KAN TERİMLERİ Yrd. Doç. Dr. Mukadder GÜN
Kan yapıcı organlar: Kan vücudun sıvı olan dokusudur. Kan yapan organlara Hemopoyetik, Lenfopoyetik organlar denir. Kan kırmızı kemik iliği tarafından yapılır, sarı kemik iliği inaktiftir. Kan, dolaşım sistemi içerisinde bulunur.
ANATOMİK TERİMLER Haema(Hema) = Sanguis: Kan Plasma(Plazma): Kan hücrelerinin içerisinde bulunduğu kanın sıvı kısmı
hematokrit kanın hücresel elemanlarının toplam yüzdesi hematokrit geriye kalan sıvı ise plazmadır hematokrit
Erythrocytus (Eritrosit): Alyuvar Nucleus’ları yoktur ve en fazla olan kan hücreleri Kanın rengini verirler. 4.000.000-6.000.000 / mm3 (ERKEKLERDE) 4.000.000-5.500.000 / mm3 (KADINLARDA)
Leukocytus (Lökosit): Akyuvar Sitoplazmalarında granül olup olmamasına göre ikiye ayrılırlar 6.000-10.000 / mm3
Agranulocytus (granülosit): Mononükleer lökosit Sitoplazmalarında granül içermeyen lökositlere denir. Çekirdekleri tek parçadır.
Lymphocytus (Lenfosit): Çekirdekleri sitoplazmalarını kaplayacak kadar büyüktür. Lökositlerin %20-30 kadarını oluşturur.
Monocytus (Monosit): Kanın en büyük hücreleridir Granülleri yoktur Çekirdeği böbrek şeklindedir
Granulocytus (Granülosit): Sitoplazmalarında granül olan lökositlerdir Nötrofil, Eozinofil ve Bazofil olmak üzere üç tipte bulunur.
Neutrophil (Nötrofil): Yuvarlaktır Nucleus’ları 3-5 parçalıdır Boya almadıkları için beyaz görünürler
Eosinophil (Eozinofil): Çekirdekleri genelde 2 parçalıdır Pembe-kırmızı renge boyanır
Basophil (Bazofil): %1 oranında bulunduklarından görülmeleri çok zordur
Thrombocytus (Trombosit): kan pulcuğu 1 mm3 kanda 200.000-400.000 bin arasındadır
Splen = Lien: Dalak Medulla ossium rubra / flava: Kırmızı-sarı kemik iliği Lympha(Lenf): Lenf sıvısı (Ak kan) Doku sıvısına lenfositlerin karışmasıyla oluşan sıvı Lymphocapillare(Limfokapiller): Lenf kapilleri, lenf damarlarının başlangıçtaki ince küçük damarlar Nodus lymphaticus( Nodus lemfatikus)/ Lemfondus: Lenf düğümü
Thymus: Timus bezi Tonsilla: Bademcik Mononüklear fagsitik sistem: Çeşitli doku ve organlar içine yaılmış olarak bulunan hücreler topluluğu. Fagositoz yaparlar
fagositoz
SEMPTOM TERİMLERİ Hemolysis(Hemoliz): Eritrositlerin parçalanması Ichterus(İkter) Sarılık Erythrocytemia(Eritrositemi) Kandaki eritrosit sayısının artması
Leukocytosis(Lökositoz): Kandaki lökosit sayısının artması Leukopenia(Lökopeni): Kandaki lökosit sayısının azalması
Lenfosit azlığı Granulocytopenia(Granülositopeni): Granülosit azlığı Thrombocytopenia(Trombositopeni): Tombosit azlığı Lymphocytopenia(Lenfositopeni): Lenfosit azlığı Lymphocytosis(Lenfositoz): Lenfositlerin artması
TANI TERİMLERİ Septicemia(Septisemi) Bakteri veya bakteri toksinlerinin kana geçmesi sonucu oluşan tablo Leukemia(Lösemi) Kan yapan dokulardan öncelikle lökositlerin öncül hücrelerinin neoplastik hastalığı
Hemophilia(Hemofili): Pıhtılaşma faktörlerinin kalıtsal olarak eksik ya da kusurlu oluşları nedeniyle oluşan kanama hastalığı
Thalassemia(Talasemi): Kusurlu hemoglobin sentezi nedeniyle ortaya çıkan ailevi anemi hastalığı Anemia(Anemi): Eritrosit sayısının ve hemoglobin miktarının normalin altına düşmesi durumu
Hypochromic microcytic anemia(Hipokrom mikrositer anemi): Fe eksikliğine bağlı gelişen anemi Megaloblastic anemia(Megaloplastik): B12 vitamini veya folik asit eksikliğine bağlı gelişen anemi
Hemolytic anemia(Hemolitik anemi): Eritrositlerin yıkılması nedeniyle ortaya çıkan anemi Orak hücreli anemi: Globulin sentezindeki bir defekte bağlı olarak eritrositleri etkileyen bir anemi
Hemangioma(Hemanjioma): Kan damarlarının tümörü Hypersplenism(hipersplenizm) = Splenomegali: Dalak büyümesi Lymphoma(Lenfoma): Lenfoid doku tümörü Lymph Eudema (Lenf ödemi): Lenf damarlarının tıkanmasına bağlı olarak lenf sıvısının deri altında birikmesi
AMELİYAT TERİMLERİ Splenectomy(Splenektomi): Dalağın çıkartılması Thymectomy(Timektomi): Timus bezinin çıkartılması Lymphadenectomy (Lenfadenektomi): Lenf düğümünün kesilip çıkartılması Kemik iliği transplantasyonu: Hasta kemik iliğinin yerine sağlıklı kemik iliğinin verilmesi