Anatomik Pozisyonlar, Referans Düzlemler ve Hareketler

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi İskelet Sistemi: Kemikler (206) Kıkırdaklar Eklemler Bağdokusuyla birbirine ekleriyle oluşturulmuş. Üç tip doku vardır Kemik dokusu Kıkırdak dokusu Hemopoietik dokular o Kan hücrelerinin oluşmasından sorumlu Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Kemiklerin Fonksiyonları Vücut çatısına destek olur, Yaşamsal organları koruyucu kabuk sağlarlar, Vücudun hareketine izin verirler, Kasların iş yapabilmesi için manivela görevi yaparlar. Kemik iliğini barındırırlar, Kırımızı kan hücrelerini üretirler, Kalsiyım ve fosfor depolarlar Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Üst Uzantılar Üst kol, ön kol ve el Uzun kemikler Üst Kol kemiği - Humerus Döner kemik - Radius Dirsek kemiği - Ulna El tarağına ait kemik - Metacarpals El parmak kemilkleri - Phalanges Kısa Kemikler El bilek kemik - Carpals

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Alt Uzantılar Uzun kemikler Kalça kemiği (uyluk) - Femur İncik Kemiği - Tibia Kaval Kemiği - Fibula Leğen Kemiği - Pelvic Bone

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Omuz ve Göğüs Omuz Çıkıntısı - Acromion Göğüs tahtası - Sternum Kürek kemiği - Scapula Köprücğk kemiği - Clavicle

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Leğen Kemiği - Pelvis İskiyum Omuru - Ischial Tuberosity Kalça Krest - Iliac Crest Right Bone Pelvic Male Pelvic Girdle

Anatomik Pozisyonlar Temel Terminoloji Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.

Anatomik Pozisyonlar Temel Terminoloji Referans Düzlemler  Orta boyuna Düzlem- Mid sagittal (median) plane  Cephe Düzlemi - Coronal (frontal) pla  Transvers (enine) -Transverse  Eğik düzlem -Oblique plane  Bıyuna – sagittal plane ne uwar Academic Publishers. Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kl

Anatomik Pozisyonlar Temel Terminoloji Frontal düzlem: Vücudu ön ve arkaya ayıran,alına paralel düzlem Saggital düzlem: Vücudu sağ ve sol parçaya ayıran düzlem Transversal düzlem: Vücudu alt ve üst olmak üzere iki kısma ayıran düzlem

Eklem Harekat Açıklığı – Joint Range of Motion Bükme - Flexion İki kemik arasındaki açıyı azaltan hareket Uzatma - Extension İki kemik arasındaki açıyı arttıran uzatma veya esneme

Eklem Harekat Açıklığı – Dönme - Rotation – Eksen etrafında kemiğin hareketi İçeri döndürmek - Pronation – Elin içeri döndürülmesi Supinasyon - Supination – Elin dışarı döndürülmesi (Adapted from I. A. Kapandji. The Physiology of the Joint, 1970, p. 105)

Eklem Harekat Açıklığı Döner Kol (Önkol) sapma - Radial Deviation Ön kolun dışına (döner kemiğe) doğru parmağın hareketi Baş parmak yönüne doğru Dirsek kemiği sapması - Ulnar Deviation Parmağın dirsek kemiğine doğru hareketi Serçe parmağa doğru Freivalds A., (2009) . Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. McGraw-­‐Hill

Eklem Harekat Açıklığı Ulnar Deviation (Transverse plane) Gonyometre- Goniometer Wrist Flexion (Sagittal plane)

Eklem Harekat Açıklığı Kaldırma - Abduction Vücudun merkez ekseninden yanda uzağa doğru hareket Yakınlaşma - Adduction Vücudun merkez ekseninden yanda içeriye doğru hareket Freivalds ds, S tandards, and Work Design. McGraw-­‐Hill

Eklem Harekat Açıklığı Circumduction Bükülme – Flexion Esneme - Extension Kaldırma -Abduction Sıra içinde yaklaşma - Adduction in sequence Freivalds A., (2009) . Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. McGraw-­‐Hill

Eklem Harekat Açıklığı Pheasant, S., Haslegrave, C., (2006). Bodyspace: Anthropometry, Ergonomics, and the Design of Work. Taylor and Francis Group.

