PEDİATRİK TRAVMA & ÇOCUK CERRAHİSİ PROF. DR. SELAMİ SÖZÜBİR YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ ÇOCUK CERRAHİSİ ANABİLİM DALI

PEDİATRİK TRAVMAYA YAKLAŞIM AYRI VE ÖNEMLİ BİR KONU ? NEDEN PEDİATRİK TRAVMAYA YAKLAŞIM AYRI VE ÖNEMLİ BİR KONU ?

Çocuk gelişen ve büyüyen bir organizma olarak travmaya yaklaşım açısından erişkine göre önemli farklılıklar gösterir. epidemiyoloji sıklığı etkileri fizyoloji anatomi

Epidemiyoloji Travma çocukluk çağı ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almaktadır. 1- 14 yaş arası çocukluk çağı mortalite sınıflamasında % 50 ile ilk sırada kazalar yer tutmaktadır.

ortalama 15 bin çocuk her yıl travmadan ölmekte ve 2 milyon çocuk yaralanmaktadır. 100 bin çocuk kalıcı hasarlı yaralanmaya maruz kalmaktadır.

Sıklık ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMALARI ÇOĞUNLUKLA MULTİPL VE KÜNT TRAVMA BİÇİMİNDEDİR..

Sıklık Kafa yaralanmaları sadece çocukluk çağında değil her yaşta oldukça sıktır ancak çocukluk çağında ölüm sebebi olarak daha çok ön plana çıkar. Özellikle subdural hematomlar sıktır. Çocuklarda thorax yaralanmaları kafa yaralanmalarından sonraki ölüm sebebi olarak 2. sırada gelir.

ÇOCUK ERİŞKİN Bunun sebebi ise, ufak bir vücuda yayılan enerjinin, erişkine oranla vücudun daha büyük kısmını etkilemesidir. Vücut ağırlığına göre vücut yüzeyinin çocuklarda daha fazla olması da travmanın etkilerini arttırır. Ayrıca özellikle küçük yaşlarda baş vücut oranının yüksek olması kafa travmalarının da daha sık görülmesini açıklar.

anatomi Mesane çocuklarda intrapelvik olmadığı için travmaya daha açıktır. Buna ilaveten, karın içi organlardan dalak, karaciğer ve böbreklerin karın duvarı ve alt torasik duvar tarafından korunabilmeleri de daha zordur.

anatomi Çocuk trakeası ve larenksi erişkine göre daha ufak ve dardır; dolayısıyla bunların tıkanması daha kolaydır. Mediastenin mobil olması ise tansiyon pnömotoraksın etki ve mortalitesini arttırmaktadır.

anatomi Çocuk kemiklerinde kalsiyum miktarı az olduğundan kırıkların oluşması daha zordur. Thorax ise erişkine göre daha elastiktir ayrıca mediastinal organlar daha mobildir. Bu yüzden çocuklarda kaburga kırıkları nadirdir.

hemodinami Kan volümü kayıplarına çok dikkat etmek gerekmektedir. Erişkinlerde rahatça tolere edilebilen bir kan kaybı miktarının çocuklarda acil müdahale gerektirebileceği unutulmamalıdır.

hemodinami Özellikle 2 yaş altı çocuklarda perferik dolaşım zayıftır. Ayrıca splaknik sahaya akan kan akımı da erişkinlere göre daha düşüktür. Bu da çocuklar da gastrik dilatasyonun ve ileusun daha sık oluşmasına neden olur. Ayrıca taşipne de gastrik dilatasyonu arttırır.

immatür Vücut ağırlığına göre vücut yüzeyinin daha fazla olması çocuklardaki deriden sıvı kaybı ve ısı kaybını arttırır. Ayrıca derilerinin ince olması ve yağ dokusunun azlığı da hypotermiye meyili arttırmaktadır. Çocuklarda ısı regülasyonu ancak 10 yaş cıvarında matürleşir.

immatür Şok esnasında oluşan metabolik asidoza eğilim çocuklarda erişkine göre daha fazladır ve bu da resüssitasyonu zorlaştırır.

immatür Travmaya böbreklerin yanıtı ise 6 yaş altı çocuklarda relatif olarak iyi gelişmemiştir. Özellikle 2 yaş altı çocuklarda hem dehitratasyona hem de aşırı sıvı yüklenmesine eğilim vardır.

immatür İnfantların metabolik ve nutrisyonel ihtiyaçları da erişkinlere göre yaklaşık 3 misli fazladır. 8 yaştan itibaren ise bu ihtiyaçlar eşitlenir.

Çocuk gelişen bir organizma olduğu için yaralanma sonucu oluşan bazı hasarlar çocuğun tüm hayatını etkileyebilir. Dalağı alınan bir çocuk postsplenektomi sepsisi riski taşır. Epifiz faktürlerinde o uzuvun kısalığı oluşabilir.

