MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI’NIN TARİHSEL GELİŞİMİNE GENEL BİR BAKIŞ MEB, 17 Mart 1857 yılında Maarif-i Umumiye Nezareti adıyla kuruldu. Meclis-i Vükelâya (Bakanlar Kurulu) dahil bir Nazır (bakan) tarafından yönetilmekteydi. Bu, Bakanlık düzeyinde ilk eğitim örgütüdür. İlk Maarif Nazırı (Eğitim Bakanı) Abdurrahman Sami Paşa (1857-1861) ilk müsteşar da bilim adamı Hayrullah Efendidir. 1869 yılında Maarif-i Umumiye Nizamnamesi (genel eğitim tüzüğü) ile merkez örgütünde Maarif Nazırının başkanlığında; ilmî ve idarî iki daireden oluşan bir Meclis-i Kebir-i Maarif (büyük eğitim meclisi) il düzeyinde bu meclisin şubesi ve icra organı olarak, bir maarif müdürünün başkanlığında maarif meclisi kurulmuştur. 1872 yılında Meclis-i Kebir-i Maarif tek meclis haline getirilmiştir. 1879’da Nezaret merkez örgütü, öğretim basamaklarına göre daireler halinde düzenlenmiş 18.09.2018 ilhan DURAN

OSMANLI SON DÖNEM ÖĞRETİM BASAMAKLARI 1. Mekâtib-i Âliye (yüksek okul), 4. Telif ve Tercüme, 2. Mekâtib-i Rüşdiye (ortaokul), 5. Matbaalar (yayın) 3. Mekâtib-i Sıbyaniye (ilkokul), olarak örgütlenmiştir. Meşrutiyetten sonra; 1. Tedrisat-ı Tâliye (ortaöğretim), 6. Sicil, 2. Tedrisat-ı İptidaiye (ilköğretim), 7. İstatistik, 3. Mekâtib-i Hususiye (özel okullar), 8. Levâzım, 4. Tahrirat (yazı işleri), 9. Evrak 5. Muhasebat, olarak Maarif Nezareti daireler halinde yeniden örgütlendirilmiştir. 1910’dan sonra bir Tedrisat-ı Âliye (yükseköğretim) dairesi ile Kütüphaneler Müfettişliği kurulmuştur. 18.09.2018 ilhan DURAN

KURTULUŞ SAVAŞINDA DURUM Ankara’da TBMM Hükümetinin Maarif Vekâleti, İstanbul’da Maarif Nezareti. TBMM açıldıktan sonra Hükümetin 2 Mayıs 1920 tarih ve 3 Sayılı Yasası ile İcra Vekilleri Heyetinin (Bakanlar Kurulu) on bir vekaletinden biri olarak “Maarif Vekâleti” örgütlenmiştir. 1920 yılında Maarif Vekâleti; 1) Program Heyeti, 2- İlk Tedrisat Dairesi, 3) Orta Tedrisat Müdürlüğü, 4) Türk Asârı Atikası Müdürlüğü, 5) Sicil İstatistik Müdürlüğü olmak üzere beş birimden oluşmuştur. 1923 Maarif Nezareti kapanmış, Ankara’daki Maarif Vekâleti örgütü on bir birim olarak yeniden düzenlenmiştir. Taşra örgütü de maarif müdürlükleri ve maarif memurlukları olarak düzenlenmiştir. 18.09.2018 ilhan DURAN

CUMHURİYET MEB ÖRGÜTÜ 1933 yılında çıkarılan 2287 sayılı Yasayla yeniden düzenlenmiştir. 1935 yılında 2773 sayılı, 1937 yılında 3225 sayılı 1941 yılında 4113 sayılı Yasalarla iki müsteşarlık haline getirilmiştir. 1965 yılında Kültür Müsteşarlığı kurulunca üç müsteşar tarafından yönetilmeye başlanmış 1980 yılında yapılan gelişmeler doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir. 1983 yılında, Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı” olarak düzenlenmiştir. 2 Mart 1989’da 356 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile gençlik ve spor hizmetleri, millî eğitim hizmetlerinden çıkarılmış, 3797 sayılı ve 4359 sayılı Yasalar ile bugünkü şeklini almıştır. 18.09.2018 ilhan DURAN

