Türkiye’de Bologna Süreci Uygulamaları Projesi 2009-2011 Dönemi T.C. Yükseköğretim Kurulu Türkiye’de Bologna Süreci Uygulamaları Projesi 2009-2011 Dönemi YETERLİKLERE DAYALI ÖĞRENME ÇIKTILARININOLUŞTURULMASI Prof. Dr. Gönül AKÇAMETE 1

ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi: Bir eğitim sistemi içerisinde yeterlilik düzeylerinin öğrenme kazanımları ile tanımlandığı ve belirli bir düzen içerisinde birbirleri ile ilişkilendirildiği bir sistemdir. Bu sistem aracılığıyla, bir eğitim sistemi bir bütün olarak anlamlı bir şekilde yapılandırılabilir, geliştirilebilir ve yönetilebilir. UYÇ’si bir ülkenin eğitim vizyonunun aynasıdır. Avrupa Yeterlilikler Çerçeveleri: Ulusal Yeterlilikler Çerçevelerinin ilgi tutulabileceği ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliklerini birbirleriyle ilişkilendirilebileceği şemsiye (üst) çerçevelerdir.

ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ NEDEN GEREKLİ? Ulusal ve kurumsal şeffaflık, tanımlanmış, paydaşlar tarafından anlaşılabilir ve geliştirilebilir çağdaş eğitim yapısı, hareketlilik, eğitim-öğretim ve istihdamda kalite için gereklidir.

Bologna Süreci Değerlendirme Raporlarında Türkiye’nin Performansı BERGEN-2005 LONDRA-2007 LEUVEN-2009 DERECE SİSTEMİ MÜKEMMEL (4.67) ÇOK İYİ (4.33) İkili Sistemin Uygulama Düzeyi MÜKEMMEL (5) 1’den 2’ ye Geçiş ÇOK İYİ (4) İkili Sistemdeki Öğrenci Oranı - Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Uygulama Düzeyi İYİ (3) KALİTE GÜVENCESİ ORTA (2.00) ÇOK İYİ (4.00) AYA ile Uyumlu Ulusal Kalite Sistemi Uygulama Düzeyi ORTA (2) Dış Kalite Güvence Sistemi Gelişme Düzeyi Öğrencilerin Katılım Düzeyi Uluslararası Katılım Düzeyi DİPLOMA VE ÖĞRENİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİ ÇOK İYİ (3.67) Diploma Eki Uygulama Düzeyi İYİ (4) Lizbon Tanınma Konvansiyonu ECTS Uygulama Düzeyi YAŞAM BOYU ÖĞRENİM İYİ (3.00) ZAYIF (1) Önceki Öğrenimin Tanınması ORTAK DERECELER MÜKEMMEL (5.00) Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması GENEL İYİ (3,45) ÇOK İYİ (4.13) İYİ (3,34) 4 4

Ders Öğrenme Çıktıları (Kazandırılan Yetkinlikler) 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Ders Öğrenme Çıktıları (Kazandırılan Yetkinlikler)

1. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlikler Çerçevesi 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 1. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlikler Çerçevesi (The overarching framework for qualifications of the EHEA) “QF - EHEA”: Bologna Süreci-Bergen Kararı, 19-20 Mayıs 2005 2. Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlikler Çerçevesi (European Qualifications Framework for Lifelong Learning) “EQF-LLL”: Avrupa Parlementosu ve Konseyi tarafından 23 Nisan 2008’de kabul edilmiştir. İki ayrı çerçevenin yaklaşımları farklı, amaçları aynıdır.

AVRUPA YETERLİKLER ÇERÇEVELERİ 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 AVRUPA YETERLİKLER ÇERÇEVELERİ QF-EHEA EQF-LLL AKTS EQF Düzey 8 Üçüncü Düzey (Doktora) ??? EQF Düzey 7 İkinci Düzey (Yüksek Lisans) 90-120 Yükseköğretim Düzeyleri EQF Düzey 6 Birinci Kademe (Lisans) 180-240 EQF Düzey 5 Kısa Düzey (Önlisans) 120 EQF Düzey 4 EQF Düzey 3 İlk Ve Orta Öğretim Düzeyleri EQF Düzey 2 EQF Düzey 1

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) ÇALIŞMALARI 21.05.2018 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) ÇALIŞMALARI Ulusal yeterlilik çerçevesi oluştururken izlenecek yol sayfa 15teki tablo 8