Unutulmamalıdır ki, travmanın psikolojik ve sosyal etkileri çocuk üzerinde çok farklı olacaktır !!

PTS + 2 + 1 - 1 AĞIRLIK > 20 KG 10-20 KG HAVA YOLU NORMAL KAPALI ŞUUR AÇIK YARI AÇIK KOMA SİSTOLİK TANSİYON > 90 mm Hg 50-90 mmHg < 50 mm Hg AÇIK YARA YOK MİNOR MAJOR KIRIK BİR TANE AÇIK ya da MULTİPLE + 2 + 1 - 1 PTS

PTS Bu tabloya göre değerler + 12 ile , - 6 arasında değişmektedir. Pediatrik travma skoru ne kadar düşerse travmanın şiddeti de o kadar artar. 9 ve üzeri skora sahip çocuklarda ölüm hiç rapor edilmemiştir.

ABDOMİNAL TRAVMA Travmaya bağlı çocuk ölümlerinin yaklaşık % 10 nundan abdominal travmalar sorumludur. Delici karın yaralanmaları çocuklarda daha nadirdir ve tüm karın travmalarının % 10 unu oluşturur.

USG USG nin akut abdominal travmaların değerlendirilmesi rolü sınırlı ancak önemlidir. Özellikle hematomların saptanmasındaki rolü önemlidir. KARIN İÇİ KANAMA ???

BT BT nin önemli avantajı künt karın travmalarının % 20 sinde multipl organ yaralanması olduğundan, tüm karın içinin değerlendirilmesini sağlaması çok küçük miktarlardaki hava ve sıvı koleksiyonunu dahi tespit edebilmesidir.

BT Endikasyonları Hastanın karın muayenesinde intraabdominal organlarda ciddi şekilde yaralanmanın olduğunun düşünülmesi Ciddi bir hipovolemi ve hemoglobin düşüklüğünün olması Hastanın şuurunun kapalı olması Gross hematüri Multiple sistem travması Karaciğer enzimlerinin ve serum amilazının yüksek olması

PENETRAN TRAVMALAR Çocuklarda delici (penetran) karın travmaları tüm abdominal travmaların % 5-10 nundan sorumludur.

PENETRAN TRAVMALAR 30 yıl öncesine kadar delici karın yaralanmalarında rutin laparotomi yapılır ve hastaların çoğunda peritonun sağlam olduğu görülürdü. Bu negatif eksplorasyon oranı, lokal yara eksplorasyonu ve peritoneal lavaj uygulamasından sonra % 4 lere kadar inmiştir.

PENETRAN TRAVMALAR Delici karın travmasıyla başvuran hastaların vital bulguları stabil ise, karında hassasiyet, hipovolemi bulguları veya organ evisserasyonu yoksa, hastaların bir süre izlenmesi mümkündür.

PENETRAN TRAVMALAR Ancak tüm kurşun yaralanmaları bu yaklaşımların dışında tutulur ve derhal laparotomi yapılması gerekir.

DALAK TRAVMASI Çocuklarda künt karın travması sonucunda en fazla yaralanan karın içi organ dalaktır. Olguların % 70 i erkek çocuklardır ve en sık 7-13 yaş grubunda gözlenir.

Dalak yaralanmaları anatomik olarak kapsüler, parankimal ve hiler şeklinde sınıflandırılabilir.

Travma hala çocukluk yaş grubunda splenektomilerin en sık nedeni dir.

KARACİĞER TRAVMASI KC hem künt hem de delici karın yaralanmalarında 2. sıklıkta yaralanan organdır.

KARACİĞER TRAVMASI KC in en sık yaralanan bölgesi sağ lobun posterior segmentidir.

KARACİĞER TRAVMASI Serum transaminaz seviyelerinin yüksek olması % 61 olguda Kc yaralanmasını desteklerse de, enzim seviyelerinin normal olması hemen her olguda karaciğer zedelenmesini ekarte ettirmez. Ultrasonografi, subkapsüller hematomun teşhis ve takibinde kullanılabilir. Tanı CT ile kesinleştirir.

ÇOCUKLARDA NONOPERATİF YAKLAŞIM Penetran travma Künt travma Dalak Karaciğer Böbrek ÇOCUKLARDA NONOPERATİF YAKLAŞIM

Nonoperatif yaklaşım Nonoperatif tedavi kararı verilebilmesi için bazı koşulların olması gerekir. Hastanın sürekli ve çok yakından monitorize edilebilmesi için gerekli ekip ve ekipman, Her an ameliyata hazır bir ameliyat ekibi, anestesizt ve ameliyathane Kan bankası ve yeterli miktarda kan

Operasyon endikasyonları vital bulguları stabil halde tutabilmek için 24 saat içinde kan hacminin %50’inden fazlasının replase edilmesi gerekmesi karın içinde radyolojik olarak serbest havanın görülmesi mesane rüptürü renavasküler yaralanma üreter yaralanması

ilginiz için teşekkürler...