Çocuklarda Korozif Madde alımı Op. Dr. Mehmet arpacık Sağlık Bilimleri Üniv. Ümraniye EAH Çocuk Cerrahisi Bölümü

Korozif madde içimleri | Çocukluk yaş grubunda kaza ile içilen korozif maddeler, ciddi özofagus ve mide yanıklarına ve yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilirler. İçilen maddenin alkali mi yoksa asit mi olduğu, miktarı, yoğunluğu gibi özellikler hasarlanmanın derecesini etkileyen faktörlerdir.

Özofagus-mide Yanıkları Ülkemiz için çok ciddi bir sağlık sorunu!!! Özellikle sosyo ekonomik koşulları düşük olan ailelelerde pazarlardan açık alınan temizlik malzemeleri (yağ çöz, por çöz, tuz ruhu..) suya benzer pet şişelere konup saklanıyor ve çocukların erişebileceği yerlere konuyor. Kuvvetli alkaliler en sık yutulan korozivler

Klinik Başvuru semptomları genellikle içilen maddenin içeriğine, miktarına, fiziksel formuna ve başvuru zamanına bağlıdır. Kristal veya solid partiküllerin yutulması güçtür, bunların ağızda ve üst hava yollarında yanık yapma riski vardır. Sıvı maddelerin ise özofagus ve midede yanık yapma riskleri daha yüksektir.

Orofarengeal Yanık (Ağız içi yanıksa):Birlikte özofagus yanığı bulunma ihtimali % 30’dur. Görüldüğü gibi, özofagus yanığı açısından güvenilir değil.

Semptomlar; Hırıltı, ve stridor varsa daha çok larengeal ve epiglottik yanık düşünülür. Disfaji-odinofaji varsa özofagus yanığı düşünülür, Epigastrik ağrı ve hematemez varsa midede yanık olasılığı vardır. Ağrı olmaması gastrointestinal hasar olmadığını göstermemekle birlikte perforasyon riski ilk 2 hafta devam etmektedir.

,  Özofagus yanığında midede de yanık bulunma ihtimali: % 20- 63. Bu durumda karın ağrısı, kusma, kanlı kusma gibi şikayetler meydana gelir. Mide perforasyonu nadiren içim sonrası erken dönemde olabilir, genellikle günler içerisinde ortaya çıkar. Ciddi mortalite riski vardır.

Özofagus-mide Yanıkları Kostik madde yutan bir çocuğa yaklaşım: 1.Havayolunun açık olduğu kontrol edilmeli. Kristal veya solid partiküllerin yutulması ve Alkaliler özellikle farinkste yanığa neden olup zaman içinde ödemin artmasıyla havayolu obstrüksiyonu yapabilirler. 2.Hasta KUSTURULMAMALI, 3. Akciğer grafisi görülerek perforasyon varlığı araştırılmalı. 4. Endoskopi ve tedavinin yapılacağı bir merkeze sevk(endoskopi ilk 24-48 saatte yapılmalı)

Patoloji Alkali korozifler: Likefaksiyon nekrozu yapar ve derin yanıklara neden olur. Asit korozifler: Koagülasyon nekrozu yapar ve daha yüzeyel yanıklara neden olur. Ancak viskozitesi daha az olduğu için hızla mideye geçip, mide çıkışı yanıklarına neden olabilirler.

Özofagus-mide Yanıkları Akut dönem yanıkta tedavi: 1. Damar yolu açılmalı, ağızdan beslenme kesilmeli, medikal tedavi (ab+kortizon) 2. Endoskopik değerlendirilme ilk 24-48 saate yapılmalı,yanık derecesi değerlendirilmeli. -Grade 1: Mukozal hiperemi -Grade 2: Yüzeyel, sınırlı alanda yanık -Grade 3:Nekroz bulguları

Tedavi Endoskopik sınıflamaya göre tedavi: -Grade 1: Tedavi kesilir,takip, 3 hafta sonra kontrastlı pasaj grafisi (striktür araştırmak için) -Grade 2: Endoskopi sonrası nasogastrik tüp takılır, antibiotik ve kortikosteroid tedavisine devam edilir, ağızdan beslenme yapılmaz. 1hafta sonra endoskopik değerlendirme yenilenir, sonuca göre ağızdan beslenmeye geçilir. 2. Hafta sonunda ab’ler kesilir, kortizon dozu 1 haftada azaltılır. 3. Hafta sonunda pasaj çekilir.

Tedavi Grade 3 yanık: Perforasyon riski vardır. Grade 2’deki tedavi şeması uygulanır. Ancak perforasyon gelişirse gastrostomi ve özofagostomi açılır. Grade 2 ve 3 yanıklar, 3 haftada çekilen pasaj grafisinden sonra striktür gelişmişse özofagus dilatasyon programına alınır.

Özofagus-mide Yanıkları Geç dönem tedavi: Striktür: -Uygun olan olgularda özofagusun balon dilatasyonu bujilerle dilatasyonu yapılır. Yanıt alınamazsa özofagusun kolon ile replasman cerrahisi yapılır. -Karsinom: 15-20 yıl sonra geliştiği bildirilmiştir.

Özofagus-mide Yanıkları Saat pilleri: Özellikle özofagusun anatomik darlıklarına takılarak (krikofaringeus, karina ve alt özofagus sfinkteri), elektrik akımı yaparak veya pilden KOH sızıntısına bağlı olarak yanığa neden olabilirler. Endoskopik olarak çıkarılmaları gereklidir.