ATÖLYE VE MESLEK DERSLERİ ÖĞRETİM METOTLARI [ 2 ]

4) DERS PLANLANIN HAZIRLANMASI Öğretimde önemli olan bir defada konunun öğretilmesidir. Öğrencinin kazandığı her yeni kavram, ilke ve beceri öğretim sürecinde kazanacağı diğer davranışlar için bir basamak oluşturur. Öğrencinin çıkmakta olduğu öğrenim merdiveninin hiçbir basamağı diğerinden ayrı ve bağımsız olmayıp, her bir basamak bir öncekine dayanır. Aksi takdirde bir boşluk meydana gelir. Eğer herhangi bir basamak (ders) çok yüksek (zor) ise öğrenci bu çıkışı (öğrenmeyi) başaramayacağı duygusuna kapılabilir. Buna göre birbirini takip eden ve destekleyen konular uygun bir programla düzenlenmelidir.

A) DERSİN BAŞLICA KISIMLARI: Öğretimin bir plan çerçevesinde yapılması gerekir. Dersin başlıca kısımları şunlardır: 1. DERSİN KONUSU: Ders konusu öğretime esas olacak unsurları açık bir biçimde belirtmelidir. 2. AMAÇLAR: Dersteki öğretim faaliyetleri sonucunda öğrencide gelişmesi beklenilen davranışları göstermelidir. Davranışlar gözlenebilir ve ölçülebilir nitelikte olmalıdır. 3. DERS ARAÇ VE GEREÇLERİ: Öğretim sırasında kullanılacak araç veya gereçler bu kısımda belirtilmelidir. 4. YARARLANILAN KAYNAKLAR: Öğrenimde yararlanılabilecek her türlü basılı malzeme planda gösterilmelidir. 5. DERSE GİRİŞ: Bu kısımda dersin mahiyeti ana çizgileri ile öğrenciye tanıtılır. Öğrencide öğrenmeye ilgili oluşturmaya çalışılır. Ulaşılacak sonuçlar belirtilir.

A) DERSİN BAŞLICA KISIMLARI: Dersin başlıca kısımları: 6. TAKDİM: Ders planının takdim kısmı, öğretim sırasında öğretmence takip edilecek öğretim basamaklarını ihtiva eder. Bu basamaklar, takip edilecek konu tüm yönleri ile öğrenciye takdim edilebilmelidir. 7. UYGULAMA: Konunun öğretmen tarafından takdimi ile öğrencinin uygulaması arasındaki geçen süre ne kadar kısa ise, öğrenmenin etkin olması ihtimali de o ölçüde yüksektir. 8. ÖZET: ders konusunun temel unsurları öğrenmeyi pekiştirmek için kısaca yeniden gösterilir ve açıklanır. Özetleme: konunun önemli unsurları ile sınırlı olması ve fazla ayrıntıya girmemelidir. 9. ÖDEV: Öğrenilen konunun daha fazla uygulanması fırsatı verilir. Öğretilen konunun pekiştirilmesi ve öğretime hazırlanmasında geniş ölçüde yararlanılır. 10.KONTROL: Hedeflerde belirtilen sonuçların ne ölçüde gerçekleştiği uygun araçlarla belirlenmelidir.

5) BECERİ ÖĞRETİM METODLARI Öğrenme: Yeni davranışlar kazanmaya veya öğretim faaliyetleri sonunda, öğrenci davranışlarında meydana gelen değişikliktir. Beceriye yönelik öğrenme ve öğretim ilkeleri: İşlemler birbirini tamamlayarak her işlem ayrı ayrı tam olarak öğretilmelidir. Öğrenci, işlem basamaklarıyla işlemin bütünü arasındaki ilişkiyi gördüğü zaman, daha etkili olarak öğrenir. El becerisi öğretiminin ilk basamaklarında uygulamanın uzun ve kesintisiz yapılması yerine, kısa aralıklarla yapılması daha etkili olur. Beceriyi tam olarak öğrenmiş kişi beceriyi düşünmeden yapabilir. Becerinin bilinçli olarak tekrarı, öğrenmeyi geliştirir.

5) BECERİ ÖĞRETİM METODLARI Birden fazla duyu organına hitap etme öğretim etkinliğini artırır: İletişimde duyulan etkinlik oranlan: Göz : % 83 Kulak : % 11 Burun : % 3 – 5 Deri : % 1 – 3 Dil : % 1 b) Öğrenme oranları: Okuyarak ……………….….. : % 10 İşiterek …….……….……….. : % 20 Görerek ……...…..….…....…. : % 30 Görme + İşitme ……..…….... : % 50 Görme + İşitme + Söyleme . : % 70 Yapma + Söyleme ……….... : % 90 c) Öğretimde eğitim araçları: Bilgi yaprakları, İşlem yaprakları, Ödev yaprakları, İş resimleri, Modeller, Levhalar, Filmler vb. İyi bir usta öğretici, öğreteceği bilgi beceri ve tutumlara en uygun metotları seçebilen ve yerinde kullanabilen kişidir.

BECERİ ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN METODLAR Anlatım Gösteri Soru-Cevap Deney

1) Anlatım Metodu: Kısaca konunun, problemin, olayın veya oluşumun karşısındakine aktarılabilmesidir. Faydaları: Grup eğitiminde kolaylık sağlar. Kısa zamanda çok kişiye öğretim faaliyeti yapılabilir. Öğretilecek konular uygun sırada düzenlenir. Sakıncaları: Öğrencilerin aktif olmalarını azaltır. Ezberciliği teşvik eder. Öğretilenler çabuk unutulur.