TYYÇ Oluşturma Takvimi (11 Adım) 21.05.2018 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 TYYÇ Oluşturma Takvimi (11 Adım) Süreci başlatmak için karar alınması: Nisan 2006 Çalışma takviminin oluşturulması: 2006 Sürecin organizasyonu: 2006-2008 Çerçevenin tasarımı: Kasım 2008 Paydaşlardan görüş alınması: Şubat 2010 Çerçevenin onaylanması: Mayıs 2009, Ocak 2010 İdari organizasyon: Şubat 2010 Çerçevenin yükseköğretim kurumları/programları düzeyinde uygulanması: Pilot : Aralık 2010, Tüm kurumlarda: Aralık 2012 Yeterliliklerin TYYÇ’ye dahil edilmesi: 2010 - 2015 Çerçevenin Avrupa Üst Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi: 2010 - 2012 TYYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması: 2010 Ulusal yeterlilik çerçevesi oluştururken izlenecek yol sayfa 15teki tablo 9

TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİNDE MEVCUT DÜZEYLER, PROFİLLER VE DERECELER 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİNDE MEVCUT DÜZEYLER, PROFİLLER VE DERECELER YÜKSEKÖĞRETİM DÜZEYLERİ VERİLEN DERECELER/YETERLİLİKLER Doktora QF-EHEA: 3. Düzey EQF-LLL : 8. Düzey Yükseklisans QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL : 7. Düzey Lisans QF-EHEA: 1.Düzey EQF-LLL : 6. Düzey Önlisans QF-EHEA: Kısa Düzey EQF-LLL : 5. Düzey DOKTORA TIPTA UZMANLIK SANATTA YETERLİK YÜKSEKLİSANS (Tezli programlar) (Tezsiz programlar) LİSANS (Fakülte Programları) (YO & Konservatuvar Prog.) ÖNLİSANS (Fakülte Prog. içerisinde) (MYO Programları)

4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3

TYYÇ DÜZEYLERİ KREDİ VE İŞ YÜKÜ ARALIKLARI 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 TYYÇ DÜZEYLERİ KREDİ VE İŞ YÜKÜ ARALIKLARI TYYÇ DÜZEYLERİ SÜRE (Yıl) TOPLAM AKTS KREDİSİ (Yıl x 60 AKTS) TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) (1 AKTS= 25- 30 saat) 6. DÜZEY (LİSANS) 4 240 6.000 – 7.200 7. DÜZEY (YÜKSEK LİSANS) 1,5 - 2 90 – 120 2.250 – 2.700 3.000 - 3.600 8. DÜZEY (DOKTORA) 3 - 4 180 – 240 4.500 – 5.400 6000 – 7.200 * Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500-1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.

Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi 5. Düzey (Önlisans) 6.Düzey (Lisans) 7. Düzey (Yüksek Lisans) 8. Düzey (Doktora) 22 Mayıs 2009 21 Ocak 2010

5 ÖNLİSANS TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 5 ÖNLİSANS _____ EQF-LLL: 5. Düzey QF-EHEA: Kısa Düzey Ortaöğretim düzeyinde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri aynı alanda bir ileri eğitim düzeyinde veya aynı düzeydeki bir alanda kullanabilme becerileri kazanma. - Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak, verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili temel düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri yürütebilme. - Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve karşılayabilme. - Öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirebilme. - Yaşamboyu öğrenme bilinci kazanmış olma. - Alanı ile ilgili konularda sahip olduğu temel bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yoluyla aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahip olma. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

6 LİSANS TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, - Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme. - Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

7 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) YÜKSEK LİSANS DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS _____ EQF-LLL: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey - Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme. - Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler oluşturabilme, - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme. - Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. - Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. - Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyi’nde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme. Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme. - Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. - Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme.

8 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) DOKTORA TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 8 DOKTORA _____ EQF-LLL: 8. Düzey QF-EHEA: 3. Düzey - Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme. - Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme. -Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme. - Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme, tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme. -Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme. - Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma. - Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulanabilme. - Alanı ile ilgili en az bir bilimsel makaleyi ulusal ve/veya uluslar arası hakemli dergilerde yayınlayarak ve/veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme. - Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. - Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme. - Uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme. - Alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme. - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme. - Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme.

