α-Amino asitlerin genel yapısı

... konulu sunumlar: "α-Amino asitlerin genel yapısı"— Sunum transkripti:

1 α-Amino asitlerin genel yapısı

2 Optikçe aktif molekül nedir?

3 Optikçe akttif moleküller R,S isimlendirmesi yanında daha kolay olan D,L sistemiyle de isimlendirilebilir.

4 Gliser aldehitte aldehit grubu yukarı gelecek şekilde molekülü yazın
Gliser aldehitte aldehit grubu yukarı gelecek şekilde molekülü yazın. Kiral karbona bağlı –OH size göre sağ tarafta ise ona D izomeri denmiştir. Buna benzeyen tüm optikçe aktif moleküller D izomeridir. Onun ayna görüntüsü ise L izomeridir.

5 Perspektif formül gösterimi: Bağların şekline dikkat edin
Perspektif formül gösterimi: Bağların şekline dikkat edin. Düz çizgi bağlar kağıt düzlemini, Kalın çizgi bağın size doğru olduğunu, Kesikli çizgi bağın size zıt yönde olduğunu gösterir.

6 Alanin amino asitinin farklı şekilde gösterimleri

7 Glisin dışındaki tüm aminoasitler kiral karbon içerirler
Glisin dışındaki tüm aminoasitler kiral karbon içerirler. L-amino asitler bizim için daha önemlidir.

8

9

10

11 Amino asitler iyonlaşan gruplar içerir

12

13

14

15 Amino asitlerin pKa değerleri

16 Amino asitlerin pKa değerleri

17 Apolar R grubu olan amino asitler
Amino asitlerin sınıflandırılması: 20 çeşit standart amino asiti beş gruba ayırabiliriz. Apolar R grubu olan amino asitler Polar ve yüksüz R grubu olan amino asitler Aromatik R grubu olan amino asitler Pozitif yüklü R grubu olan amino asitler Negatif yüklü R grubu olan amino asitler Not: R gruplarının negatif veya pozitif yüklü olması ortamın pH’ına göre değişir. Sınıflandırmada R gruplarının fizyolojik pH’daki yükleri göz önüne alınır.

18 Apolar R grubu olan amino asitler

19 Polar ve yüksüz R grubu olan amino asitler

20 Aromatik R grubu olan amino asitler

21 Pozitif yüklü R grubu olan amino asitler

22 Negatif yüklü R grubu olan amino asitler

23 Spektrofotometre

24 Aromatik amino asitler 280 nm’de absorbans verirler
Aromatik amino asitler 280 nm’de absorbans verirler. Bir numunenin 280 nm’deki absorbansına bakılarak numunedeki protein miktarı hakkında bilgi sahibi olunabilir. Numune çözelti olmak zorundadır.

25 Disülfit bağı: Bir proteindeki alt birimler genellikle disülfit bağıyla bir arada tutulur. Disülfit bağı alt birim içinde de olabilir.

26 Saçtaki proteinler disülfit bağı içerir
Saçtaki proteinler disülfit bağı içerir. Bağı kopar, şekil ver ve bağı tekrar oluştur. Saçınıza perma yaptırdığınızda sırasıyla bu işlemler yapılır. Not: Bir molekül H aldıkça indirgenir; oksijen aldıkça yükseltgenir.

27 Standart olmayan amino asitler

28 Amino asitler ortamın pH’ına göre farklı net yüklere sahip olurlar
Amino asitler ortamın pH’ına göre farklı net yüklere sahip olurlar. Çünkü amino ve karboksil grubu proton alıp verebilen gruplardır. Proton vermek negatif yük lehine, almak ise pozitif yük lehine katkı yapar. Amino asitlerin bulunduğu ortamın pH’ını düşürdükçe onların pozitif yükü artar.

29 pI: Amino asitin net yükünün sıfır olduğu pH’tır
pI: Amino asitin net yükünün sıfır olduğu pH’tır. Proteinlerin de pI değeri vardır. Ortam pH’ı pI ile aynı olduğunda o proteinler elektriksel alandan etkilenmezler. Çünkü net yükleri sıfırdır.

30 Amino asitin pI değerini bulmak için amino asitin iyonlaşma reaksiyonlarını yazın. Zwitter iyonun sağ ve solundaki pK değerlerini toplayın ve ikiye bölün. pI=(pKa1+pKa2)/2 pI=(pKa1+pKa3)/2

31

32

33 Peptit bağının oluşumu

34 Bir oligopeptit

35 Peptit bağı, rezonanstan dolayı çift bağ karakteri taşır
Peptit bağı, rezonanstan dolayı çift bağ karakteri taşır. Bağ kendi etrafında dönemez.

