Bireysel Konularda İstişare Hz. Muhammed (s.a.v.), gerek kendisini, gerekse ailesini ilgilendiren konularda, istişare yapmaya özen göstermiştir. O, kendisini üzen sıkıntılı bir durum olduğunda ve önemli kararlar alacağı zamanlarda, daima çevresindeki güvendiği kimselerle istişare etmiştir. Ashabı da Peygamberimizi örnek alarak, kendileri ve aileleriyle ilgili önemli meselelerde özellikle Hz. Peygamberle istişare etmeden karar vermemeye dikkat etmişlerdir.

Peygamberimize ilk vahiy geldiğinde, o, büyük bir korku ve endişeye kapılmıştı. Kendisine vahyedilen ilk ayetleri aldıktan sonra, telaş içinde ve titreyerek evine döndü. Eşi Hz. Hatice onu kapıda karşılamıştı. Hâlinden anladı ki, Efendimizi telaşa düşüren bir şeyler yaşanmıştı. Hiçbir şey sormadı. Efendimiz ona hitaben: “Beni örtünüz, beni örtünüz!” dedi. Onun üzerini örtüp yatırdılar. Nihayet o, bir süre sonra sakinleşti. Allah’ın Rasülü kendisine gelince, başından geçenleri Hatice annemize anlattı: “Kendimden endişe ettim” dedi.

Hz. Hatice: “Öyle söyleme; Allah’a yemin ederim ki, Allah hiçbir zaman seni utandırmaz. Çünkü sen akrabana bakarsın. İşini görmekten âciz olanların ağırlığını yüklenirsin. Yoksula kazanç kapısı sağlarsın. Misafiri ağırlarsın. İyi işlerde karşılaşılan sıkıntıları aşmaları için insanlara yardım edersin.” diyerek onu teselli etti. Hz. Hatice, Peygamberimizi yanına alarak, Mekke’nin en bilge kişilerinden olan, amcasının oğlu Varaka b. Nevfel’e götürdü.

Peygamber Efendimiz, Varaka’ya da başından geçenleri anlattı Peygamber Efendimiz, Varaka’ya da başından geçenleri anlattı. Bir kez de Varaka ile istişare eden Efendimiz, onun kendisine verilen görevin peygamberlik olduğunu müjdeleyen sözleriyle iyice rahatladı. Hz. Muhammed’in, henüz peygamberlik görevinin başında istişare etme yoluna başvurması, onun çevresinde güvendiği kimselerin görüş ve düşüncelerine önem verdiğini ve sık sık bunlardan yararlandığını göstermektedir.

Peygamberimizin eşi Hz Peygamberimizin eşi Hz. Aişe’ye münafıklar tarafından iftira atıldığında, kendisini bir hayli üzen bu mesele hakkında, Hz. Ali ve Hz. Üsame bin Zeyd’le istişarede bulunmuştur. İslam tarihinde ‘ifk hadisesi’ (iftira olayı) olarak anılan bu olayda, Efendimiz, Hz. Ali’nin önerisiyle Hz. Aişe’nin hizmetçisi olan Berire’nin de görüşüne başvurmuş ve onlardan edindiği izlenimler sayesinde gönlü sükunete ermiştir. Böylece Peygamberimiz, kendisini sıkıntıya düşüren bu önemli hadisenin yükünü, istişare ederek bir nebze olsun hafifletme imkânına kavuşmuştur.

Peygamber Efendimiz ve ashabı kendilerini ve ailelerini ilgilendiren konularda, gerek konunun muhatabı olan, gerekse görüş ve düşüncelerine değer verdikleri kimselerle istişare etmişlerdir. Peygamber Efendimiz, müminlere, hemen her konuda istişare etmelerini emir ve tavsiye etmiştir. Kendisi de daima istişare ederek ümmetine güzel bir örnek olmuştur. Bütün bunlar bireysel konularda başkalarının görüşlerini almanın son derece önemli ve faydalı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Okuma Metni Peygamberimiz, Hudeybiye Barış Antlaşması’nın yazımı ve imzası tamamlandığında, ashabına: “Haydi artık kalkın, kurbanlarınızı kesip başlarınızı tıraş edin yani ihramdan çıkın!” buyurdu. Ancak orada bulunanlardan hiç kimsenin eli bu işe varmıyordu. Çünkü Kâbe’yi haccetmek için ta buralara kadar gelmiş olmalarına karşın, bu görevi yapamadan Medine’ye geri dönmek zorunda kalmışlardı. Bir kişi bile yerinden kalkmadı. Hatta Efendimiz, bu emri üç kez tekrarladı. Ancak yine hiç kimse yerinden kımıldamadı. Peygamber Efendimiz, eşi Ümmü Seleme’nin yanına girdi ve ashabından gördüğü kayıtsızlığı ona söyledi.

Ümmü Seleme: “Ey Allah’ın Peygamberi! Sen bu emrin yerine getirilmesini istiyor musun? O hâlde şimdi dışarı çık. Sonra da kurbanlık develerini kesinceye ve berberini çağırıp o seni tıraş edinceye kadar ashabından hiçbirisine bir kelime bile söyleme!” dedi. Bunun üzerine Peygamberimiz, Ümmü Seleme’nin yanından çıktı ve hiç kimseyle konuşmadan, kurbanlık develerini kesti ve berberini çağırıp tıraş oldu. Sahabiler Peygamber’imizi bu hâlde görünce, onlar da hemen kalkarak kurbanlarını kestiler, birbirlerini tıraş etmeye başladılar.

Burada, Hz. Muhammed’in Hz Burada, Hz. Muhammed’in Hz. Ümmü Seleme’nin görüşüne uyarak bir problemi çözdüğünü görmekteyiz. Esasen Peygamberimizin ashabı hiçbir zaman ona itaatsizlik etmek gibi bir düşünceye sahip olmamıştır. Kâbe’ye bu kadar yaklaşmışken vazgeçmek zorunda olmak, onları derinden etkilemişti.

Ocak 2013