Sülfatlı Sular ve Bikarbonatlı Sular

Sülfatlı Sular Balneoterapide en az %20 mval sülfat iyonu içeren bütün doğal mineralli sular (en az 1g/L çözünmüş mineral içerenler) sülfatlı su olarak tanımlanır. Ancak içme kürlerinde sülfatlı sulara özgü etkilerin yeterli düzeyde elde edilebilmesi için suyun mutlak sülfat içeriğinin 1200mg/L SO4 olması gerekir.

Pratikte içme kürlerinde kullanımları açısından sülfatlı sular 3’e ayrılır. 1) Sodyum sülfatlı sular 2) Magnezyum sülfatlı sular 3) Kalsiyum sülfatlı sular

Sülfatlı suların spesifik etkileri Sülfatlı suların özel etkileri en başta sülfat iyonunun osmotik özelliklerine bağlıdır. Sülfat iyonu zor bağlanabilir, zor diffüze olur ve sonuçta zor rezorbe edilir bir iyondur. Doğal mineralli sulardaki diğer iyonlarla, özellikle de Mg ile etkisi kuvvetlenir. Ayrıca, sülfatlı suların içilmesi sonrası mide-barsak sindirim sistemi üzerinde bir dizi lokal kimyasal etkiler gerçekleşir. Ayrıca sülfatın rezorbsiyon sonrası sistemik etkileri de söz konusudur.

Sülfatlı suların mide üzerine etkileri: Sülfatlı bir suyun içilmesi ile sülfat konsantrasyonuna bağlı olarak zayıf asidik ve fermentten fakir seyreltik bir mide sıvısı sekresyonu oluşur. Kür şeklinde sülfatlı suların kullanımında mide asiditesi üzerine adaptif, normalleştirici etkinin (hipoasiditede sekresyon artışı, hiperasiditede tersi) oluştuğu bilinmektedir. Özellikle alkalik sülfatlı sularla mide asidi nötralize edilerek stres ülserlerinin oluşma riski azaltılabilmektedir.

Sülfatlı suların karaciğer,safra kesesi ve pankreas üzerine etkileri Sülfatlı suların koleretik ve kolagogik etkileri vardır. Koleretik etki;sülfatın mukoza üzerindeki uyarıcı etkisi ile duedonum mukozasından hormonların serbestleşmesi şeklinde kendini gösteren etkidir. Kolagogik etki;safra kesesinin kontraksiyonu ile, safranın duedonuma boşaltılması şeklinde kendini gösteren etkidir. Sülfatlı suların bir özel etkisi de safra yollarının temizlenmesindeki artıştır. Pankreas enzimlerinin salgılanmasında artış da sülfatlı suların bir diğer özel etkisidir.

Sülfatlı su kürlerinin karbonhidrat metabolizmasına etkileri Karbonhidrat toleransının artması İnsülin etkisinin güçlenmesi Alkali rezervin artması Glukojen yapımı ve depolanmasında artış Karaciğer yağlanmasının azalması

Sülfatlı sularla içme kürlerinde özellikler En az 1200mg/L düzeyinde sülfat içeriği gerekir. Uzun süreli içme kürlerinde yalnızca hipotonik sülfatlı sular kullanılır. Mg sülfatlı sular yalnızca bir kez ya da kısa süreli ve aralıklı olarak kullanılır. 3 porsiyona bölünerek ana öğünlerden yarım saat önce, oda sıcaklığındaki sülfatlı su günlük toplam 300-1500 ml arasında içilir. Sabah aç karnına içme ile özellikle reaktif etkilerin gelişmesi arzulanır.

Sülfatlı sularla içme kürleri aşağıdaki durumlarda önerilmektedir: Üst batın organlarının fonksiyonel rahatsızlıkları Organik nedenlere bağlı olmayan barsak motilitesi bozuklukları(özellikle farklı kabızlık tipleri ve irritabl kolon) Safra ve pankreas sekrasyonlarının uyarılması Safra yolları diskinezileri Şişmanlık ve ona eşlik eden hiperlipemilerin destekleyici tedavisi Kalsiyum fosfat taşlarının proflaksisi İdrar yolları infeksiyonlarının destekleyici tedavisi

Sülfatlı sularla içme kürlerinin uygulanmaması gereken durumlar: Akut ve organik nedenli motilite ve sekresyon bozuklukları İleus ve invaginasyon Tıkanma sarılığı Kanamaya eğilim(ülser,operasyonlar sonrası) Dehidratasyon Ürat taşları

Bikarbonatlı sular Bikarbonatlı sular adlandırılırken, %20 milival’in üzerinde olan katyonlarına göre sodyum bikarbonatlı sular ve kalsiyum magnezyum bikarbonatlı sular olarak iki ana gruba ayrılırlar. Ayrıca özellikle belirli düzeylerde serbest çözünmüş karbondioksit içermeleri de bu suların önemli bir karekteristiğidir.Bunun dışında, biyolojik etkileri bilinen bazı maddeleri de içerebilirler. Bunlar arasında demir, kükürt, arsenik,radon,flor, iyot,bakır,çinko ve lityum gibi mineraller vardır.

Sodyum bikarbonatlı suların kullanım endikasyonları Mide ve ince barsakların fonksiyonel rahatsızlıkları Kronik ve rezidüel ülserler (destekleyici) DM (destekleyici) Üriner taşların (ürik asit,sistin taşları) proflaksisi Litotripsi sonrası ve postoperatif dönemler Kronik idrar yolları infeksiyonları Gut

Sodyum bikarbonatlı sularla içme kürlerinde doz ve yöntemler İçilen suyun sıcaklığı genellikle oda sıcaklığındadır. Gerekli görüldüğünde hassas kişiler için ısıtılabilir. İçme kürü 4-6 hafta sürer, yine uygun görülürse uzatılabilir ve yılda 2 ya da 3 kez tekrarlanabilir. Sindirim sistemi hastalıklarında; günde 3 kez, ana yemeklerden 20-30 dakika önce başlanarak 200-300 ml kadar su yudum yudum içilir.

Kalsiyum,magnezyum bikarbonatlı sularla içme kürleri aşağıdaki durumlarda önerilmektedir Oksalat, karbonat ve fosfat taşları proflaksi Postoperatif dönemler Kronik idrar yolları infeksiyonları Sinirsel irritabilite ile birlikte kalsiyum yetmezliği Vejetatif distoni ve yorgunluk ile birlikte magnezyum yetmezliği Gebelikte ve ağır spor aktivitelerinde artan magnezyum gereksinimi Mide-ince barsakların fonksiyonel rahatsızlıkları

Kalsiyum,magnezyum bikarbonatlı sularla içme kürlerinde doz ve yöntemler Bir kür 4-6 hafta sürer,su oda sıcaklığında içilir, hassas kişilere su ısıtılarak verilir. Kalsiyum ve magnezyum yetersizliklerinde; günlük toplam verilen su miktarı ile, günlük kalsiyum ve magnezyum ihtiyacının en az %50’si karşılanabilmelidir ki, bu değer yetişkinler için 400mg Ca ve 170 mg Mg düzeyindedir. Litresinde 400-500 mg kalsiyum içeren bir mineralli sudan günde toplam 1 L içilir. Mide, ince barsak rahatsızlıklarında ise;günde en az 3 kez ,yemeklerden önce 200-300 ml bikarbonatlı su yudum yudum içilir.