36

37 Bazı proteinler

38 İki proteinin amino asit bileşimi

39 Konjuge proteinler

40 Proteinlerin üç boyutlu yapısı

41 Protein zincirinin yapısı: Primer, sekonder, tersiyer ve quaterner yapı

42 Primer yapı Polipeptit zincirinin amino asit sırasını ifade eder.
Primer yapı diğer yapıları belirleyen ana faktördür. Yani amino asit sırasındaki bir değişiklik proteinin üç boyutlu yapısını etkiler. O sebeple amino asit sırasını belirleyen DNA üzerşndeki mutasyonlar tehlikelidir.

43 Seconder Yapı: Yakın amino asitler arasındaki etkileşmelerden doğar
Alfa sarmal yapı Beta kırmal yapı Paralel Antiparalel

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55 Tersiyer yapı: Uzak amino asitler arasındaki etkileşmeleri ifade eder
Tersiyer yapı polipeptit zincirindeki atomların üç boyutlu olarak düzenlendiği yapıyı ifade etmektedir.

56

57

58

59

60 Quaterner yapı Birden fazla alt birimden meydana gelen proteinlerin tüm alt birimleri ile beraber olduğu yapıyı ifade eder.

61 Proteinleri saflaştırma teknikleri

62 Genel olarak kromatografi
Kromatagrafi, bir ortamda maddelerin farklı hızlarda sürüklenmesi esasına dayanır. Sabit faz genelde katıyken hareketli faz sıvıdır.

63 İyon değişim kromatografisi
Jel ile protein zıt yüklü olmalıdır.

64 Jel filtrasyon kromatografisi
Büyük proteinler, sabit fazın porlarına daha az takıldığı için daha hızlı ilerler.

65 Afinite kromatografisi
Bana mazlumu getirin

66 Bir elektroforez çeşidi: SDS-PAGE
Elektroforez, net bir yükü olan moleküllerin elektriksel alanda göçlerine dayanmaktadır.

67 SDS-PAGE’de proteinler + kutba doğru hareket ederler
SDS-PAGE’de proteinler + kutba doğru hareket ederler. Sebebi ise – yüklü olan SDS deterjan ile muamele edilmeleridir. Betamerkapto etanol, altbirimler arasındaki disülfit bağlarını koparır. Büyük proteinler daha yavaş hareket eder. Boyamadan sonra bir elektroforez jelinin görünümü (solda). SDS-PAGE, genellikle proteinin saflığını ve alt birimlerin mol kütlelerini belirlemek için kullanılır.

68 SDS-PAGE ile protein alt birimlerin de belirlenebilir
Betamerkapto etanol, altbirimler arasındaki disülfit bağlarını koparır. Bu sebeple

69 İnsülin iki alt birimden oluşur

70 Elektroforezle proteininizin mol kütlesini bulabilirsiniz.

71

72 İzoelektrik fokuslama
Her protein pI noktasında elektriksel alanda göç edemez. Çünkü o noktada net yükü sıfırdır.

73 Bazı proteinlerin izoelektrik noktaları

74 İki boyutlu elektroforez

75

76

77 Proteinlerin ana fonksiyonları
Kasılma ve hareket: Aktin, miyozin, tubulin Yapı ve destek: Keratin, kollejen Taşıma: Hemoglobin, albümin, membran proteinleri Savunma: Antikorlar, pıhtılaşma proteinleri Depo: Ferritin, cuprein Kataliz: Enzimler Biyolojik sinyal: Bazı hormonlar (insülin, glikagon)

78 Proteinlerin amino asit sırasının belirlenmesi

79

80 Disülfit bağını parçalamanın yolları

81 Polipeptit zincirlerini parçalamak için kullanılan bazı metotlar

82

83 DNA baz sırası biliniyorsa proteinin amino asit sırasını deneysel olarak belirlemeye gerek duyulmaz. Ancak DNA, post-translasyonel modifikasyonlar hakkında bilgi içermez.

84 Kütle spektroskopisi ile de oligopeptitlerin amino asit sırası belirlenebilir

85

86

87

88 Laboratuvarda protein zinciri sentezi

89

90

91

92

93

94 Bir protein canlıdan canlıya farklı amino asit dizilimine sahiptir
Bir protein canlıdan canlıya farklı amino asit dizilimine sahiptir. Dizide benzerlikler de bulunur.