FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİNDE UYGULAMA ve GÖRSEL SUNUMUN ETKİSİ: ÇANAKKALE ÖRNEĞİ Meltem EKİCİ1* , Seda ÖZDİKMENLİ TEPELİ2 1* Milli Eğitim Bakanlığı, Siirt 75.Yıl Ortaokulu, Siirt, Türkiye (meltem_ekici17@hotmail.com) 2 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Yenice Meslek Yüksekokulu,17550, Çanakkale, Türkiye

TEKNOLOJİNİN HIZI Günümüzde bilim ve teknolojideki hızlı ilerlemeler, yasam biçimlerimizi etkilemiştir. Bu değişim okullarımıza ve öğrenme ortamlarımıza da yansımıştır. Bilgisayar kullanımının artması fen derslerinde kullanılan araç-gereçlerin arasına, bilgisayarların da eklenmesine neden olmuştur (Kaptan, 1999).

SINIF ATMOSFERİ Öğrencinin öğrenme aktivitesine sınıf içindeki atmosfer doğrudan etkili olmakla birlikte öğretmen ve kullanılan ders materyalleri büyük önem taşımaktadır (Emrahoğlu ve Bülbül, 2010). Ayrıca görsel-işitsel yöntemlerle işlenen dersler, öğrencileri ezberci öğretimden kurtulup, pratik öğretime kavuşmasını sağlamaktadır.

ÇALIŞMANIN AMACI Fen bilimleri dersinde uygulamalı eğitimlerin, yapılan aktivitelerin ve görsel sunumların öğrenme başarısındaki etkisini belirlemektir. Çevre duyarlılığını arttırmak için çalışmamızda toplumsal bir konu olan ‘Çevre bilgisi ve kapalı alan hava ve biyoaerosol kirliliği’ tercih edilmiştir.

ÇEVREYE DOST MUYUZ? DÜŞMAN MIYIZ? İnsanoğlu yerleşik hayata geçtikten sonra, doğayı kendi ihtiyaçlarını karşılamakta kullandığı bir araç olarak görerek, doğa kaynaklarını artan nüfus ve ihtiyaçlar karşısında hor kullanmaktadır (Gökmen ve Solak, 2015). Günümüzde su kaynaklarının ve canlı türlerinin azalması, doğal alanların yok olması, iklim değişiklikleri ve birçok çevre sorunu ile karşı karşıya kalınmıştır. Bu sorunların ortaya çıkmasındaki baş aktör İNSANdır. Kaliteli ve planlı bir çevre eğitimi ile bilgili ve bilinçli İNSAN yetiştirmek sürdürülebilir önlem olacaktır.

ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Araştırmamızda öğrencilerin ilköğretim boyunca almış oldukları çevre bilgisi ve kapalı alan hava ve biyoaerosol kirliliği konusu seçilmiştir. Sera Etkisi, Ozon Tabakasının Delinmesi Ekosistem, Enerji Kaynakları, Çevre Kirliliği, Biyoaerosol Kapalı Alan Kirliliği Mikroorganizmalar Tüm örnek grubunun geleneksel yöntem ile bu konularda eğitim aldığı varsayılmıştır. Görsel sunum öncesi ve sonrası ‘Başarı Testi’ yapılmıştır. Başarı Test İçeriği; 1soru Ekosistem, 2 soru Ozon tabakasının delinmesi ve sera etkisi 2 soru Enerji kaynakları 6 soru Mikroskobik canlılar 9 soru Çevre kirliliği toplam 20 soru yer almıştır.

ÇALIŞMA GRUBU OKULLAR Merkez Ömer Mart Ortaokulu Yenice Atatürk Ortaokulu Yenice Nevruz İbrahim Bodur Ortaokulu Yenice Pazarköy Şehit Halil Kandemir Ortaokulu Kepez Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu Eceabat Opet Tarihe Saygı Ortaokulunda Biga Cumhuriyet Ortaokulunda Biga Balıklı Çeşme Ortaokulunda Biga Ağaköy Ortaokulu Ezine Mahmudiye Ortaokulu Çanakkale il merkezi ve ilçeleri dâhil olmak üzere 10 farklı okul rastgele kura ile seçilmiştir. 374 8.sınıf öğrencisine biyoaerosol kirlilik semineri verilmiştir. 374 öğrenciye öntest-sontest uygulanmıştır. 41 Öğrenciye laboratuvar ortamında ders işlenmiştir.

LABORATUVAR ÇALIŞMASI 1. DENEY ADI: MİKROSKOBU TANIYALIM DENEYİN AMACI: Mikroskop kullanmayı öğrenmek, 2. DENEY ADI: MİKROSKOPTA İNCELEME YAPMAK DENEYİN AMACI: Mikroskopta inceleme yapmak için preparat hazırlamayı öğrenmek, 3. DENEY ADI: BİTKİ VE HAYVAN HÜCRELERİNİN İNCELENMESİ DENEYİN AMACI: Bitki hücresi (Soğan zarı) ve hayvan hücresinin (Ağız içi epitel hücresi) yapısının incelenmesi. Bitki ve hayvan hücresi arasındaki farkların belirlenmesi, 4. DENEYİN ADI: SU BİTKİSİ ELODEA YAPRAĞINDA KLOROFİLİN GÖZLENMESİ DENEYİN AMACI: Klorofilin mikroskobik olarak gözlenmesi, 5. DENEY ADI: ÇEVREMİZDEKİ BAKTERİLERİ TANIYALIM DENEYİN AMACI: Çevremizde ve Havada bulunan bakterilerin İncelenmesi,

