ÇOCUK VE DRAMA DRAMA İLE İLGİLİ TERİMLER, ÇOCUKLARDA DRAMA UYGULAMALARININ TARİHÇESİ Öğr. Gör. : Yasemin SU

Eğitimde Drama; Oyun çocukların en doğal dilidir. Eğitimde drama, amaçlı bir etkinliktir. İki boyut; Eğitim ve rehberlik psikolojik danışmanlık. Okulöncesi eğitimde müzik, Türkçe-dil, okuma yazmaya hazırlık, sanat, fen ve matematik etkinliklerinde kullanılabilecek bir yöntem ve başlı başına ayrı bir etkinlik olarak da program içinde yer alabilir.

Terimler; Dram; Türkçe sözlükte hem sahnede oynanmak üzere yazılmış konuşmalar ve devinimlerle gelişen, karşıt oluşların çatışmasıyla sonuçlanan oyundur. Yapıt olarak da mecazi anlamda acıklı olay demektir. Drama; Yunanca (dran)’dan türetilmiş ve dran sözcüğünün yapmak, etmek, eylemek anlamını taşıdığı bilinmektedir.

Drama nedir? Doğrudan doğruya yaşamaktır. Yaşam durumları için öğrenim/öğretim. Drama deneydir. Yaşam felsefesidir. Olay merkezlidir, sunuşsal değildir. Katılımcılar, yaşadıkları ve hayal ettikleri durumları yansıtırlar. Gerçek dünya ile teorik dünya ikilisinin etkileşimi ile örülüdür. Öğrenme yöntemidir.

Dramatik Oyun; Oynayanların keşfettikleri ve çevredeki tüm karakterleri, hareketleri taklit ettikleri özgür bir ortamda oynanan oyundur.

Dramatik Oyun; Grupça oynanır, bireysel değildir. Anlıktır, süresi kestirilemez. Temeli öykünmeye dayanır. Roller vardır, senaryo ve metin yok. Doğaçlama ve rol oynama vardır. Tiyatro oyunu gibi amaçlı bir etkinlik değildir. Yaratıcı drama için basamaktır.

Öykünme/Taklit Etme; Taklit etme dramatik oyun yolu ile bir öğrenme biçimidir. Çocuk çevresinde olup bitenleri anlamak için ve bunların gelecekte kendisine yarar sağlaması adına etrafından gördüklerini, duyduklarını ve hissettiklerini taklit eder. Taklit etme çocuğun kendisini yetişkin biriyle ya da bir imgeyle özdeşleştirmesi gereksinimini bilinçli olarak giderir.

Dramatizasyon; Dramatize; drama biçimine sokulmuş, oyunlaştırılmış ya da oyun biçiminde olandır. Dramatize etmek; roman, şiir, öykü gibi bir yazın yapıtını radyo, TV, ya da sahne oyunu biçimine sokmak, oyunlaştırmaktır.

Yaratıcı Drama, Eğitsel Drama, Psikodrama Yaratıcılığı geliştirmek için çocuklarla yapılan drama etkinlikleridir. Eğitici dramanın alt dalıdır. Eğitsel drama; Yaratıcı drama ile arasındaki fark, eğitici dramanın amacının oyun yaratma olmaması ve konuya çocukların eğitim amaçlı katılmalarıdır. Psikodrama, psikolojisi bozuk çocukların psikolojisini düzeltmek sıkıntılarını dışarıya çıkartmak, rahatlamak amacıyla yapılan dramadır.

Drama Tarihi Çocuklarda drama ilk kez İngiltere ve Amerika’da başlamış ve gelişmiştir. Peter Slade (1954) kendisine özgü bir drama yöntemi geliştirmiş ve ‘’Çocuk Draması’’ kitabında yöntemini anlatmıştır. Slade’e göre çocuk draması çocuklar için doğal bir oyundur. Slade; doğallık, kendiliğinden; doğaçlama.

Drama Tarihi Amerika’da W. Ward, 1923’te yaratıcı drama eğitimine başlamıştır. Drama ve tiyatroyu birbirinden ayırmıştır. Drama’da amaç; başkalarını eğlendirmek ya da etkilemek değildir. Viola Spolin (1963) ‘’Tiyatro İçin Doğaçlama’’ kitabında çocuğun içinden geldiği gibi rol oynamasının kendini ifade etme yönünden önemini vurgulamıştır.

Drama Tarihi Newson raporunda (1960) ‘’dramanın psikoterapik yönü’’ ortaya çıkarılmıştır. Buna göre; psikolojik açıdan anlamlı durumların oynanması ile çocukların problemleri çözülebilir. Drama; toplumsal durumlara psikolojik uyumu sağlamada etkili bir yoldur. Heathcote (1979)’lerde eğitimde drama çalışmaları ortaya koymuştur. Heathcote’e göre drama; okul programının her alanında kullanılabilir. Teknik Fark; öğretmenin de rol üstlenmesi gerekir. Bilişsel ve duyuşsal öğrenmeyi amaçlamalıdır.

Türkiye’de Drama Tarihi 1908’de Eğitsel programlar başkanı pedagog İsmail Hakkı BALTACIOĞLU ile başlamıştır. Kitaplarında ve çalışmalarında eğitimde oyunun önemi üzerinde durmuştur. Dersler içerisinde Drama’nın görülmesi 1926 yılında ilkokul programında , ilkokulun eğitim ve öğretim ilkelerinde (dramatik etk.) olarak temel kabul edilmiştir.

Türkiye’de Drama Tarihi 1950 Selahattin ÇORUH; ‘’Okullarda Dramatizasyon’’ 1962 İlkokul programlarında canlandırma ve dramatizasyon etkinliklerine değinilmiştir. 1965 Uygulamalı Dramatizasyon Kitapçığı; Eğlenerek öğrenme vurgulanmıştır.

Türkiye’de Drama Tarihi 1998 Meb TTK, İlköğretim okulları seçmeli drama dersi 1-2-3 programı yayımlanmış, ‘97-98 yıllarından itibaren seçmeli ders olarak yer almıştır. YÖK ; Eğitim Fakülteleri Yeniden Yapılandırma Projesi kapsamında Okul Öncesi Drama ve İlköğretim Drama zorunlu ders olmuştur.