SINIF YÖNETİMİNİN TEMEL KAVRAMLARI VE ÖZELLİKLERİ Ahmet ATAÇ- Cihan ÇAKMAK Gülenaz SELÇUK
ÜNİTENİN ÖRÜNTÜSÜ Eğitim-Okul- Sınıf İlişkisi Sınıf Nedir? Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar Sınıf Yönetimi Modelleri Sınıf Yönetiminin Boyutları Neden Sınıf Yönetimi? Sınıf Yönetiminin İçeriği Yönetim Nedir? Eğitim Yönetimi, Okul Yönetimi, Sınıf Yönetimi Sınıfın Yapısal Özellikleri Sınıf Nedir? Eğitim-Okul- Sınıf İlişkisi
EĞİTİM-OKUL-SINIF İLİŞKİSİ En genel anlamıyla davranış değiştirme ve davranış oluşturma amaçlı etkinlikler olarak tanımlanabilir. EĞİTİM Davranışın sağlanması amacıyla yapılan ön çabalardır ve okullar aracılığıyla gerçekleştirilir. ÖĞRETİM ve ÖĞRENME Eğitimin amaçlarını gerçekleştirmesi beklenen kişilerin işleri ve birbirleriyle olan etkileşim biçimleri tarafından nitelenen toplumsal bir sistemdir. OKUL
OKULUN İŞLEVLERİ 1.İŞLEVİ Öğrencileri dış çevrenin güçlüklerinden korumak, onlara yaşamı kolaylaştırmak. 2.İŞLEVİ Dış çevrede kolay rastlanabilecek olan istenmeyen davranışları okuldan içeri sokmayarak, öğrenci davranışlarını temizlemek. 3.İŞLEVİ Okulun dışındaki çevrede yer alan toplumsal farklılıkların okulda sergilenmesine izin vermeyerek ,kendi sınırları içinde bir denge oluşturmaktır.
Eğitim öğretim etkinliklerinin üretim yerleri sınıflardır. SINIF NEDİR? Sınıf, öğrencinin yaşamında ailesinden sonra gelen ikinci derecede önemli ilişkiler sistemidir. Sınıf, eğitim-öğretim etkinliklerinin gerçekleştiği ortak bir yaşama alanıdır. Eğitim öğretim etkinliklerinin üretim yerleri sınıflardır.
SINIFIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ Yakınlık-Anındalık: Sınıfta olaylar anında oluşur ve bunları ileri bir zamanda düşünmek, ertelemek olanaklı değildir. Öğretmenin her olaya yetişmesi, her soruya yanıt olması gerekir. Çok Boyutluluk: Sınıfta aynı anda bir çok etkinlik bir arada yapılabilmektedir. Kimi öğrenciler okurken kimileri yazmakta, kimileri tartışmakta olabilirler. Bu sınıfın çok boyutluluk özelliğidir ve öğretmen bu etkinlikleri sınıfın amaçları doğrultusunda bütünleştirebilmelidir.
SINIFIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ Ortak Tarih: Sınıf bir aile gibidir. Sınıfta yıl boyunca yaşanan olumlu ve olumsuz olayları bütün sınıf birlikte yaşar ve yaşananlar ortak bir tarih oluşturur. Bu ortak tarihin bilinmesi sınıfın geleceğine ilişkin kestirimlerde bulunmaya yardımcı olabilir. Açıklık: Sınıfta olup bitenlerde gizlilik yoktur. Olaylar herkesin gözü önünde yaşanır. Öngörememe: Ne kadar iyi planlanırsa planlansın sınıfta olabilecek her şeyi önceden tahmin etmek olanaklı değildir. Her şey yolunda giderken bir öğrencinin burnunun kanaması ya da bayılması vb. bir olayı önceden tahmin etmek olanaklı değildir. SINIFIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
YÖNETİM NEDİR? Yönetim ortak bir amacın gerçekleştirilebilmesi için eldeki insan ve madde kaynağının etkili biçimde kullanılmasıdır. Yönetim, amaçların gerçekleştirilmesi için insanlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlamak, insanları harekete geçirmek, yönlendirmektir. Sınıf açısından düşünüldüğünde yönetim, sınıfta bulunan insan kaynağı olan öğrenciler ile madde kaynağı olan tüm araç ve gereçlerin, sınıfın amaçlarını gerçekleştirmek doğrultusunda harekete geçirmek olarak anlam bulur.
