5. İŞLETMENİN GELİRLERİ

GELİR KAVRAMI GELİR İŞLETMENİN BELİRLİ BİR DÖNEM İÇİNDEKİ OLAĞAN FAALİYETLERİ SONUCUNDA ELDE ETMİŞ OLDUĞU EKONOMİK YARARLARIN BRÜT TUTARIDIR. İŞLETMENİN UZUN DÖNEMDE SÜREKLİLİĞİNİ KORUYABİLMESİ, ÜRETTİĞİ MAL VE HİZMETLERİN SATIŞINDAN SAĞLAYACAĞI GELİRLERE BAĞLIDIR.

SATIŞ GELİRİ = SATIŞ MİKTARI X SATIŞ FİYATI SATIŞ GELİRİ İSE, SATILAN MAL VE HİZMETİN MİKTARI İLE BİRİM SATIŞ FİYATININ ÇARPILMASIYLA BULUNUR. SATIŞ GELİRİ = SATIŞ MİKTARI X SATIŞ FİYATI

SATILAN MAL VE HİZMETİN MİKTARINA ARZ DENİR. İŞ İDARESİNDE FİYATIN FONKSİYONU, TÜKETİCİ İHTİYAÇLARININ EN UYGUN BİÇİMDE KARŞILANMASINA HİZMET ETMEKTİR. FİYAT, KARŞILIĞINDA MAL VE HİZMETLERİN ALINIP SATILDIĞI PARA MİKTARIDIR.

İŞ İDARESİNDE GELİR, İŞLETME ÜRETİMİNİN DEĞERİ OLARAK TANIMLANIR. DEĞER PARA İLE ÖLÇÜLEBİLEN BİR KAVRAM OLDUĞUNA GÖRE, GELİRİ İŞLETME ÜRETİMİNİN PARA İLE İFADESİ OLARAK GÖRMEK GEREKİR.

BİR İŞLETMENİN BİR DÖNEMDEKİ İŞLETME (FAALİYET) GELİRİ İKİ UNSURDAN OLUŞUR. SATIŞ GELİRİ AYNI DÖNEMDE ÜRETİLEN, ANCAK SATILAMAYAN MALLARIN PİYASA FİYATI (YARI MAMUL VE MAMUL STOKLARI)

BİR İŞLETMENİN ANA UĞRAŞI KONUSU OLAN MAL VE HİZMETLERİN ÜRETİLMESİYLE ELDE EDİLEN İŞLEYİŞ GELİRİNİN DIŞINDA FARKLI GELİRLERİ DE VARDIR. MAL VE HİZMET ÜRETİMİNDE KULLANILMAYAN BAZI VARLIKLARIN KİRAYA VERİLMESİ, BAŞKA İŞLETMELERİN HİSSE SENEDİ VE TAHVİLLERİNE YAPILAN YATIRIMLAR, HURDAYA AYRILMIŞ MAKİNA SATIŞI, İŞLETMEYE YAPILAN BAĞIŞLAR GİBİ.

İŞLETME GELİRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI ÜRETİM KONUSUNA GÖRE GELİR TÜRLERİ ANA GELİR YAN GELİR KAYNAĞI AÇISINDAN GELİR TÜRLERİ İŞLEYİŞ GELİRİ İKİNCİL GELİR İŞTİRAK GELİRİ KİRA GELİRİ HURDA GELİRİ

İŞLETME GELİRİNİ ETKİLEYEN ETKENLER İÇ ETKENLER İŞLETME SAHİPLERİNİN, İŞLETMEYİ YÖNETENLERİN VE İŞLETMEDE ÇALIŞANLARIN BİLGİLERİ, GÖRGÜLERİ, YETENEKLERİ, ÜRETİM VE PAZARLAMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ VE SEZİŞLERİ, YARATICILIKLARI, HAYAL GÜÇLERİ, KENDİLERİNE OLAN GÜVENLERİ VE KARARLILIKLARI.

DIŞ ETKENLER PAZARIN YAPISI RAKİP İŞLETMELERİN GÜCÜ VE İZLEDİKLERİ SATIŞ POLİTİKASI İŞLETMENİN MALLARINI PAZARLAYAN VE İŞLETMENİN DAĞITIM KANALINI OLUŞTURAN TOPTANCILARIN, PERAKENDECİLERİN, KOMİSYONCULARIN, ACENTALARIN VB. DAVRANIŞLARI

KÂR KAVRAMI KÂR İŞLETME VARLIKLARINDAN İŞLETME BORÇLARI ÇIKARILDIKTAN SONRA ORTAYA ÇIKAN ARTIŞTIR. İŞLETME GELİRLERİ İLE İŞLETME GİDERLERİ ARASINDAKİ OLUMLU FARKTIR.

ÜRETİM KÂRI İŞLETMELER ÜRETİMDE BULUNURKEN AKTİF TÜKENMELERİ OLUR. DİĞER YANDAN, GERÇEKLEŞTİRİLEN ÜRETİM SATIŞINDAN ELDE EDİLEN GELİRLER, AKTİFLERİ (VARLIKLARI) YENİDEN ARTIRIR. SÖZ KONUSU BU ARTIŞ VE AZALIŞLAR ARASINDAKİ FARK, ÜRETİM KÂRINI VEYA ZARARINI GÖSTERİR.