2) Gösteri Metodu: Birden fazla duyu organına hitap etme öğretimin etkinliğini artırır. Çıraklar (Öğrenciler) ustanın gösteri olarak sunduğu beceriyi, eğitim araçlarını kullanarak ve önemli noktaları görerek kavrar. Faydaları: Görme ve işitme duyu organlarını kullanır. Öğretici, öğretmek istediği beceriyi gösterir. Anlatının metodundaki anlaşılmayan noktalar, gözlenebilir hale gelir. Sakıncaları: Eğitim ortamı gösteriye uygun olmalıdır. Her ortamda her konuyla ilgili gösteri yapılamaz.

3) Soru - Cevap Metodu: Usta öğretici bildiklerini, öğrenciye yazılı, sözlü, resimli, üç boyutlu vb. araçlar yardımı ile öğretir. Bu faaliyet anında bazı soruların öğretici ve öğrenci tarafından sorulması ve cevaplandırılması gerekir. Faydaları: Öğrencilerin konuya karşı ilgileri en üst noktadadır. Soru sorma ve cevap alma konuyu tekrar etmek için iyi bir fırsattır. Sakıncaları: Öğretici konusuna iyice hakim olmalıdır. Soru sorma işi uzarsa sıkıcı olabilir. Soru sorma şekli ve zamanı korkutucu olabilir.

4) Deney Metodu: Kazandırılmak istenilen beceri davranışlarının, en uygun ve güvenli yapım tekniklerinin gösterilmesi metotlarıdır. Örnek; Kör bir testere ile ağacı kesmek veya uygun açıda bilenmemiş bir torna kalemi ile tornalama işleminde ortaya çıkabilecek aksaklıkların neler olduğu tatbiki olarak gösterilebilir. Aynı işlemler bu defa keskin bir testere veya uygun açıda bilenmiş bir torna kalemi ile tekrar edilecek olursa, aradaki fark öğrenci için en etkili ve inandırıcı olacaktır. Faydaları: Öğrencilerin yaşantıları yoluyla öğrenmelerine fırsat verir. Teknolojinin geliştirdiği ilke ve kanunlar denenerek ispatlandığı için öğrencilerin teknolojiye olan güveni artar. Sakıncaları: Öğretici, konuyu çok iyi bilmelidir. Öğretici, deneyi en uygun şartlar altında yapmak mecburiyetindedir. Deney sonuçları geliştirilmiş teknolojik bilgilere uygun olarak çıkmazsa öğrencilerde şüphe başlayabilir.

ÖĞRETİM METODUNU UYGULARKEN EDİLECEK HUSUSLAR: Konunun dışına taşmayınız. Sade bir dil kullanınız Uygun öğretim yöntemlerini seçiniz Yeri geldikçe uygun örnekler veriniz Gerektiği yerde eğitim aracı kullanınız Öğrencilere soru sorma imkânı veriniz Öğrencilere sorularınızı yerinde ve zamanında sorunuz Deney sonuçlarına gerçeklik kazandırınız

ÖĞRETİM METODUNU UYGULARKEN EDİLECEK HUSUSLAR: Güvenlik kurallarına uymalarını söyleyiniz Beceri eğitimi yaptırırken, öğrencinin alet ve avadanlıkları en uygun şekilde seçmesini ve yerinde kullanmasını sağlayınız Beceri eğitimi yaptırırken, önemli davranışları alışkanlık haline getirmelerine yardımcı olunuz. Meslek hastalıkları konusunda öğrencilerinizi bilinçlendiriniz

İŞ VERMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR: Gelişme çağındaki çırakların psikolojik yapılar dikkate alınmalıdır. Çırak öğrenciler genel olarak şu ortak özellikleri gösterirler: Aktiflik Gerçekçilik Ataklık ve Dikkatlilik Etkilenebilirlik

1) Aktiflik : Bu yaştaki gençler, hemen bir şeyler yapma isteği içindedirler. Hareketsiz kalmak istemezler. Öğrendiklerini hemen uygulamak ve gerçekleştirmek eğilimi ağır basar.

Usta, işçi ve benzerinin yaptığı gerçek işleri yapmak isterler, 2) Gerçekçilik : Yaşam karşısında duygusaldırlar. Usta, işçi ve benzerinin yaptığı gerçek işleri yapmak isterler, Yaptıklarının bir işe yaramasını arzu ederler.

3) Ataklık ve Dikkatlilik : Çevrelerinde olaylara karşı aşırı ilgi duyma, kontrol etme ve katılma isteği üst seviyededir. İşletmelerdeki uygulamalarda, sürekli olarak NE, NASIL, NİÇİN sorularını sorar ve mantıklı cevap beklerler.

4) Etkilenebilirlik : Öğrenme isteği ve bilinci çok yüksektir. AĞAÇ YAŞ İKEN EĞİLİR sözünü bu yaş grubunun eğitiminde en uygun dönem olduğunun güzel bir ifadesidir.

S L A Y T B İ T T İ Çırakların eğitim ve öğretiminde, tek silahımız SEVGİ ve İLGİ olmalıdır.