EĞİTİM YÖNETİMİ Eğitim Yönetimi, toplumun eğitim gereksinimlerini karşılamak üzere kurulan eğitim örgütünü, önceden belirlenen amaçları gerçekleştirmek için, etkili işletmek, geliştirmek ve yaşatmak sürecidir.
OKUL YÖNETİMİ Okul yönetimi, okulu önceden belirlenmiş amaçlara ulaştırmak için eldeki tüm madde ve insan kaynağının katkılarını bütünleştirmek, etkili biçimde kullanmak, amaçlara dönük politika ve kararları uygulamak olarak ifade edilebilir.
SINIF YÖNETİMİ NEDİR? Sınıf yönetimi, sınıf yaşamının bir orkestra gibi yönetilmesidir, içinde öğrenmenin gerçekleştiği bir çevrenin oluşturulabilmesi için gerekli olanak ve süreçlerin, öğrenme düzeninin, ortamının kurallarının sağlanması ve sürdürülmesidir. Sınıf yönetimi, eğitim programı ve planı, öğretim yöntemi, eğitim etkinliği, teknoloji, zaman, mekan, öğretici ve öğrenci arasında etkili bir eşgüdümleme gerçekleştirerek, öğrenmeye elverişli bir ortam ve düzenin sağlanması ve sürdürülmesi olarak tanımlanabilir.
SINIF YÖNETİMİ NEDİR? Sınıf yönetimi, sınıfta etkili bir öğretme-öğrenme sürecinin gerçekleşebilmesi ve sonuçta beklenen eğitsel başarıya ulaşılabilmesi için öğretmen tarafından gerekli ortam ve koşulların hazırlanması ve sürdürülmesini ifade eder.
SINIF YÖNETİMİ NEDİR? Öğrencilerin Motive Edilmesi Olarak Da Tanımlanabilir. Sınıfta İletişimin Ve İlişkilerin Düzenlenmesi, Zamanı Etkili Kullanma, Etkili Ve Verimli Bir Organizasyon Oluşturma Sınıfta Olumlu Bir Psikososyal İletişim Yaratma, İyi Bir İletişim Ağı Kurma Ve Geliştirme, Uygun Olmayan Davranışları Düzeltme, Öğretmenin Öğrencilerde İstenen Davranış Değişikliğini Oluşturma,
1. Öğretmenlik rolünden beklentilerin değişmesi NEDEN SINIF YÖNETİMİ? Bir öğretmen adayı olarak niçin sınıf yönetimi bilgi, beceri ve hünerine sahip olmalıyız? 1. Öğretmenlik rolünden beklentilerin değişmesi Dün: Öğretmen, Her şeyi bilen kişi Bugün: Öğrenmeyi yönlendiren, öğrenmeyi öğreten kişi Eğitim bilimine giriş, Gelişim ve öğrenme, Öğretim teknolojileri ve Materyal geliştirme .Öğretimde Plan. Ve Değ., Sınıf Yönetimi, Okul Deneyimi, Rehberlik, Özel öğretim yöntemleri...vd.
NEDEN SINIF YÖNETİMİ? 2.Öğretmenler öğretime ilk başladıklarında çaba ve enerjilerinin çoğunu sınıfı kontrol etmeye harcamaktadırlar. 3.Deneyimsiz öğretmenlerin meslekle ilişkili olarak algıladıkları en ciddi problem sınıf disiplinidir. 4.Deneyimsiz öğretmenler öğretimin kalitesi ve çocukların gereksinimlerindeki farklılıkları dikkate alma yerine kendilerini güvenceye almaya çalışmaktadırlar.
NEDEN SINIF YÖNETİMİ? Sınıf yönetimi kavramı içinde yer alan gizli içerik eğitimsel olmaktan çok yönetimseldir. Etkili bir öğretme-öğrenme süreci gerçekleştirmek isteyen öğretmenlerin sahip olmaları gereken en önemli beceri, sınıflardaki öğrencileri ve madde kaynaklarını sınıfın amaçları doğrultusunda harekete geçirme –yönlendirme yani yönetme becerisidir. Bu nedenle öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin bilgi ve becerilerle donatılması gerekmektedir.