ANA ÇIKTILAR Seminer öncesi ve sonrası öğrencilerin cevapladıkları testlerden başarı puanları hesaplanmıştır. Öğrencilerin doğru cevaplarına göre başarı seviyesi 5 kategoride toplanmıştır. 0-4 Doğru yanıt 5-8 Doğru yanıt 8-12 Doğru yanıt 13-16Doğru yanıt 17-20Doğru yanıt Çok Düşük Düşük Orta İyi Çok İyi

VERİ ANALİZİ Seminere katılan öğrencilere ait veriler IBM SPSS 20 programı ile analiz edilmiştir. Öntest- sontest arasında fark olup olmadığı ve bu farkın önemli olup olmadığı bağımlı örneklem t-testi ile gerçekleştirilmiştir. Katılan öğrenci sayıları, ailelerine ilişkin verilerde tanımlayıcı istatistiklerin sıklıkları, (%) değerleri tespit edilmiştir.

SEMİNER ÖNCESİ BAŞARI DURUMU SEMİNER SONRASI BAŞARI DURUMU Yapılan istatistik analizinde seminer öncesi ve seminer sonrası öğrencilerin başarıları arasındaki farkın önemli olduğu (p=0.000<0.005) tespit edilmiştir.

SEMİNER ÖNCESİ BAŞARI DURUMU SEMİNER SONRASI BAŞARI DURUMU   Öğrenci Sayısı % BAŞARI SEVİYESİ Çok Düşük 17 4,5 Düşük 43 11,5 Orta 77 20,6 İyi 148 39,6 Çok İyi 89 23,8 Total 374 100,0   Öğrenci Sayısı % BAŞARI SEVİYESİ Çok Düşük 9 2,4 Düşük 25 6,7 Orta 43 11,5 İyi 73 19,5 Çok İyi 224 59,9 Total 374 100,0

SEMİNER ÖNCESİ BAŞARI OKULLARA GÖRE DURUMU

SEMİNER SONRASI BAŞARI OKULLARA GÖRE DURUMU Okullar arası başarı durumu arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olmadığı (p=0.466>0.005) saptanmıştır.

SONUÇ Tüm okullarda çoklu ortam kullanılarak öğrenciler ile diyalog halinde gerçekleştirdiğimiz ‘Biyoaerosol kirlilik semineri’nin etkili olduğu belirlenmiş, Öğrencilerin bilgi seviyesini iyi den çok iyi duruma yükselmiştir. Öğrencilere eşit şartlarda eğitim verildiğinde öğrenme düzeylerinin eşit olacağı belirlenmiştir. Yapılan görsel sunum destekli seminer ve uygulamalı eğitimler öğrenci başarısı üzerinde olumlu bir etki gerçekleştirmiştir.

FEN BİLGİSİ EĞİTİMİNDE TÜM DUYU ORGANLARINA HİTAP ETMEK VE YAPARAK YAŞAYARAK ÖĞRENMENİN ÖNEMİ ÇOK BÜYÜKTÜR.

KİM NE YAPMIŞ ? ‘Bilgisayar destekli çevre eğitiminin öğretmen adaylarının madde döngüleri konusundaki başarılarına etkileri’nin araştırıldığı çalışmada 71 öğretmen adayı araştırmaya dahil edilmiştir. Bilgisayar destekli çevre eğitiminin görsel ve ilgi çekici olması, geleneksel yönteme göre daha başarılı olduğu ve kalıcı öğrenmeyi sağladığı bildirilmiştir (Gökmen ve Solak, 2015).

KİM NE YAPMIŞ ? Öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersinde eğitim teknolojilerinin kullanılmasına ilişkin görüşleri araştırılmış, öğretmen adaylarının eğitim teknolojilerini kullanmada kendilerini kısmen yetersiz görmüş ve okul ortamlarının yeterli donanıma sahip olmadığını düşündükleri belirlenmiştir (İnel ve ark., 2011).

KİM NE YAPMIŞ ? Hücre bölünmesi konusunda çoklu ortam uygulamalarının kavrama ve uygulama düzeyinde öğrenme başarısına etkisi araştırılmıştır. 58 öğrenci üzerinde yapılan anketlerde çoklu ortamın kavrama ve uygulamada yüksek başarı sağladığı belirlenmiştir (Taşçı ve Soran, 2008).

KİM NE YAPMIŞ ? 9. sınıf Fizik dersi ‘Optik’ ünitesinin bilgisayar destekli öğretiminde kullanılan animasyonların ve simülasyonların akademik başarıya ve akılda kalıcılığa etkisinin incelendiği çalışma 79 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin akademik başarılarında olumlu yönde etkilediği bildirilirken bu farkın istatistiksel olarak önemli olduğu tespit edilmiştir (Emrahoğlu ve Bülbül, 2010).

KİM NE YAPMIŞ ? Amasya ilinde 32 fen ve teknoloji öğretmeni üzerinde öğretim materyallerini kullanma düzeyleri araştırılmıştır. Çalışmada ‘Derslerimi gerektiğinde bilgisayar destekli işliyorum’ maddesi en düşük puanı (3.02) almıştır. 28 öğretmenini bilgisayar destekli sunum gerçekleştirmediği ve 19 öğretmenini hiçbir kez ‘Konu gereği derslerini fen laboratuvarında yürütmediği ya da basit araç-gereçlerle gösteri deneyi yapmadığı’ gözlemlenmiştir (Karamustafaoğlu, 2006). Fen laboratuvarının, VCD-DVD ve bilgisayar kullanımının daha düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

NEDEN KULLANMIYORUZ?

HİÇBİR ŞEY İMKANSIZ DEĞİLDİR YETER Kİ İSTE…

TEŞEKKÜR EDERİM.