Savunma eylemcileri ve üretilmeleri Bağışıklık Sistemi dersi-3 Savunma eylemcileri ve üretilmeleri 2016-2017, Bahar, Trakya Üniv Tıp Fak 6. Kurul, 01.03.2017 Neşe Akış, PhD, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı akisn@trakya.edu.tr http://personel.trakya.edu.tr/akisn/#.WKr6DyjC7WU

7 TÜM LÖKOSİTLER HEMATOPOEZ SÜRECİNDE ÜRETİLİRLER ANCAK, LENFOSİTLERİN AYRICA OLGUNLAŞMALARI DA GEREKİR

Kemik iliği hematopoez oraganıdır Lökositler gelişiyor 1

Lenfositler değişik olgunlaşma seviyesinde farklı kompartmanda yer alır Birincil organlarda olgunlaşma

LENFOSİTLERİN YAŞAM EVRELERİ

LENFOSİTLER HER YAŞAM EVRESİNDE FARKLI DAVRANIRLAR

ANTİJEN ile EDİNSEL NAİF HÜCRELERİ BİRBİRİYLE BULUŞTURMA ORGANİZASYONU 8 ANTİJEN ile EDİNSEL NAİF HÜCRELERİ BİRBİRİYLE BULUŞTURMA ORGANİZASYONU

Birincil organlar

Birincil organlarda olgunlaşan lenfositlerden edinsel immünitenin naif (deneyimsiz) lenfositleri antijeninin aramak üzere çoğu kana geçer timus Kemik iliği Lenfositler özgün antijen aramasını önce dalakta ve bulamazsa diğer ikincil organlara HEV ile girerek sürdürür

İkincil (periferik) lenfoid organlar Mukoza ilişkili lenfoid doku = MALT

Kandaki antijen ve naif lenfositlerin birbirleriyle karşılaştığı dalkataki beyaz alanlar Lenfositler arteriollerden marjinal sinüs- foliküler arter yoluyla iç cidarı HEV-eşdeğeri yapışkan ve labirent yapılı retiküler ağ borucuklarına yönelir, PALS'a ve buradan folüküllere erişir. NK'lar ise hem marjinal sinüsden hem de kırmızı pulpa sinüslerinden kırmızı pulpaya girer ve yerleşir. Stres durumunda NK'lar beyaz pulpaya göç eder.

Dokulardaki antijenler lenf damarlarına kör uçlardan intersitial sıvının emilmesiyle girer ve buradan ikincil lenfoid organlara ulaşır EMME VALFI KÖR LENF DAMARI 2 Kör lenf damarları kapilerle yanyana yer alır

Doku/ cilt/ mukozadan giren antijenler ve naif lenfositlerin birbirleriyle karşılaştığı lenf düğümü 3

LENF DÜĞÜMLERİ EN YOĞUN ANTİJEN GİRİŞ KAVŞAKLARINDA KÜMELİDİR BOĞAZ ve AĞIZDAN GİRİŞ KARACİĞERden GEÇİŞ EKSTREMİTEDEN ve GENİTAL YOLDAN GİRİŞ SİNDİRİM KANALINDAN GİRİŞ

Lenf düğümleri ve MALT ağı Servikal düğümler Aksilar düğümler Abdominal kavite düğümleri Pelvik kavite düğümleri Inguinal düğümler 4 MALT: Mukozadaki lenfoid doku

İkincil organlarda B ve T hücreleri ayrı sahalarda oturur İkincil organlarda B ve T hücreleri ayrı sahalarda oturur. Aşağıda lenf düğümünde bölgeleri gösteren histolojik preparat

İkincil organlarda lenfoid doku organizasyonu Plazma hücresi yapım alanı B hücre alanı giriş T hücre alanı

Doku/ cilt/ mukozadan giren antijenler ayrıca profesyonel antijen sunucu hücrelerce avlanarak lenf düğümüne getirilir ve edinsel T lenfositlerine sunulur 5

Gelen dendritik ve plazma sistoid dendritik hücreler sunumlarını edinsel T hücrelerine yaparken, burada bulunan folüküler dendritik hücreler de lenften içtikleri antijeni B hücrelerine sunar

Lenf sıvısının kana boşalması: 3-4 L/gün Lenf damarlarında ve lenfoid organlarda açıkta kalan antijenler lenfatiklerle kana boşaltılır Sağ subklavian ven (%10) Torasik duktus (%85) Sol subklavian ven (%5) Lenf sıvısının kana boşalması: 3-4 L/gün

ANTİJEN ile EDİNSEL NAİF HÜCRELERİ BİRBİRİYLE İKİNCİL ORGANLARDA BULUŞTURMAK İŞİ KOLAYLAŞTIRICIDIR BÖYLECE NAİF HÜCRELER KISA ZAMANDA ANTİJENİNİ TANIMA VE EYLEMCİYE DÖNÜŞME OLANAĞINA KAVUŞUR

MUKOZALARDA DİĞER ANTİJEN TOPLAMA YOLLARI 9 MUKOZALARDA DİĞER ANTİJEN TOPLAMA YOLLARI

Mukozalardaki M hücre antijen avlar ve MALT'a verir bakteri lümen Makrofaj Lenfoid dokuda lenfositler M hücresi

Dendritik hücrenin lümenden mikrop avlaması Mukozadaki DENDRİTİK HÜCRELER dendiritlerini uzatarak mikropları kendisi de avlayabilir Dendritik hücrenin lümenden mikrop avlaması LÜMEN Mikrop

Makrofajlar antijen avlıyor Makrofajlar periodontal cepe veya alveolar boşluğa çıkarak mikropları bizzat avlayabilir Makrofajlar antijen avlıyor http://omi.snu.ac.kr/professors-ync.php

Lümendeki epitel hücreler lümende nötralize edilmiş antijenleri MALT alanına nakledebilir Lümende IgA Nötralize bakteri ve toksinleri enterosit Dokuda IgA IgA üreten lenfosit MALT alanı