SINIF YÖNETİMİNİN BOYUTLARI
SINIF YÖNETİMİNİN BOYUTLARI Sınıfın fiziksel boyutu Plan-Program etkinlikleri Zaman yönetimine yönelik etkinlikler İlişki düzenlemeleri (Kuralların belirlenmesi ve benimsetilmesi, sınıf yaşamının kolaylaştırılmasına yönelik öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen ilişki düzenlemeleri) Davranış düzenlemeleri (Sınıf ortamının istenen davranışı sağlayabilir hale getirilmesi, sınıf ikliminin olumlulaştırılması)
SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ
SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ Sınıf içi öğretim ve yönetim etkinlikleri farklı zamanlarda ve koşullarda farklı modellerle yürütülmesini gerekli kılabilir. Sınıf yönetimi modelleri eğitim ve toplumsal alandaki gelişmelere bağlı olarak; Baskıcıdan ⇨ Demokratiğe Şekil yönelimliden ⇨ Amaç yönelimliye Öğretmen ağırlıklıdan ⇨ Öğrenci ağırlıklıya Doğru bir gelişim seyri izlemiştir
1.Tepkisel Model Amacı istenmeyen durum ve davranışın değiştirilmesidir.. Sınıf yönetiminin klasik modelidir. İşleyişi;istenmeyen sonuç – tepki şeklindedir. Düzen sağlayıcı ödül – ceza türü etkinlikleri içerir. Etkinliklerin yönelimi gruptan çok bireyedir. Zayıf yönü her tepkinin bir karşı tepki doğuracağının dikkate alınmamasıdır..
2. Önlemsel Model Planlama düşüncesine bağlı, geleceği kestirme, istenmeyen davranış ve sonucu, olmadan önleme yönelimidir. Amacı, sınıf sorunlarının ortaya çıkmasına olanak vermeyici bir düzenleniş ve işleyiş oluşturarak, tepkisel modele gereksinimi azaltmaktır. Sınıf etkinliklerini bir kültürel sosyalleşme süreci olarak ele alır. Sınıfta yanlış davranışa olanak vermeyen bir sosyal sistem oluşturmaya çalışır. Etkinlikler bireyden çok gruba yöneliktir.
3. Gelişimsel Model Dikkat edilmesi gereken bir dönem de ergenlik öncesi ve ergenlik dönemidir. Bu dönemde çocuklar, öğretmeni sıkıntıya sokmak, arkadaşlarının beğenisini kazanmak gibi bir yönelime girebilirler. İlköğretimin birinci devresinde çocuklar somut düşünme aşamasında olduğundan soyut kuralları anlamakta ve uymakta zorlanabilirler. Çocukların gelişimleri ilerledikçe soyut kuralları anlamaları kolaylaşacaktır. Öğrencilerin ilköğretimin birinci ve ikinci kademesinde ve ortaöğretim döneminde gelişimsel özellikleri farklılık göstereceğinden öğretmenlerin sınıf yönetimi uygulamaları da farklılık göstermelidir. Öğrencilerin fiziksel, psikolojik, ahlaki, duygusal vb. açılardan gelişimlerinin esas alınması ve sınıf yönetimi uygulamalarının öğrencilerin gelişim özelliklerine göre belirlenmesi gerektiği anlayışına dayanır.
4. Bütünsel Model İlk üç modelin bir sentezi olarak değerlendirilebilir. Önlemsel sınıf yönetimine ağırlık verme, Gruba olduğu kadar bireye de yönelme, İstenen davranışa ulaşabilmek için, istenmeyenin nedenlerini ortadan kaldırmak için sınıf ortamında gerekli düzenlemeleri yapma, Öğrencilerin gelişimsel özelliklerini dikkate alma ve gerektiğinde tepkisel modeli kullanma anlayışına dayanır.
Sınıf Yönetimi Konusunda Yeni Bakış Açıları Kuralların öğretimi anlayışından güven ve ilgiyi geliştirmeye yönelme İş yönelimli sınıftan öğrenme yönelimli sınıfa geçiş Bir yönetim oyunu anlayışından dikkatli karar vermeye dayalı yönetim anlayışı Kurallara itaatten kendini disiplin etmeye yönelme
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.