Millî Eğitim Bakanlığının kullandığı isimler 1923’ten 27 Aralık 1935 tarihine kadar “Maarif Vekâleti”, 28 Aralık 1935’den 21 Eylül 1941 tarihine kadar “Kültür Bakanlığı”, 22 Eylül 1941’den 9 Ekim 1946 tarihine kadar “Maarif Vekilliği”, 10 Ekim 1946’dan sonra “Millî Eğitim Bakanlığı”, 1950’den sonra “Maarif Vekâleti”, 27 Mayıs 1960’tan sonra “Millî Eğitim Bakanlığı” , 1983’ten sonra “Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı”, 1989’dan sonra “Millî Eğitim Bakanlığı” adıyla çalışmalarını sürdürmektedir. 18.09.2018 ilhan DURAN

3. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEŞKİLÂTI Millî Eğitim Bakanlığı; 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanuna göre; Merkez örgütü Taşra örgütü 3. Yurtdışı örgütü Bağlı kuruluşlar olmak üzere dört bölümden meydana gelmektedir. 18.09.2018 ilhan DURAN

3.1 MERKEZ ÖRGÜTÜ Bakanlık merkez örgütü; Bakanlık makamı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ana hizmet birimleri, Danışma ve denetim birimleri Yardımcı birimleri yanı sıra Makam Onayı  ile kurulan; Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığından  oluşmaktadır. 18.09.2018 ilhan DURAN

1. Bakanlık Makamı 1.  Bakan 2.  Müsteşar 3.  Müsteşar Yardımcıları Bakan, Bakanlık hizmetlerini mevzuata, hükümetin genel siyasetiyle, millî güvenlik siyasetine, kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütmekle ve Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda diğer bakanlıklarla ve kuruluşlarla iş birliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir. Müsteşar, Bakanın yardımcısı olup Bakanlık hizmetlerini Bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına, yıllık programlara ve mevzuat hükümlerine uygun olarak Bakan adına düzenler ve yürütür. Hizmetlerin yürütülmesinde Müsteşara yardımcı olmak üzere müsteşar yardımcısı görevlendirilebilir 18.09.2018 ilhan DURAN

2.Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, doğrudan bakana bağlı bir karar organıdır. Eğitimle ilgili hemen her konuda bakana yardımcı olmakta, görüş vermekte, eğitim sorunları ile ilgili araştırmalar yapmakta veya yaptırmaktadır 18.09.2018 ilhan DURAN

3. Ana Hizmet Birimleri Merkez örgütünde eğitim-öğretim için yönetsel kararlar üreten üretim alt sistemleridir. On beşi genel müdürlük, biride başkanlık olarak belirlenen ana hizmet birimleri şunlardır: 1. Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü 2. İlköğretim Genel Müdürlüğü 3. Ortaöğretim Genel Müdürlüğü 4. Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü 5. Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü 6. Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü 7. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü 8. Din Öğretimi Genel Müdürlüğü 9. Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü 10. Yükseköğretim Genel Müdürlüğü 11. Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü 12. Yurt Dışı Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğü 13. Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü 14. Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü 15. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü 16. Okuliçi Beden Eğitimi, Spor ve İzcilik Dairesi Başkanlığı 18.09.2018 ilhan DURAN

4. Danışma ve Denetim Birimleri Danışma ve denetim birimleri, Bakana gerekli konularda yardımcı bilgi üreten birimlerdir. Bunlar, yönetsel konularda araştırma, planlama yapar. Ayrıca, doğrudan veya dolaylı olarak Bakan adına eğitim sisteminin denetimini de yapan bu birimler şunlardır: 1. Teftiş Kurulu Başkanlığı 2. Strateji Geliştirme Başkanlığı(*) 3. Hukuk Müşavirliği 4. Bakanlık Müşavirleri 5. Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği 18.09.2018 ilhan DURAN

5. Yardımcı Birimler Millî Eğitim Bakanlığı merkez örgütünde on dört yardımcı hizmet birimi kurulmuştur. Biri genel müdürlük, biri sekreterlik, biri müdürlük ve diğer on biri ise daire başkanlığı düzeyinde teşkilâtlandırılan yardımcı hizmet birimleri şunlardır: 1. Personel Genel Müdürlüğü 2. Yayımlar Dairesi Başkanlığı 3. Hizmet içi Eğitim Dairesi Başkanlığı  (*)        Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında 5436 sayılı Kanun'un 17'nci maddesi ile Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu  Başkanlığı kaldırılarak yerine Strateji Geliştirme Başkanlığı kurulmuştur (24/12/2005 tarih ve 26033 sayılı Resmî Gazete). 4. İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı 5. Öğretmene Hizmet ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı 6. İşletmeler Dairesi Başkanlığı 7. Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığı 8. Eğitim Araçları ve Donatım Dairesi Başkanlığı 9. Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. Orta Öğrenim Burs ve Yurtlar Dairesi Başkanlığı 11. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı 12. Çıraklık, Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Dairesi Başkanlığı 13. Savunma Sekreterliği 14. Özel Kalem Müdürlüğü 18.09.2018 ilhan DURAN

