BEBEK SANDIĞI ve ANONİM DOĞUM ÜLKE ÖRNEKLERİ: F. Ayşen AKHANCA1, Zübeyde Denizci2, Hafize ÖZTÜRK CAN3 *1 Diyarbakır Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Ege Üniversitesi SBE.- Ebelik A.D. Y.Lisans Öğrencisi *2 İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ege Üniversitesi SBE.- Ebelik A.D. Y. Lisans Öğrencisi *3 Ege Üniversitesi İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu - Öğretim Üyesi İletişim adresi: aysenakhanca@hotmail.com Amaç: Bu makale ile “Bebek sandığı ve anonim doğum uygulamalarını” ülke örnekleri ile açıklamaktır. Yöntem: Çalışmada bebek sandığı ve anonim doğumu incelenmek için literatür çalışması yapılmıştır. Bebek sandığı: Annenin kimseye sormadan ve kimseden önceden izin almadan içine bebeğini bırakabileceği, bir bebeği alabilecek büyüklükteki kapalı mekanı ifade eder. Bebek sandığı; genellikle içini gösteren cam ya da benzeri maddelerden imal edilmekte, sıcak tutulmakta, bu hizmeti sağlayan kuruluşun binasının dış yüzeyine yerleştirilmektedir. Buraya gelen ve sandığı kullanmak isteyen bir anne, kapağı açıp bebeğini içeriye bırakmaktadır. Kapağın kapanması ile birlikte sistem kapağı kilitlemekte, bebeğin sandıktan çıkarılması engellenmektedir. Belli bir süre sonra alarm devreye girmekte, bebek görevlilerce alınmakta ve bakımı yapılmaktadır. Anonim doğum: Dernek, vakıf ya da çeşitli kuruluşlara ait hastaneler ya da tıp merkezleri doğum sonrası bebeğini terk etmeyi düşünen gebe kadınlara doğum hizmeti sunmaktadır. Bebek sandığına göre bir erken aşamaya ilişkin olan anonim doğumda, gebe kadın bu kuruluşlara başvurmakta; adını, soyadı vermeden, kimliğini tanıtıcı herhangi bir açıklamada bulunmaya zorlanmadan doğumunu yapmakta, sonra da sağlık kuruluşunu terk edebilmektedir. Bebek sandığından farklı olarak, anonim doğumda, gebe kadına sağlıklı bir ortamda ve uzman doktorlar kontrolünde doğum yapma olanağı sağlanmaktadır. ÜLKE ÖRNEKLERİ Almanya: 2005 yılı itibariyle 80 bebek sandığı bulunduğu ifade edilmektedir. Avusturya: Avusturya’daki kanunlar bebek uygulamasını desteklemektedir. Yerel sosyal hizmetler ofisi (Jugendwohlfahrt) ilk 6 ayında olan çocukların bakımını kabul eder Amerika Birleşik Devletleri: 23 Aralık 2011 tarihine kadar 1877 bebek bırakılmıştır. Çek Cumhuriyeti: Kasım 2010 itibariyle, ülkede bulunan 39 bebek sandığına 37 çocuk bırakılmıştır. Güney Afrika: Mart 2011 tarihine kadar 96 bebek bırakılmıştır. İtalya: "Yaşam Hareketi" tarafından 8 bebek sandığı kurulmuştur. Aralık 2006 yılında modernleştirilmiş olup ilk bebek terki 2007 yılının Şubat ayında olmuştur. Japonya: 26 Kasım 2009 itibariyle, toplam 51 bebek bırakılmıştır. Kanada: Mayıs 2010 yılında, St Paul Vancouver Hastanesi’ nde açılmış olup Kanada’ nın ilk "melek beşiği" olarak duyurulmuştur. Macaristan: Genellikle hastaneler tarafından yapılan 12 bebek sandığı bulunmaktadır. İlk olarak Budapeşte'de Schopf Merei Agost hastane’ sinde açılmıştır. Pakistan: Yaklaşık 300 bebek sandığı merkezi olup 16.000 bebekten daha fazla bebek bırakılmıştır. Slovakya: On beş ilde on altı bebek sandığı vardır. Türkiye’de henüz bu uygulamalara rastlanmamaktadır. Sonuç: Bebek sandığı ve anonim doğumun, terk edilen bebeklerin uygunsuz ellere geçmesini ve çocuk ticaretini önleyici yönü olduğu ifade edilmektedir. Öte yandan, bu tür uygulamaların kişileri sorumsuz davranmaya, çocuklarının bakımını üstlenmemeye ittiği belirtilmiştir. Anahtar kelimeler: Bebek sandığı, anonim doğum, ülke örnekleri