KARTOGRAFYA Bu Derste Neler Öğrenebilirim? Haritalar Tarih Öncesi ve İlkçağlarda Kartografya Orta Çağda Kartografya Yeni ve Yakın Çağda Kartografya Dünyanın Şekli ve Koordinat Sistemleri Harita Projeksiyonu ve Temel Özellikleri Çeşitli Harita Projeksiyonları Harita Ölçeği Haritalama Yöntemleri Topografya Haritaları Jeoloji ve Jeomorfoloji Haritaları Harita Çizimi ve Tasarımı Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Dijital Kartografya

HARİTALAR Harita Nedir? Bir Çizimin Harita Olabilmesi İçin Gerekli Olan Temel Özellikler Nelerdir? Plan ve Kroki Nedir? İyi Bir Haritada Olması Gereken Özellikler Nelerdir? Haritada Bulunması Gereken Öğe Nelerdir? Haritalar Nasıl Sınıflandırılmalıdır? 1.Konularına Göre Haritalar 2.Özel (Tematik) Haritalar 3.Ölçeklerine Göre Haritalar 4.Gösterdiği Boyutlarına Göre Haritalar Haritalara Niçin İhtiyaç Duyarız? Kullanım Alanları Nelerdir?

HARİTALAR

HARİTA NEDİR? (KÖKENİ VE TANIMI) Latince’de charta veya chartae grekçede ise harti olarak yazılmaktadır. Harti (Xapti) kelimesi Yunanca’dan Arapça’ya oradan da dilimize geçmiştir. Günümüzde haritanın tanımı değişmiş olup, tanıma bazı açıklamalar eklenmiştir. Harita: Herhangi bir alanda (uzayda, gök cisimlerinde veya Dünya’da) yer alan seçilmiş mekânsal (coğrafi) özelliklerin kuşbakışı görünümünün belli bir ölçeğe ve matematiksel kurallara göre küçültülmesi ve basitleştirilmesi sonucunda oluşturulan izdüşüm gösteriminin farklı yöntemler, özel renk, işaret ve açıklamalar kullanılarak bir düzlem üzerine aktarılması ile oluşturulan basılı, dokunsal veya görsel bilgi iletişim aracıdır.

Bir Çizimin Harita Olabilmesi için Gerekli Olan Temel Özellikler 1.Belirli Bir Mekânsal Konuma Sahip Özellikler veya Verilerden Üretilmiş Olması 2.Kuşbakışı Olarak Çizilmiş Olması 3.Ölçekli Olması 4.Matematiksel Kurallara Göre Oluşturulmuş İzdüşüm Gösterim Olması 5.Okuyucunun Kolay Anlamasına Yardımcı Olan Lejant İçermesi 6.Bir Düzlem Üzerine Aktarılmış Olması

PLAN VE KROKİ HARİTA MIDIR?

İyi Bir Haritada Olması Gereken Özellikler Nelerdir? 1.Kullanım Amacına Uygunluk 2.Hedef Kullanıcılara Uygunluk 3.Doğruluk (Hatasızlık) 4.Eksiksiz Olma 5.Açıklık ve Anlaşılırlık 6.Okunabilirlik 7.Estetiklik

Bir Haritada Bulunması Gereken Elemanlar (Öğeler) Nelerdir? 1.Başlık 2.Ölçek 3.Lejant (Harita Anahtarı) 4.Koordinat Sistemi 5.Yön İşareti ( Coğrafi Koordinatlar Bulunduğunda Yer Almayabilir) 6.Projeksiyon (İzdüşüm Yöntemi) Bilgisi 7.Yazar/Yayıncı, Tarih, Kaynaklar, Ek Açıklama ve Grafik Bilgileri 8.Kenar (Düzen) Çizgisi

Bir Haritada Bulunması Gereken Elemanlar (Öğeler) Nelerdir?

Haritalar Nasıl Sınıflandırılır? 1.Konularına Göre (Genel, Özel) 2.Ölçeklerine Göre (Büyük, Orta, Küçük) 3.Gösteriş Şekillerine Göre (Boyutlarına) Konularına Göre Haritalar Genel Haritalar (General Reference Maps): Uzmanlık gerektiren tek bir konuyu değil birden fazla konuyu birlikte gösteren ve pek çok anlamda kullanılan genel amaçlı haritalardır. Örnek olarak; siyasi ve idari haritalar, fiziki haritalar, topografya haritaları, ve atlas haritaları gösterilebilir. Özel (Tematik) Haritalar: Uzmanlık gerektiren tek bir konuyu genellikle dar bir alanda gösteren ve özel bir kullanım amacıyla üretilen haritalardır. Tek bir konu ile ilgilenirler ve gösterdiği konunun ismini alırlar. Örnek olarak; jeomorfoloji, jeoloji, toprak, toprakbilim, iklimbilim, nüfus veya ulaşım haritaları gösterilebilir.

Ölçeklerine Göre Haritalar Büyük Ölçekli Haritalar: Küçültme oranı 1/ ’e kadar olan haritalardır. Ayrıntı fazladır. Şehir, kadastro ve topografya haritaları örnek olarak verilebilir. Orta Ölçekli Haritalar: Küçültme oranı 1/ ile 1/ arasında olan haritalardır. Küçük Ölçekli Haritalar: Küçültme oranı 1/ ’den fazla olan haritalardır. Ayrıntı azdır.

Gösteriş Şekillerine Göre (Boyutlarına) İki Boyutlu Haritalar: İki boyutlu haritalar, ele aldıkları özellikleri uzunluk ve genişlikleri yani en ve boyu ile gösteren (x ve ye ölçümleri ile) haritalardır. Bir kağıt üzerine basılmış veya duvara asılmış derinlik içermeyen tüm haritalar iki boyutlu haritalardır. Üç Boyutlu Haritalar: Ele aldıkları özellikleri uzunluk ve genişliğin yanında derinlikleri ile de gösteren haritalardır. Kabartma haritalar, topografya haritaları örnek olarak gösterilebilir. Çok Boyutlu Haritalar: Uzunluk, genişlik veya derinlik bilgilerine ek olarak animasyon, benzetim veya hareket gibi özelliklere sahip olan haritalardır. Bu haritalar bilgisayarlar yardımıyla hazırlanırlar. Şehir rehberleri, trafik haritaları veya anlık değişimleri gösteren dinamik haritalar örnek olarak verilebilir.