Ders Öğrenme Çıktıları (Kazandırılan Yetkinlikler) 4.33 Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 3 √ Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi √ Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Ders Öğrenme Çıktıları (Kazandırılan Yetkinlikler)

EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI ISCED 97 EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI ISCED 97 EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI ISCED 97 EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI ISCED GENEL ALAN KODU GENEL ALANLAR ISCED TEMEL ALAN KODU EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI 1 Eğitim 14 Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri 2 Beşeri Bilimler ve Sanat 21 Sanat 22 Beşeri Bilimler 3 Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk 31 Sosyal ve Davranış Bilimleri 32 Gazetecilik ve Enformasyon 34 İşletme ve Yönetim Bilimleri 38 Hukuk 4 Bilim 42 Yaşam Bilimleri 44 Doğa Bilimleri 46 Matematik ve İstatistik 48 Bilgisayar 5 Mühendislik, Üretim ve İnşaat 52 Mühendislik 54 Üretim ve İşleme 58 Mimarlık ve Yapı 6 Tarım 62 Tarım, Ormancılık, Hayvancılık ve Su Ürünleri 64 Veterinerlik 7 Sağlık ve Refah 72 Sağlık 76 Sosyal Hizmetler 8 Hizmetler 81 Kişisel Hizmetler 84 Ulaştırma Hizmetleri 85 Çevre Koruma 86 Güvenlik Hizmetleri

BOLOGNA SÜRECİ NEDEN ÖNEMLİ? Ülkelere yükseköğretimlerini yeniden yapılandırmaları ve eğitim kalitesini geliştirilmelerinde önemli ve değerli araçlar sunmaktadır. Yükseköğretim programlarını geliştirmek için bir fırsattır.

ALANA ÖZGÜ YETERLİKLER Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlikleri göz önünde bulundurularak herhangi bir meslek alanındaki yeterliklerin ilgili paydaşların görüşleri alınarak belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Alana özgü yeterliklerin belirlenmesinde; Mezunlar, ilgili kurumlar, STK, öğretim üye ve elemanları, bölüm personeli ve öğrencilerin aktif katılımı ve katkısı önemlidir. 21

EĞİTİM FAKÜLTELERİNİN LİSANS (6.DÜZEY) YETERLİKLERİ TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ - Kuramsal - Uygulamalı BECERİLER - Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey Ortaöğretimde kazandığı yeterliklere dayalı olarak; alanıyla ilgili kavramları ve kavramlar arası ilişkileri kavrayabilme. Bilginin doğası kaynağı, sınırları, doğruluğu, güvenirliliği ve geçerliliğini değerlendirme bilgisine sahip olma. Bilimsel bilginin üretimiyle ilgili yöntemleri kavrayabilme. Alanı ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahip olma. Öğrencilerin gelişim, öğrenme özellikleri ve güçlüklerinin bilgisine sahip olma. Ulusal ve Uluslararası kültürleri tanıyabilme. Alanıyla ilgili özgün bilgi kaynaklarını kullanabilme. Alanıyla ilgili olay ve olguları kavramsallaştırma becerisine sahip olma; bilimsel yöntem ve tekniklerle inceleyebilme; verileri yorumlayabilme, değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. Öğrencilerin gelişim özelliklerini, bireysel farklılıklarını; konu alanının özelliklerini ve kazanımlarını dikkate alarak en uygun öğretim strateji, yöntem ve tekniklerini uygulayabilme. Konu alanının ve öğrencinin gereksinimlerine uygun materyal geliştirebilme. Öğrencinin kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirebilme. Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk alma ve alınan görevi etkin bir şekilde yerine getirme. Kendini bir birey olarak tanıyabilme; yaratıcı ve güçlü yönlerini kullanabilme. Uygulamada karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. Edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme. Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirme. Bilgiye ulaşma yollarını bilme ve etkin bir şekilde kullanma. - Sanatsal ve kültürel etkinliklere etkin olarak katılma. - Toplumun ve dünyanın gündemindeki olaylara/gelişmelere duyarlı olma ve izleme. - Toplumsal sorumluluk bilinciyle yaşadığı sosyal çevre için mesleki proje ve etkinlikler planlayabilme ve uygulayabilme - Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil portföyü B1 düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı ileri düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme -Farklı kültürlerde yaşayabilme ve sosyal yaşama uyum sağlayabilme. Dış görünüm, tutum, tavır ve davranışları ile topluma örnek olma. Demokrasi, insan hakları, toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranma. Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranma ve katılma. Güvenli okul ortamının oluşturulması ve sürdürülebilmesi amacıyla kişisel ve kurumsal etkileşim kurma. Çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma. Milli Eğitim Temel Kanunu’nda ifade edilen ulusal ve evrensel duyarlıkların bilincinde olma. Birey olarak görev, hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa, yönetmelik ve mevzuata uygun davranma.