6. Sürekli Kurulları Oluşumu ve çalışma yöntemleri ayrı yönetmeliklerle düzenlenen bu kurullar şunlardır: 1. Millî Eğitim Şurası 2. Müdürler Kurulu 3. Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu 4. Öğrenci Disiplin Kurulları 5. Özel İhtisas Komisyonları        Millî Eğitim Akademisi ile Yüksek Öğrenim Kredi ve  Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü, Millî Eğitim Bakanlığının bağlı kuruluşlarıdır. 18.09.2018 ilhan DURAN

2. TAŞRA ÖRGÜTÜ . Millî Eğitim Bakanlığı taşrada 81 il ve 924 ilçede örgütlenmiştir. Her ilde millî eğitim müdürlüğü; merkez ilçe hariç her ilçede ilçe millî eğitim müdürlüğü bulunmaktadır. İlçe millî eğitim müdürlükleri görev ve hizmetleri açısından, il millî eğitim müdürlüklerine karşı sorumludur. Bunlar il ve ilçe bazında eğitim hizmetlerini yürütürler. İl ve ilçe millî eğitim müdürlükleri; hizmetin özelliklerine göre şubeler, bürolar ile sürekli kurul ve komisyonlardan oluşur. Millî eğitim müdürlüklerinin görev alanları şöyle gruplandırılmıştır; 1. Yönetim hizmetleri2 .Personel hizmetleri3. Eğitim-öğretim hizmetleri4. Bütçe-yatırım hizmetleri5. Araştırma-plânlama-istatistik hizmetleri6. Teftiş-rehberlik-soruşturma hizmetleri7. Sivil savunma hizmetleri 18.09.2018 ilhan DURAN

İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerin Bölümleri 1. Özlük 2. Atama 3. İnceleme Soruşturma ve Değerlendirme 4.Kültür 1 5. Eğitim-Öğretim ve Öğrenci işleri 6. Program Geliştirme 7. Hizmet İçi Eğitim 8. Bilgisayar ve Sınav Hizmetleri 9. Okulöncesi Eğitim 10. Özel Eğitim ve Rehberlik 11. Okul İçi Beden Eğitimi Spor 12. Öğretmene Hizmet ve Sosyal İşler 13. Burslar ve Yurtlar 14. Özel Öğretim Kurumları 15. Sağlık İşleri 4.Kültür 16. Yaygın Eğitim 17. Çıraklık ve Meslekî Teknik Eğitim 18. Araştırma, Plânlama ve İstatistik 19. Bütçe-Yatırım ve Tesisler 20. Eğitim Araçları ve Donatım 21. Arşiv ve İdare Bölümü 22. Sivil Savunma Hizmetleri 23. Basın ve Halkla İlişkiler 18.09.2018 ilhan DURAN

Yurtdışı Eğitim Teşkilâtı Türk  milli kültürünün dış ülkelerde korunması, tanıtılması ve yaygınlaştırılması ile ilgili eğitim ve öğretim hizmetlerini  düzenlemek üzere, Millî Eğitim Bakanlığı yurtdışı teşkilâtları oluşturulmuştur. Dış ülkelerin genel, mesleki ve teknik öğretim alanlarında eğitim ve öğretim gelişmelerini takip etmek ve ülkemize aktarımını sağlamak ve ülkemizin eğitim ve bilim faaliyetlerini yurtdışında tanıtmak üzere; Washington, Berlin, Viyana, Brüksel, Kopenhag, Paris, Tiflis, Lahey, Londra, Bern, Stockholm, Kahire, Riyad, Moskova, Lefkoşa, Bakü, Almatı, Bişkek, Taşkent ve Aşgabat'ta olmak üzere 20 Eğitim Müşavirliği; New York, Los Angeles, Berlin, Köln, Mainz, Münster, Münih, Nürnberg, Stuttgard, Düseldorf, Essen, Frankfurt, Hamburg, Hannover, Karlsruhe, Sydney, Strazbourg ve Lyon'da olmak üzere 18 Eğitim Ataşeliği faaliyet göstermektedir.   18.09.2018 ilhan DURAN

18.09.2018 ilhan DURAN