Polar Asidik Yan Zincirliler Dikarboksilik asit olarak da bilinirler, 2 karboksil grubu vardır. Proton vericidirler. Proteinin yüzeyinde bulunur, baziklerle iyonik bağ yaparlar. Yan zincirlerinin pK’sı ~ 4’tür. Fizyolojik pH’da (-) yüklüdürler. Lizin ve aspartat arasında iyonik bağ S.Elgün Ülkar

Aspartik asit (Asp-D); iyonize (-) yüklü formuna aspartat denir. Pürin-primidin Üre Glutamik asit (Glu-E); iyonize (-) yüklü formuna glutamat denir. -karboksiglutamat (yan zincirde 2 karboksil), faktör II, VII, IX ve X, osteokalsin Beyinde ana eksitatuar nörotransmitter GABA (inhibitör)

Polar Bazik Yan Zincirliler Fizyolojik pH’da iyonize ve (+) yüklüdürler, yan zincirleri proton alır. Lizin (Lys); yan zincirin pK’sı 10.5 tir. Esansiyel Reaktif -NH2 (pK=10.5) Hidroksilizin Kollajen (OH-lizin) ve elastin (lizin) S.Elgün Ülkar

Histidin (His); aromatik imidazol halkası Yarı esansiyel Hb ve Mb Fizyolojik pH’da tamponlama Yan zincir (-imidazol-NH) pK’sı 6 Zayıf bazik Histamin (mide HCL salgısı, düz kas kasılması-bronş, bağırsak) Arginin (Arg); en güçlü bazik. Yan zincirin pK’sı 12.5 Nitrik oksit, kreatin, poliamin, ornitin Bazik proteinler (histon, protamin) Üre döngüsü

Polar Nötral (Yüksüz) Yan Zincirliler Fizyolojik pH’da yan zincirlerindeki net yük 0’dır. Sistein ve tirozin alkali pH’da proton verebilir. Serin, treonin ve tirozinin H bağına katılan polar OH grubu vardır. Asparagin ve glutaminin de yan zincirlerindeki karbonil ve amid grupları da H bağı yapar. S.Elgün Ülkar

Serin (Ser); Yan zincirinde –OH grubu, pK:13.6 O-glikozid bağı Enzimlerin aktif bölgesi, substrat ve fosfat bağlanması (kovalent modifikasyon) Treonin (Thr); İki asimetrik karbon. Yan zincir pK:13.6 S.Elgün Ülkar

Sistein (Cys); Kükürtlü. Yan zincirde -SH grubu, pK:8.3 Metiyoninden sentez, şartlı esansiyel Enzimlerin aktif bölgesi Sistin -S-S köprüleri protein katlanması, birden çok zinciri olan proteinlerin bir arada durması, ör.insülin ve Ig’ler. S.Elgün Ülkar

Tirozin (Tyr); aromatik hidroksile fenil halkası Yan zincir pK’sı 10.1, alkali pH’da proton verebilir. U.V. absorbsiyonu Fenilalaninden sentez edilir, şartlı esansiyel. Enzimlerin aktif bölgesi substrat ve fosfat bağlanması (kovalent modifikasyon) Tirozin kinaz, Hücre yüzeyi reseptörleri (insülin, epidermal BF, tormbosit kökenli BF, insülin benzeri BF-1 için) ve onkogenlerde bulunur Tiroid hormonları, melanin ve katekolaminler

Asparagin (Asn); aspartatın türevi N-glikozid bağı H bağı Glutamin (Gln); glutamatın türevi. Pürin-primidin sentezi Kanda amonyak taşınması Vücutta en fazla bulunan a.a. S.Elgün Ülkar