VİTAL BULGULAR Doç.Dr.Fahrettin Uysal

Vücut ısısı Solunum Nabız Kan Basıncı CİLT

Vücut Isısı Hastanın “ateşine bakma” şeklinde ifade edilir. Ateş, vücut sıcaklığının yükselmesidir. Koltuk altı, rektal, oral, kulaktan ve alından ateş ölçülür. Rektal 38C üzeri Koltuk altı 37C üzeri ateştir.

Koltuk Altı Isısı Sallanarak cıva düzeyi normale indirilir. Civalı kısmı aksiller fossaya gelecek şekilde yerleştirilir, kol gövdeye yaklaştırılır. Koltuk altı mutlaka kuru olmalı, terli ise kurulanmalıdır. 3 dakika beklenir. Deri kan akımının bozulduğu şok gibi durumlarda vücut ısısını tam yansıtmaz.

Rektal Isı Her bebeğin termometresi ayrı Cam bölmenin etrafı alkolle silinir. Vazelin sürüp, anüse ucu 1-2 cm sokulur. Bacaklar ve kalçalar sıkıca tutulur ve 2 dk beklenir. Termometre alkolle temizlenir.

Vücut ısısını en iyi yansıtan yöntemdir. 1 ay ile 3 yaş arası kullanılır. Koltuk altına göre 1 oC daha yüksektir. GIS enfeksiyonunda, rektal kanamada ve anal fissürde kullanılmaz.

Oral Isı ARTIK KULLANILMIYOR Hazne kısmı dil altına konur. Ağız kapatılıp 3 dakika beklenir. Koopere olamayan hastalara ve 6 yaş altına uygulanmaz. Koltuk altına göre 0.5 oC daha yüksektir. ARTIK KULLANILMIYOR

Kulak Zarı veya DERİ En sık kullanılan yöntem Dış kulak yoluna sokularak Alına değdirilerek veya uzaktan Her aletin kendi sınırları vardır Kullanma kılavuzuna bakmak gerekir

Nabız Kalbin sistolik ve diyastolik basınç farkından dolayı deriye yakın damarlardan hissedilen bir basınç dalgasıdır.

Nabız Kalbin hızı, ritmi ve kontraktilite gücüne karar vermek, Periferik damar hastalıklarını tanımlamak amacıyla bakılır.

Teknik Tüm nabızlar iki taraflı bakılır. Nabız 2 parmakla palpe edilir. Karotise fazla basınç uygulanmaz.

Değerlendirme Sayısı Taşikardi Bradikardi Ateşin her bir derecesi için nabız sayısında 10-15/dk’lık artış olur.

Ritmi Şiddeti ve şekli ARİTMİ Corrigan nabız; şiddetli bir çarpma ve kaybolma şeklinde

Pulsus alternans: bir güçlü atımı bir zayıf atım izler Pulsus alternans: bir güçlü atımı bir zayıf atım izler. Kalp yetersizliğinde görülür. Filiform nabız: sayıca çok hızlı ve zayıf bir nabızdır. Hipovolemide görülür.

PERİFERİK NABIZLAR TÜM EKTR.DE CANLI: PDA, AORT YETMEZLİĞİ ÜSTTE CANLI, ALTTA ZAYIF VEYA YOK: AORT KOARKTASYONU SOL KOLDA YOK, SAĞDA VAR: TAKAYASU ARTERİTİ

NABIZ MUAYENESİ KAROTİS, BRAKİYAL, RADİAL, FEMORAL, POPLİTEAL, DORSALİS PEDİS, TİBİALİS POSTERİOR

KAROTİS NABZI

BRAKİYAL NABIZ

RADİAL NABIZ

FEMORAL NABIZ

POPLİTEAL NABIZ

TİBİALİS POSTERİOR

DORSALİS PEDİS .

SOLUNUM Solunum hızı dakikadaki inspirasyon sayısıdır. Göğüs hareketleri ile veya oskültasyonla sayılır.