EĞİTİM BİLİMLERİ ALANININ YÜKSEKLİSANS (7.DÜZEY) YETERLİKLERİ TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/ Bilişsel MESLEKİ YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS _____ EQF-LLL: 7. Düzey ____ _ QF-EHEA: 2. Düzey Lisans yeterliklerine dayalı olarak, bir eğitim alanda uzmanlık düzeyinde kuramsal ve uygulamalı güncel bilgi birikimine sahip olma, geliştirme ve derinleştirme. Alanı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimi kavrama. Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme, Alanındaki bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle işlevsel olarak bütünleştirip yeni bilgiler oluşturabilmek; uzmanlık gerektiren sorunları nicel ve nitel bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak çözüm önerileri getirme. Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme Alanındaki bir sorunu, bağımsız olarak kurgulama, çözüm yolları geliştirme, çözmek, sonuçları değerlendirme ve gerektiğinde uygulayabilme. Alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilmek ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. Çalışmalarını bağımsız ve ekip olarak yürütebilme. Alanıyla ilgili bilgileri eleştirel bir gözle değerlendirebilme, öğrenmeyi yönlendirebilme. Mesleki Gelişim ve Yaşamboyu Öğrenme ilkelerini gerçekleştirdiği çalışmalarda uygulayabilme. Alanındaki güncel geliş-meleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktara-bilmek. Mesleki ve profesyonel ortamlardaki sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemek, bunları geliştirmek ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilmek, liderlik edebilmek. Bir yabancı dilde en az Avrupa dil Portföyü B2 Genel düzeyinde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. Alanı ile ilgili bilgileri ulusal/ uluslararası düzeyde sözlü ve yazılı olarak paylaşabilme. Görsel göstergeleri (renk, biçim, işaret vb.) anlamlandırabilme. Alanın gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme.

EĞİTİM BİLİMLERİ ALANININ DOKTORA (8.DÜZEY) YETERLİKLERİ TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/ Bilişsel MESLEKİ YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik 8 DOKTORA _____ EQF-LLL: 8. Düzey QF-EHEA: 3. Düzey Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirme, derinleştirmek ve bilime yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme. Alanın ilişkili olduğu çeşitli disiplinler ve alt alanları arasında ilişkiler kurma; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık bilgilerini kullanarak özgün sonuçlara ulaşma. Alanındaki yeni bilgilere sistematik bir biçimde yaklaşabilme ve alanıyla ilgili ileri düzeyde araştırma yapma becerisine sahip olma. Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştirebilme ya da bilinen bir yöntemi farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir araştırmayı, tasarlayabilme ve gerçekleştirebilme. Yeni ve karmaşık fikirlerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme. Bilime yenilik getiren yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen bir yöntemi bir alana uygulayan yayınlanabilir özgün bir çalışmayla bilime katkıda bulunabilme, Ulusal ve/veya uluslararası hakemli dergilerde alanı ile ilgili bilimsel makale yayınlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme. Özgün ve disiplinler arası çalışmalarda liderlik yapabilme. Çalışmalarını bağımsız ve ekibin bir üyesi olarak yürütebilme. Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni fikir ve yöntemler geliştirebilme. Alanındaki eğitsel, öğretimsel etkinliklerde kolaylaştırıcı/yönder rolünü oynayabilme. Öğretimsel süreci etkileşimli ve etik zeminde sürdürebilme. Alanıyla ilgili bilgi ve becerileri öğrencilerine kazandırmak için etkili eğitim stratejileri geliştirebilmek ve uygulayabilme. Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemek, bunları geliştirmek ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme. Uzman bir topluluk içinde özgün görüşlerini savunma yetkinliğini sergileyebilme, Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme. Ulusal, uluslararası ve disiplinler arası çalışmalarda kültürel farklılıklara göz önünde bulundurarak iletişim kurabilme.

KURUMUN/ BÖLÜMÜN VİZYON VE MİSYONU PROGRAMIN EĞİTİM AMAÇLARI Programın eğitim amaçları, mezunların bir programı bitirmelerini izleyen birkaç yıl içinde gerçekleştirmeleri beklenenleri tanımlayan ifadelerdir. Eğitim amaçları , bir programın eğitsel misyonunu nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının gereksinimlerini nasıl karşılayacağını bildiren açık, genel ifadelerdir. Programın öngörülen eğitim amaçlarını sağlayabilmesi için programdan beklenen “program çıktıları/yeterlilikleri” nin belirlenmesi gerekir. 

PROGRAM YETERLİKLERİ/ÇIKTILARI Nasıl Bir Program ? Program yeterlikleri/çıktıları; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir. Öğrencinin mezun olduğunda neyi bilmesinin ve neyi yapabilmesinin beklendiği program çıktıları ile açıklanır. Eğitim amaçlarını karşılayan program çıktıları, programda yer alan derslerin “ders amaç ve hedefleri ve ders öğrenme çıktıları” ile sağlanır.

