Patlayıcı kuvvet Anaerobik güç ve kapasite Kısa sürede tamamlanan Patlayıcı kuvvet Tüm spor dalları 

Wingate testi SONUÇ Kasın maksimal gücü, dayanıklılığı ve yorgunluğu Uygulaması basit, ucuz ve kolay Özel becerili personel gerektirmeyen Toplumun her kesiminde kullanılabilir Çocuklarda ve özürlülerde Üst veya alt ekstremitelerde uygulanabilir

TEŞEKKÜRLER