Solunum Hız Kalite Ritm Otuz saniye sayılıp x 2 Normal, zorlu, burun kanadı solunum Derin veya yüzeyel Ritm Düzenli veya düzensiz

SOLUNUM HIZI- ŞEKLİ TAKİPNE DİSPNE ORTOPNE

Solunum Hızları

Solunumun Değerlendirilmesi Taşipne: Solunum sayısının normalin üzerine çıkması, Bradipne: Dakikadaki solunum sayısının azalması, Hiperpne: Solunumun derinliğinin artması, Hipopne = yüzeyel solunum Apne: Solunumun geçici olarak durmasıdır. Dispne: Yardımcı solunum kaslarının ve burun kanatlarının solunuma katılması, solunumun zorlukla olduğunu gösterir.

Solunum düzeni a) Cheyne-Stokes solunumu: Her iki serebral hemisfer ya da diensefalon lezyonlarında görülür. b) Apneik solunum: Pons hipoksisinde, anoksik ensefalopatide, ağır menenjitlerde görülür. c) Kussmaul solunumu: Diyabetik ketoasidoz hiperpne + takipne

KAN BASINCI(TANSİYON) Tansiyon; kanın arter duvarına yaptığı basınçtır. Tansiyon ölçümü, sfigmomanometre (tansiyon aleti) ile yapılır. Civalı, yaylı ve elektronik olarak modelleri vardır.

Ölçüm Doğru ölçüm için, kola geçirilen manşonun kol çevresine uygun büyüklükte olması gerekir. Manşon genişliği kol uzunluğunun (dirsek-omuz) 1/2’sinden dar ve 2/3’ünden geniş olmamalıdır. Tansiyonu ölçülecek çocuk sakin ve rahat olmalı, en az 5 dakika dinlenmiş olmalıdır.

Çocuk oturur veya yatar pozisyonda olmalıdır. Brakial arter kalp ile aynı hizada olmalıdır. Kolu sıkıca saran elbiseler çıkarılır. Havası iyice boşaltılmış uygun manşonlu kolluk, alt kenarı antekübital fossanın 2-2.5 cm üzerine gelecek şekilde kola sarılır.

Steteskobun diyaframı hiç bir zaman kolluğun altına yerleştirilmemeli. Tansiyon aleti nabız kaybolduktan sonra 30-40 mmHg daha şişirilir. Tansiyon aletinin havası yavaş yavaş bırakılır.

Arterin açılma noktasında geçen kanın damar duvarında oluşturduğu titreşimler vurum şeklinde alınır. İlk duyulan ses sistolik tansiyona karşılık gelir.

Giderek sesler zayıflar. Son olarak sesin duyulduğu yer diastolik tansiyona karşılık gelir Seslerin ilk belirlendiği nokta sistolik basıncı, kayboldukları noktada diastolik basıncı verir.

Tansiyon, mmHg (milimetre civa) olarak sistolik / diastolik kan basıncı şeklinde ifade edilir; 120/80 mmHg gibi.

Persantil Eğrileri Normal KB değerleri, cinsiyet,yaş ve boya göre değerlendirilir. Boy persantili önemli!

KB persantil eğrisi Erkek SKB, mmHg Boy Persantili DKB, mmHg (Yaş) Persantil 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th 12 50th 102 103 104 105 107 108 109 59 60 61 62 63 64 64 90th 115 116 117 119 120 121 122 74 75 75 76 77 78 78 95th 119 120 121 123 124 125 126 78 79 80 81 82 82 83 99th 126 127 128 130 131 132 133 86 87 88 89 90 90 91

FLUSH YÖNTEMİ / DOPPLER

CİLT Rengi PULSE OKSİMETRE >%95; NORMAL <%93; OKSİJEN İHTİYACINI GÖSTERİR

CİLT Kapiller dolum zamanı Başparmakla alın veya göğse 5 saniye basılıp kaldırılınca renk 1-2 saniyede normale döner. 3-4 sn: Hafif dolaşım bozukluğu 5-6 sn: Ciddi dolaşım bozukluğu

CİLT