Eklem Harekat Açıklığı Etkileyen Faktörler Yaş Cinsiyet Itk Vücut yapısı Spor Meslek Yorgunluk Hastalık Motivasyon Vücudun sağ-sol yanının kullanımı Sıfır yer çekimi Giysi ve kişisel ekipman

Farklı yaş, cinsiyet ve cografi bölgeler Antropometri Tanım: İnsan vücudunun boyutlarını ve diğer fiziksel özelliklerini (hacim, ağırlık merkezi, atalet özellikleri, beden kısımlarının kütleleri gibi) araştıran bilim dalıdır. Eski yunanca da “anthropos”=insan ve “metrein”=belirleme kelimelerinin birleştirilmesinden oluşmuş antropometri kelimesi bugün biyomekanik kuralları da içerecek biçimde, insan vücudunun boyutları ile ilgilenen bilim dalının adı olarak kullanılmaktadır. İş yeri tasarımında kritik bir elemandır. Uygun kullanıcılar Uygun veriler Farklı yaş, cinsiyet ve cografi bölgeler

Antropometri Vücut ölçlerindeki değişikliker Bireyler arasında vücut büyüklüklerinde çeşitlilik Zorluklar İşyeri ve ekipmanların tasarımı Tasarımın kesim noktaları için ölçülü hususlar Tasarımın amacına göre değişir Kime göre tasarım yaparız? Ortalama insan Uç vücüt boyutları, Ör: en küçük veya en büyük, en zayıf veya en şişman

Antropometrik Verilerin Kullanımı Kişiye göre tasarım En iyi tasarım FAKAT pahalı Belirli bir birey için boyutların tasarlanması Ör: Uzay giysisinin tasarımı Ayarlanabilir aralıklar için tasarım Kullanıcı popülasyonun % 5 ve % 95 lik dağılımına göre tasarım En iyisi FAKAT Pahalı Geniş bir aralıkta yer alan insanlara uyacak şekilde ayarlama yapma Ör: Ofis sandalyesi Uç değerlere göre tasarım Sadece % 5 lik dilime göre (kısa boylu bayanlar )VEYA % 95 lik dilime (büyük erkek) göre Hacimle ilgili tasarımlarda %95 'lik dağılım değeri, erişimle ilgili tasarımlarda ise %5 'lik dağılım değerleri dikkate alınır. Ör: Kısa boylu bayanlar için Raf tasarımı Ör: Büyük erkekler için kapı dikmesi (kasası) Ortalamaya göre tasarım Normalde tercih edilmez % 50 lik dilime göre tasarım Kısa süreli kullanımlar için uygun Ör: Market kasası veya kamuya açık yerlerdeki masa vb.

Antropometri Vücut ölçülerini etkileyen faktörler İnsan çeşitliliği Yaş Cinsiyet Etnik köken Uzun dönem nüfus kaymaları Giysi ve kişisel ekipman Vücut boyutları giysisiz alınır. Giysiler fiziksel ölçülere eklenecektir. Ayakkabı ve eldivenler antropometrik boyutları etkileyecektir.

Antropometri  Standart Ayakta Durma Pozisyonu– Denek dik ayalta durmakta, karşıya bakmaktadır ve kolları vücdunun yanındadır. Hazır ol duruşu  Standart oturma pozisyonu- denek yatay bir yüzeye dik olarak oturur ve karşıya bakar

Antropometri-­‐‑ İstatistiksel Temel Antropometrik veriler içim istatistiksel yöntem Veri bolluğu sağlar, Homojen veya kompozit gruplarının yüzdelik ve aralıkları hesaplanmasında yardımcı olur, Verilerin geniş bir hacmi vardır Farklı cinsiyet, yaş ve coğrafi bölgeler Antropometrik boyutlar normal olarak dağılırılar Ortalama ve standartsapma ile tanımlanabilirler, Kullanıcılara uygundur

Antropometri-­‐‑ İstatistiksel Temel K. yüzdelik (percentile-persentil) Tanım: Veri değerlerinin k. yüzde değerinde vey aaltında kalan değer. Verilerin yüzde 100-k değeri de bu değer üstündedir. Persentiller (yüzdelik) bir tasarım ile uygun hale getirilmiş bir populasyonun oranını tahamin etmeyi sağlarlar. Normal dönüşüm Z  X    • z = Populasyonun kümülatif yoğunluğuna karşı gelen standart normal değer X = ölçülen boyutun değeri µ = populasyonun ortalama boyutu SD = populasyonun standart sapması