Ana: Başından sonuna kadar Tome: Kesmek, parçalara ayırmak ANATOMİ Ana: Başından sonuna kadar Tome: Kesmek, parçalara ayırmak

Anatomia Veterinaria Comparativa At anatomisi Gevişgetirenler anatomisi Köpek anatomisi Domuz anatomisi Kanatlılar anatomisi * Animalia domestica mammalia * Aves domestica

Animalia domestica mammaria Equidae (Tek parmaklılar) At (equus caballus) Eşek (equus asinus) Katır (equus mulus) Ruminantia (Geviş getirenler) Sığır (bos taurus) Manda (bos bufalo) Koyun (ovis aries) Keçi (capra hircus) Carnivora (Etçiller) Köpek (canis famillaris) Kedi (felis silvestris catus)

Omnivora (Karışık beslenenler) İnsan (homo sapiens) Domuz (sus scrofa domesticus) Laboratuvar deney hayvanları Tavşanlar (leporidae) Lepus capensis (yabani tavşan) Oryctolagus cuniculus (ada tavşanı) Fareler + Sıçanlar (muridae) Rattus novegicus (norveç sıçanı) Mus musculus (ev faresi) Kobaylar (cavidae) Cavia aperea porcellus

Aves domesticus Evcil kanatlılar - Tavuk (gallus domesticus) - Hindi (meleagris gallapova) - Güvercin (columba domestica) - Kaz (anser domesticus) - Ördek (anas domestica)

Genel Anatomik Terimlerden Planum’lar Plana corporis (vücut düzlemleri) 1- Planum medianum median medialis lateralis 2- Planum sagittale sagitta sagittalis 3- Planum transversum 4- Planum horizontale

Dexter Sinister Cranialis Caudalis Oralis Aboralis Rostralis Anterior Posterior Superior Inferior Superficialis Profundus Proximalis Distalis Palmaris Plantaris Transversalis Verticalis Medialis Medius Intermedius Longitudinalis Externus Inter Internus Latus Lateralis Dorsalis Ventralis Axialis Abaxialis

Sistematik Anatominin Bölümleri Kemik Bilimi (Osteologia) Eklem Bilimi (Arthrologia) Kas Bilimi (Myologia) Sindirim Sistemi (Systema Digestorium) Solunum Sistemi (Systema Respiratorium) Sidik ve Dölleme sistemi (Systema Urogenitale) Dolaşım Sistemi (Systema Vasorum) Sinir Sistemi (Systema Nervosum) Duyu Sistemi (Aesthesiologia, Organa Sensuum)

OSTEOLOGIA Kemik Dokusu Organik Maddeler Kollagen lifler Glikoprotein (ossein) İnorganik Maddeler Kalsiyum fosfat Kalsiyum karbonat Kalsiyum fluorid Magnezyum’un hidroksit, sülfat ve fluorid bileşikleri

Kemiklerin Şekillerine Göre Sınıflandırılması 1- Yassı kemikler (ossa plana) 2- Kısa kemikler (ossa brevia) 3- Uzun kemikler (ossa longa)

Uzun bir kemik taslağının kısımları Diaphysis Metaphysis Epiphysis Uzun bir kemiğin makroskobik yapısı 1- Periosteum: Kemik zarı 2- Substantia compacta: Tıkız doku 3- Substantia spongiosa: Sünger doku 4- Endosteum 5- Cavum medullare 6- Medulla ossea (rubra, flava)

Susam kemikleri (ossa sesamoidea) Organ kemikleri Os pneumaticum Os irregulare Vasa nutritia Canalis nutritius

Kemik Çıkıntıları Fonksiyonlarına göre aldıkları isimler - processus articularis - processus muscularis - trochanter Yönlerine göre aldıkları isimler - proc. transversus Şekillerine göre aldıkları isimler - condylus, - trochlea - tuber, - tuberositas, - tuberculum - crista, - spina - styloid, - mastoid, - pterygoid - pecten - facies aspera - caput articulare

