Bilimsel Araştırma Yöntemleri Verilerin Toplanması GÖZLEM İsmail GÜLEÇ Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Gözlem Herhangi bir ortamda ya da kurumda oluşan davranışı ayrıntılı olarak tanımlamak amacıyla kullanılır. Zamana yayılmış olması Doğal ortamda olması Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Gözlem Yapılandırmaya göre; Katılımcı rolüne göre Yapılandırılmış: Önceden bilgi toplama. Güvenirliği daha fazladır. Yapılandırılmamış: Önceden bilgi toplamadan gözlem yapmaya başlama. Gözlemciye özgürlük sağlar. Katılımcı rolüne göre Katılımcı gözlem: Gözlemlenen grubun üyesi olma. Tam katılımcı: Gözlemci olduğunu gizler. Çok eleştirilen bir yöntemdir. Gözlemci olarak katılımcı: Gruba açıklanır. Katılımcı olmayan gözlem: Dışarıdan gözlem yapar. Etkisiz gözlemci: Gözlem yapılan ortamın dışında Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Gözlem Süresine göre Odaklanmaya göre Ortama göre Sınırlı süre: 30 dakika gibi. Birden fazla defa ve uzun süre: Ay, yıl vs. Odaklanmaya göre Sınırlı odaklanma: Sadece bir özelliği gözlemleme Geniş odaklanma: Birden fazla özelliği gözleme Ortama göre Doğal ortam Yapay ortam Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Olumlu yönleri Sözel olmayan davranışların gözlemlenmesi. Doğal ortamda olması Zaman sınırının olmaması Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Olumsuz yönleri Gözlemcinin etkisinin az olması Zaman kaybının yaşanması Kontrolün güç olması Verilerin sayısallaştırılmaması Örneklemin sınırlı olması Alana giriş güçlüğü Gizliliğin ortadan kalkması Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Katılımcı gözlemin aşamaları Başlangıç: Bir gruba girmek ve parçası olmak. Sorular nasıl diye başlamalıdır. Öğretmenler Türkçe dersini nasıl tanımlıyorlar? Türkçe derslerinde nasıl davranıyorlar? Sınıflarda hangi materyalleri kullanıyorlar? Bilgi toplama: Kişi, durum ve olayları betimleme. Tanımlayıcı gözlem ile başlanır. (Mekan, aktörler, faaliyetler, olaylar, zaman vs) Kaydetmek: Not almak (en geç yirmi dört saat içinde) Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Gözlem formu Gözlenecek olgunun çok yönlü gözlemlenmesine imkan verecek şekilde gözlem boyutlarını belirleme Fiziksel ortamın tanımlanması Ortamın sosyal boyutunun gözlemlenmesi Ortamda oluşan etkinliklerin gözlemlenmesi Ortamda oluşan dilin gözlemlenmesi Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Gözlemin yapılması Neyi ne kadar gözlemleyeceğimize karar vermeliyiz. Konuşmaların ne kadarını alalım? Not alırken gözden bir şeyler kaçırabilir miyim? Yorum yapmamalı İfadeler net kalabalık yerine sayı vermek gibi. Ortamı olduğu gibi yorum yapmadan tanımlamak, Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Not alma esnasında; Bazı sözcükler elenir  Sözcüklerin içinden bazı harfler atılabilir.  İşaretler ve semboller kullanılabilir  Bazı sözcüklerin baş harfleriyle yetinilebilir Ancak daha sonra kullanırken bu işaret ve notları hatırlayabilmek ve aktarabilmek önemlidir. Not alma ilkelerini kısaca şöyle sıralayabiliriz:  Konu doğru saptanmalıdır.  Önemli noktalar maddeler halinde yazılmalıdır  Ara başlıklar yazılmalı  Ayrıntılar atlanmalı  Sıkça yinelenen kelimeler kısaltılmalı  Kısa tümceler kullanılmalı  Alınan notlar sonra düzenlenmeli Bilimsel Araştırma Yöntemleri