EĞİTSEL OYUNLAR DOÇ. DR. GÜLTEN HERGÜNER BÖLÜM: 7 15.06.2018 Doç. Dr. Gülten HERGÜNER EĞİTSEL OYUNLAR DOÇ. DR. GÜLTEN HERGÜNER BÖLÜM: 7

EĞİTSEL OYUNLARIN OYNATILMASINDA DİSİPLİN, CEZA VE ÖDÜL Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

1) Disiplin Çocukların oyun sırasındaki karşılıklı sevgi ve saygıya dayanan davranışlarının tümüne disiplin denir. Oyun düzenine uymama, kuralları hiçe sayma, disiplinsizliği ortaya koyar. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

2) Ceza Cezalar amaç değildir, oyuna heyecan katmak, disiplini sağlamak, öğrenciye başarı, galibiyet zevkini tattırmak için birlikte kararlaştırılıp kullanılacak bir sembolden ibarettir. Cezaların eğitsel değer taşımasına, elde edilen haz ve neşeyi yitirttirmemesine, sonuçta kişinin fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimlerine kötü bir etkide bulunmamasına çok dikkat edilmelidir. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Eğitsel oyunlarda verilebilecek eğitsel cezalardan birkaç örnek: İnsan veya hayvan taklitleri, Şiir, masal, fıkra, şarkı söylemek, Kısa mesafeli yürüyüş veya koşular, Sınıfı, bahçeyi temizlemek, Bahçeyi, çiçekleri, fidanları sulamak, Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Susayanlara içecek su getirmek, Tek ayak üzerinde iken ayakkabı çıkarmak ve giymek, Ayna olmak (cezalı üç arkadaşın önünde durur onlar ne yaparsa aynısını yapar), Musluk olmak, Öğretmen; cezalının burnunu tutarak, "dün musluğu açtım sular akmıyordu" der (burnunu sağa-sola çevirir). "Öteki musluğa gittim (kulağını sağa-sola çevirir) yine akmıyordu. Sonra ana vanaya gittim (öğrencinin kafasını sağa-sola çevirir) nafile o da akmadı" der ve bırakır. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

3) Ödül Oyunda sadece ceza değil, ödüllendirme de gereklidir. Takım veya kişi takdir edilecek bir başarı kazanmışsa, göz ardı edilmemeli ve bizzat öğretmen (lider) tarafından zamanında değerlendirilmeli, sınıfa duyurulmalıdır. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

EĞİTSEL OYUNLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Eğitsel oyunların değerlendirilmesi 3 açıdan yapılmalıdır. Oyun planının değerlendirilmesi, Oyuna katılanların değerlendirilmesi, Öğretmenin kendi kendini değerlendirmesi. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

1) Oyun Planının Değerlendirilmesi Oyun planının değerlendirilmesi, çalışma öncesinde hazırlanan planın, çalışma sonrasında, ne kadarının gerçekleşebildiğinin kontrol edilmesidir. Bu bir bakıma planın ne kadar doğru hazırlandığının da göstergesidir. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Oyun planın değerlendirilmesinde şu sorulara cevap aranmalıdır: Oyun amaçlanan eğitsel değerine ulaştı mı? Oyuncuların yetenek seviyesine ne derece uygundu? Oyun yeri ve zamanı, oyunla ve amaçla uyumlu muydu? Oyun araç-gereçleri yeterli miydi? Kullanılan malzemeler oyunun amacına ulaşmasına ne derece yardımcı olabildi? Planlamada belirlenen oyunun oynanma süresi doğru mu? Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

2) Oyuna Katılanların (Öğrencilerin) Değerlendirilmesi Yapılan eğitsel oyunun çalışması sonucunda oyuna katılanlar değerlendirilmeli ve sonuç net olarak açıklığa kavuşturulmalıdır. Bu amaçla şu sorulara cevap aranmalıdır: Oyuna katılanlar oyundan yeteri kadar faydalanabildiler mi? Oyuna katılanlar neşe ve ilgi içerisinde oynadılar mı? Oyunu ne kadar algılayabildiler ve gerçekleştirebildiler? Oyuna katılanlar oyundaki yüklemelere ve oyun süresine ne kadar dayanabildiler? Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Oyundaki arkadaşlık özellikleri nasıl gelişti? Oyundaki sevgi ve saygı ortamı nasıldı? Liderler görevlerini yapabildiler mi? Varsa oyun araç ve gereçlerini kullanabilme özellikleri nedir? Kurallara uyma alışkanlığı var mı? Oyuna katılanlar, kurallara bağlı kalarak, kendilerine veya takımlarına avantaj sağlayacak hususları geliştirebildiler mi? Oyun içerisinde varsa, neden bazı öğrenciler ilgisiz kaldı? Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

3) Öğretmenin Kendi Kendini Değerlendirmesi Öğretmen kendini değerlendirirken dürüst olmak zorundadır. Öğretmen (lider) kendi kendini değerlendirirken şu sorulara cevap aramalıdır: Oyun planını ve oyun seçimini doğru yapmış mıyım? (bu soru oyun planının değerlendirilmesi sonucunda cevaplanır), eksiklerim nelerdir? Oyunun öğretilmesini tam olarak yapabildim mi? Oyunun yönetilme hususlarını gerçekleştirebildim mi? Oyundaki disiplin, ceza ve ödüller ne kadar doğruydu? Oyundaki ani problemleri ne kadar çözebildim? Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

LİDERLİK Belirlenmiş hedeflere doğru, bireyleri ve grupları etkilemenin davranışsal metodu olarak tanımlanan liderliğin temelinde kişiler arası ilişki vardır. Oyunun uygulanışı ve oynanışı, amacına göre yer, zaman ve seviye değişikliği gösterir. Mücadele oyunlarında, beden eğitimi ve spor amaçlı tüm oyunlarda, bir lidere ihtiyaç vardır. Liderlik her şeyden önce bir yetenek meselesidir. Gençlerde ve büyüklerde liderlik kapasitesinin olup olmadığını tespit etmek, en azından fikir edinmek "liderlik yetenek testi" ile mümkündür. Bir insanda liderlik yeteneğinin olup olmadığını anlamanın bir yolu da gruba girmesidir. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

OYUN LİDERLİĞİ VE KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ Oyunu yöneten lider ile, oyun içindeki grup liderlerinin görevleri ve yetkileri farklıdır. Yalnız her ikisinin büyüklükleri farklı da olsa, bir gruba 'liderlik etmelerinden dolayı, liderliğin genel çerçevesi içerisinde bir paralellik gösterirler. Her ikisi de önemlidir. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

İyi (Başarılı) Bir Liderin, Özellikleri Şunlardır Tarafsız ve adildir, Espri yeteneği vardır, Grupla beraber oynar ve oyuna katılır, Her kişiyle (çocukla) ilgilenir, Neşeli mizaca sahiptir, Sabırlıdır; aniden öfkelenmez, İyi işi, başarıyı metheder, Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Zayıf olanları cesaretlendirir, Oyuna uygun giyinir, Her zaman yardım etme isteğindedir, Zamana riayet eder, Naziktir, Çeşitli alanlara ilgileri vardır. Doç. Dr. Gülten HERGÜNER