Eklem çukurlukları acetabulum fovea articularis Fossa Incisura Fissura Foramen Canalis Sulcus

ÖZEL OSTEOLOGIA (Özel Kemikbilim) Skeleton axiale Columna vertebralis, ossa cranii, skeleton thoracis Skeleton appendiculare Ekstremite kemikleri

COLUMNA VERTEBRALIS (Omurga) SKELETON AXIALE COLUMNA VERTEBRALIS (Omurga) Vertebrae (Omurlar): Corpus vertebrae Processus vertebrae Arcus vertebrae Incisura et foraminae vertebrae

Corpus vertebrae - Extremitas cranialis, - Extremitas caudalis (caput vertebrae) (fossa vertebrae) - Cartilago articularis, - Discus intervertebralis - Crista ventralis, - Crista dorsalis Arcus vertebrae - Foramen vertebrale - Canalis vertebralis Processus vertebrae - Processus spinosus - Processus transversus - Proc.articularis cranialis et caudalis - Proc.mamillaris, Proc.accessorius, Proc.muscularis Incisura et foraminae.vertebrae - Inc.vertebralis cranialis - Inc.vertebralis caudalis - For.vertebrale laterale - For.transversarium For. intervertebrale

COLUMNA VERTEBRALIS 1-) Pars cervicalis - Vertebrae cervicales 2-) Pars thoracalis - Vertebrae thoracicae 3-) Pars lumbalis - Vertebrae lumbales 4-) Pars sacralis - Vertebrae sacrales 5-) Pars caudalis - Vertebrae caudales (coccygeae)

VERTEBRAE CERVICALES ( Boyun Omurları )

ATLAS Arcus ventralis - Arcus dorsalis Fovea dentis Tuberculum dorsale Tuberculum ventrale Fovea articularis cranialis Fovea articularis caudalis Processus transversus (ala atlantis) Fossa atlantis Foramen alare Incisura alaris ( carnivora ) Foramen vertebrale laterale Foramen transversarium Massa lateralis

AXIS Extremitas cranialis --- Dens Procc. articulares craniales Facies articulares craniales Crista ventralis Proc. transversus For. transversarium Incisura vertebralis caudalis --- derin Incisura vertebralis cranialis For. vertebrale laterale Proc. spinosus Procc. articulares caudales

3. – 7. VERTEBRA CERVICALES Corpus’ları 3. den 7. ye doğru kısalmaktadır Foramen intervertebralia Processus muscularis ( carnivora )

6. Boyun Omuru Crista ventralis yok Proc. spinosus 3.-5. omurlara göre daha belirgin

7. Boyun Omuru Foramen transversarium yok Caudal’de fovea costalis var Processus spinosus daha yüksek ( Büyük gevişgetiren’lerde en yüksek )

VERTEBRAE THORACICAE (Sırt Omurları ) Eq : 18, Rum : 13, Car : 13 Fovea costalis cranialis Fovea costalis caudalis Fovea costalis processus transversi ( fovea costalis transversalis ) Processus mamillaris

VERTEBRAE LUMBALES ( Bel Omurları ) At: 6, Merkep: 5, Rum: 6, Car :7 Processus mamilloarticularis Processus accessorius ( car. )

VERTEBRAE SACRALES OS SACRUM ( Sağrı-Kuyruk Sokumu Omurları) Eq : 5, Sığır-Keçi : 5, Koyun : 4, Car : 3

Basis ossis sacri Proc. articularis cranialis Promontorium Apex ossis sacri Proc. articularis caudalis Canalis sacralis Pars lateralis Ala sacralis ( ala ossis sacri ) Facies auricularis

Facies dorsalis Crista sacralis mediana Crista sacralis intermedia Crista sacralis lateralis Foramina sacralia dorsalia Facies pelvina Foramina sacralia ventralia Linea transversa

VERTEBRA CAUDALES ( Kuyruk Omurları ) 16 – 22 adet kuyruk omuru bulunur Processus hemalis ( sığır , köpek ) Arcus hemalis ( a.caudalis mediana geçer )