OMURGASIZ HAYVANLAR

Böceklerde Kanat Hayvanlar aleminde kuşlar ve yarasalar dışındaki gruplardan yalnız böceklerde kanat vardır. Kanatlar böcekleri eklem bacaklılar, hatta tüm omurgasız hayvanlar içinde farklı kılan yapılardır.

Böceklerin kanatları üye değildir Böceklerin kanatları üye değildir. Vücut çeperinin dışa doğru büyüyüp dışa doğru büyüyüp genişlemesiyle oluşan deri kıvrımıdırlar. Üst üste gelen iki kutikula tabakasının birbiriyle sıkı bir şekilde kaynaşmasından meydana gelirler. Kanatların iki tabakadan oluştukları yalnız kanat damarlarının geçtiği yerlerde bellidir. Diğer yerlerde bir tabaka görünümündedir. Kanat damarlarının kan dolaşımıyla hiçbir ilgisi yoktur. Bunlar kanatların gerginliğini ve sağlamlığını temin ederler.

Apterygota grubunda primer olarak kanat bulunmaz Apterygota grubunda primer olarak kanat bulunmaz. Pterygota’nın birçoğunda kanatlar iyi gelişmiş olduğu halde, bazılarında sonradan kaybolmuştur. Örneğin pterygota’dan bitler, pireler ve tahtakurularının erginlerinde de kanat yoktur. Bazı böceklerin de sadece belirli formlarında kanat görülür. Örneğin termitlerin yalnız erkekleri kanatlıdır. Bunlarda çiftleştikten sonra kanatlarını kopararak atarlar. Karıncalarda da durum böyledir. Genç kraliçe ve erkekte kanat vardır. Çiftleştikten sonra koparılarak atılır. Yuva kuracakları zaman yeniden kanatlanırlar.

Kanatlar böceklerin birçoğunda şekil ve yapı bakımından çok değişikliğe uğramışlardır. Böcek takımlarının birçoğu bu değişikliklerle karakterize edilirler. Örneğin İkikanatlılar (Diptera) , Kınkanatlılar (Coleoptera) , Pulkanatlılar (Lepidoptera) , Zarkanatlılar (Hymenoptera) , Sinirkanatlılar (Neuroptera) gibi.

Kanatların hareketi kaide kısımlarındaki kaslarla sağlanır. (Şekil 11 Kanatların hareketi kaide kısımlarındaki kaslarla sağlanır. (Şekil 11.17 A, B) . Böceklerdeki kanatlar besin bulma, düşmandan kaçma, çiftleşme, yumurta koyma ve yuva açma gibi etkinliklerde böceklere büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

Böceklerde kanadın ön kenarına costal kenar , arka kenarına anal kenar ve uç tarafına ise apical kenar adı verilir. Kanat damarlarının şekli, sayısı ve bağlantıları çoğu zaman türlerin kendilerine özgü desen içerdiğinden, kanat damarları türlerin ayrımında kullanılırlar. Genel olarak kanat damarları iki gruba ayrılırlar.

A-Boyuna Damarlar: (Şekil 11 A-Boyuna Damarlar: (Şekil 11.18): Bunlar ön kenardan itibaren aşağıdaki isimleri alırlar.

B- Enine Damarlar (Şekil 11 B- Enine Damarlar (Şekil 11.18) : Bunlar gerçek anlamda damar değillerdir. Kanadı oluşturan zarların katlanması ile ortaya çıkan kalınlaşmalardır. Boyuna damarlar arasında bulundukları yerlere göre şu isimleri alırlar: h : Humeral …… C - Sc arası r : Radial ……... R1 - R2 arası s : Sectoral…… R3 - R4 arası r-m : Radiomedial.. R5 – MA1 arası m : Medial……....MA – MP1 arası m-c : Mediocubital..MP – CU1 arası cu-a : Cubitoanal….CU2 – IA arası

BURAK ERTÜRK www.cilginbiyologlar.com