IS-LM-BP MODELİ KPSS SORULARI

(KPSS-2002) Açık bir ekonomide, fiyatlar ve diğer değişkenler sabitken, kısa dönem faiz oranlarının artması sonucu aşağıdakilerden hangisi meydana gelir? A) Yerli para değer kazanır ve toplam talep azalır. B) Yerli para değer kazanır ve toplam talep artar. C) Yerli para değer kaybeder ve toplam talep artar. D) Yerli para değer kaybeder ve toplam talep azalır. E) Döviz talebi artar.

Cevap: Açık ekonomide, kısa dönem faiz oranları artınca, ulular arası sermayenin ülkeye daha fazla girmesi söz konusu olur. Bu durumda yerli para değer kazanır. Marshall-Lerner koşulunun geçerli olduğu düşünülürse, cari denge kötüleşir. Bu durumda toplam talep azalır. Yani A şıkkı doğrudur.

(KPSS-2003) Sermayenin tam hareketliliği ve döviz kurunun tam esnekliği varsayımı altında para arzındaki bir artış hangi mekanizma ile GSYH’ yi artırır? A) Faiz oranı azalır, ihracat artar, ithalat azalır; yani IS eğrisi sağa kayar. B) Faiz oranı azalır, para talebi artar, ithalat artar; yani LM eğrisi sağa kayar. C) Faiz oranı azalır, döviz talebi artar, bütçe açığı artar, yani IS eğrisinin sağa kayması, LM eğrisinin sola kaymasından daha fazladır. D) Reel faiz oranı ve para talebi değişmez, fakat kamu harcamaları artar; yani yatay IS eğrisi üzerinde sağa doğru ilerleme olur. E) Faiz oranı azalır, para talebi artar, döviz kuru yükselir; yani LM eğrisi sağa kayar.

Cevap: Para arzındaki bir artış sonucu para arz fazlası ve tahvil talep fazlası oluşur. Menkul kıymet getirisini ifade eden nominal faiz haddi düşer. Nominal faiz haddinin düşmesi sonucu uluslar arası sermayenin ulusal menkul kıymetlere ilişkin talebi düşer ve sermaye çıkışı yaşanır. Bu durumda dolaysız kotasyona göre reel döviz kuru yükselir. Marshall- Lerner koşulunun geçerli olduğu kabul edildiğine göre, ihracat artar ve ithalat azalır. Yani net ihracat artar. Olumlu talep şoku anlamına gelen bu durumdan dolayı IS eğrisi sağa kayacaktır. Yani A şıkkı doğrudur.

(KPSS-2005) A ülkesinin ulusal parası yabancı paralar karşısında değerlendiğinde bu ülkenin dış ticareti nasıl etkilenir? İthalatı azalır. İthalatı artar. İthalatında bir değişiklik olmaz. İhracatı artar. İhracatında bir değişiklik olmaz.

Cevap: Marshall- Lerner koşulu geçerli olduğuna göre, A ülkesinin ulusal parası yabancı paralar karşısında değerlendiğinde ihracatı azalır ve ithalatı artar. Yani B şıkkı doğrudur.

Döviz kuru Gelir düzeyi A) Artar Artar (KPSS-2006) Mundell- Fleming modeline göre dalgalı kur rejimi altındaki dışa açık küçük bir ekonomide kamu harcamalarındaki bir artış döviz kurunu ve gelir düzeyini nasıl etkiler? Döviz kuru Gelir düzeyi A) Artar Artar B) Artar Değişmez C) Değişmez Artar D) Değişmez Değişmez E) Değişmez Azalır

Cevap: Dalgalı kur rejiminde genişletici mali politika küçük ekonominin döviz kurunu yükseltir. Ancak tam sermaye hareketliliği varsayımı altında, kurun yükselmesi net ihracatı düşürerek olumsuz talep şokuna neden olur. Olumsuz talep şoku genişletici mali politikanın etkisini nötrleştirir. Dolayısıyla reel denge milli gelir düzeyi değişmez. Yani doğru cevap B şıkkıdır.

(KPSS- 2006) Aşağıdakilerden hangisi sabit döviz kuru rejiminde gerçekleşmez? Para ikamesi Finansal kriz Bağımsız para politikası Cari işlemler açığı Para talebi istikrarsızlığı

Cevap: Bir ekonomide sabit döviz kuru rejimi, serbest sermaye hareketliliği ve bağımsız para politikası aynı anda oluşamaz. Bu duruma üçlü açmaz adı verilir. Sabit döviz kuru rejiminde, sermaye hareketlerinin serbest bırakıldığı varsayımı altında, cari dengenin iyileşmesi dış fazla; cari dengenin kötüleşmesi dış açık verilmesine neden olur. Bu durumun dengelenmesi için cari denge iyileştiğinde sermaye dengesinin kötüleşmesi; cari denge kötüleştiğinde sermaye dengesinin iyileşmesi beklenir. Sermaye dengesi iyileştiğinde, dolaysız kotasyona göre, döviz kurunun düşmesi; sermaye dengesi kötüleştiğinde, yine dolaysız kotasyona göre, döviz kurunun yükselmesi söz konusu olur. Sabit döviz kuru rejiminde para otoritesi mevcut kuru taahhüt ettiğinden, sermaye dengesi iyileştiğinde döviz ve efektif alımı; sermaye dengesi kötüleştiğinde döviz ve efektif satımı yapmak zorunda kalır. Bu durumda para otoritesinin bağımsız para politikası uygulaması söz konusu olamaz. Yani C şıkkı doğrudur.

(KPSS-2006) Mundell- Fleming modelinde, döviz kurunun denge döviz kurundan daha düşük olduğu ve merkez bankasının kuru bu düzeyde sabitlemek istediği varsayıldığında aşağıdakilerden hangisi meydana gelir? IS ve LM eğrilerinde bir kayma olmaz. IS eğrisi sola doğru kayar. IS eğrisi sağa doğru kayar. LM eğrisi sağa doğru kayar. LM eğrisi sola doğru kayar.

Cevap: Mundell- Fleming modelinde, döviz kurunun denge döviz kurundan daha düşük olduğu ve merkez bankasının kuru bir düzeyde sabitlemek istediği varsayıldığında, merkez bankası (yani para otoritesi) daraltıcı para politikası uygular ve faiz haddinin yükselmesini sağlar. Bu durumda sermaye dengesi iyileşir ve dolaylı kotasyona göre, döviz kuru denge döviz kuruna yükselerek sabit bir şekilde dengelenmiş olur. Yani E şıkkı doğrudur.