ANA FAALİYET DIŞINDA SAĞLANAN KÂR BAZAN TARAFSIZ KÂR OLARAK DA NİTELENDİRİLEN BU TÜR KÂR, İŞLETMENİN ANA FAALİYETLERİNİN DIŞINDA MEYDANA GELEN KÂRDIR.

TOPLAM (TOTAL) KÂR İŞLETMENİN BÜTÜN YAŞAMI BOYUNCA ELDE ETTİĞİ GELİRLER İLE BÜTÜN YAŞAMI BOYUNCA YAPTIĞI GİDERLER ARASINDAKİ OLUMLU FARKA TOPLAM KÂR ADI VERİLİR. PRATİKTE FAZLA BİR GEÇERLİLİĞİ YOKTUR.

BRÜT SATIŞ KÂRI BELİRLİ BİR DÖNEMDE GERÇEKLEŞTİRİLEN NET SATIŞLAR İLE SATIŞLARIN MALİYETİ ARASINDAKİ OLUMLU FARKTIR.

FAALİYET KÂRI BRÜT SATIŞ KÂRINDAN ÜRETİME İLİŞKİN DİĞER GİDERLER ÇIKARILARAK BULUNUR.

DÖNEM KÂRI VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI DÜŞÜLMEDEN ÖNCE HESAPLANAN KÂRDIR.

DÖNEM NET KÂRI İŞLETMENİN FAALİYET DÖNEMİNE İLİŞKİN VERGİ SONRASI ULAŞILAN KÂRDIR.

TİCARİ KÂR İŞLETMENİN DÖNEM SONUCUNU GÖSTEREN GELİR TABLOSUNDAKİ KÂRDIR.

MALİ KÂR SERMAYE ŞİRKETLERİNDE ŞİRKETİN KURUMLAR VERGİSİ MATRAHINI OLUŞTURAN KÂRDIR.

İŞLETME KÂRI İŞLETME HASILATI İLE İŞLETME MASRAFLARI ARASINDAKİ OLUMLU FARKTIR.

GELİR-KÂR KAVRAMLARI VE İLİŞKİLERİ İŞLETME GELİRİ İLE KÂR KAVRAMLARI ÇOĞU ZAMAN BİRBİRİNE KARIŞTIRILIR.

KÂR MAKSİMİZASYONU GİRİŞİMCİLERİN AMACI, MİNİMUM MALİYETLE MAKSİMUM ÜRETİMİ GERÇEKLEŞTİRMEKTEN ÇOK, KÂRI, YANİ GETİRİLERİN MALİYETLER ÜZERİNDEKİ FARKINI MAKSİMUM YAPMAKTIR.

KÂR PLANLAMASI İŞLETMENİN KÂR SAĞLAMA AMACI, BİLİNÇLİ VE ORGANİZE BİR ÇABAYI ETKİN BİR ŞEKİLDE ORTAYA KOYABİLME ZORUNLULUĞU, İŞLETME YÖNETİMİNİ KÂR PLANLAMASINA YÖNELTMEKTEDİR. KÂR PLANLAMASI YAPILIRKEN İŞLETME KÂRINI ETKİLEYEN UNSURLAR DİKKATE ALINMALIDIR: MAMUL VEYA MALLARIN SATIŞ FİYATI SATIŞ HACMİ DEĞİŞKEN VE SABİT MALİYETLER

KÂR PLANLAMASI OLARAK DA İSİMLENDİRİLEN İŞLETME BÜTÇELERİ, BELİRLİ BİR DÖNEME AİT İŞLETME PLANLARININ BİRİM VE PARA OLARAK SAYISAL İFADESİDİR.

KÂR PLANLAMASI MALİYET HACİM VE KÂR ANALİZLERİNİN YAPILMASINI GEREKTİRİR. DEĞİŞKEN MALİYET, SABİT MALİYET VE KÂR KAVRAMINA AİT ALT KAVRAMLARIN DA BİLİNMESİ GEREKİR.

BU ANALİZ SONUCUNDA, HANGİ ÜRÜNLERİN ÜRETİLECEĞİ VEYA SATILACAĞI HANGİ FİYATLANDIRMA POLİTİKALARININ İZLENECEĞİ VE HANGİ PAZARLAMA STRATEJİLERİNİN UYGULANACAĞI TESBİT EDİLMEKTEDİR.

KÂRA GEÇİŞ ANALİZİ KÂRA GEÇİŞ ANALİZİ, İŞLETMENİN HANGİ ÜRETİM VEYA SATIŞ MİKTARINDA KÂRA GEÇTİĞİNİN BELİRLENMESİ İÇİN KULLANILAN ETKİN BİR ANALİZ ARACIDIR.

TOPLAM DEĞİŞKEN MALİYET MALİYET/GELİR BİN TL TOPLAM GELİR TOPLAM MALİYET KÂR ALANI TOPLAM DEĞİŞKEN MALİYET BAŞABAŞ NOKTASI 18.750 ZARAR ALANI TOPLAM SABİT MALİYET 3.000 FAALİYET HACMİ