PROGRAM YETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Bölüm Misyonu Paydaş Görüşleri Eğitim Amaçları Program Yeterlikleri Avrupa Yeterlilikler Çevresi Ulusal Yeterlilikler Çevresi Alana Özgü Yeterlilikler Öğrenme Kazanımları

PROGRAM TASARIMI VE PLANLAMASI İÇİN ADIMLAR Program Düzeyinde Ne yapalım? Program (Müfredat) Tasarımında; Sosyal ihtiyaçların belirlenmesi ve paydaş görüşlerinin alınması, Programın amaç ve hedeflerinin belirlenmesi, Alan yeterliklerine dayalı olarak programın yeterliklerinin (çıktılarının) belirlenmesi, Müfredata dönüştürülmesi (içerik ve yapının oluşturulması), Öğrenme kazanımlarını sağlayacak derslerin oluşturulması, Öğrenme kazanımlarının oluşturulması, Öğretme-öğrenme süreçlerinin ve değerlendirme yöntemlerinin belirlenmesi, Program kalite güvenceleri: Gözlem, değerlendirme ve güncelleme süreçlerini kurma ve geliştirme.

Nasıl Bir Mezun? Örnek Program: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü Örnek Amaç: Programdan mezun olan öğrencilerin ulusal ve alan yeterlilikleri doğrultusunda, kurum misyonuna ve akreditasyon ölçütlerine uygun, sürekli iyileştirme için ölçülüp değerlendirilebilen kazanımlara sahip olmaları hangi yeterliliklere (bilgi, beceri ve yetkinliklere) sahip olması bekleniyor?

PROGRAM YETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ Örnek: A Üniversitesi B Mühendislik Bölümü Program Çıktıları (PÇ1) Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini B mühendisliği problemlerine uygulama becerisi (PÇ2) B mühendisliği ve ilgili alanlarda mühendislik problemlerini tanımlama, modelleme ve çözme becerisi (PÇ3) Tanımlanmış bir hedef doğrultusunda bir süreci çözümleme ve tasarlama becerisi .......

Örnek: Kamu Yönetimi Program Yeterlilikleri (PÇ1)Kamu yönetimi alanında temel bilgileri anımsar. (PÇ2) Kamu yönetimi alanında güncel sorunları algılayarak yorumlar yapar ve çözümler önerebilir. (PÇ3) Kamu yönetimine temel oluşturan diğer disiplinlerden yararlanabilir ve bu disiplinlere ilişkin temel bilgileri kazanır. ...............

Örnek: Sosyoloji Yüksek Lisans Program Yeterlikleri (PÇ1) Klasik ve güncel sosyolojik teorileri, aralarındaki farklılıkları ve ilişkileri tanımlayabilme ve değerlendirebilme. (PÇ2) Sosyolojide teorinin rolünü, teorik yaklaşımların sosyal analizlerde, araştırma ve uygulamalarda nasıl kullanıldığını belirleyebilme. (PÇ3) Sosyal yapılar, sosyal aktörler ve kültür arasındaki ilişkileri kapsayan teorik tartışmaları yorumlayabilme .......

PROGRAM YETERLİKLERİ DERS KAZANIMLARI İLE İLİŞKİLENDİRME (Kesit) X D2 D3 D4 D5 D6 D1: Klasik Sosyolojik Teoriler D2: Güncel Sosyolojik Teoriler D3: Birey ve Toplum D4: İleri Araştırma Yöntem ve Teknikleri D5: İleri İstatistik D6: Etik Sorunlar Ders kazanımlarını program çıktıları ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir.

Sınıf Öğretmeni Mezunlarının Hangi Yeterliliklere (Bilgi, Beceri ve Yetkinliklere) Sahip Olması Bekleniyor?

Sınıf Öğretmenliği Program Yeterlikleri AMAÇ İnsana, topluma, doğaya duyarlı, kendisinin ve mesleğinin toplumsal gelişmedeki yerini kavramış, mesleğinde yeterlik ve etik sorumluluk kazanmış; sürekli gelişmeyi bir yaşam biçimi olarak algılayan; bilimsel düşünme biçimini benimseyen; kamu yararlarını gözeten, bilgi ve iletişim teknolojilerini etkili olarak kullanan, yaratıcı ve eleştirel düşünebilen sınıf öğretmenleri yetiştirmek.

Yeterlikler Bilgi PY1. Sınıf öğretmenliği ile ilgili gelişmeleri bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak çok yönlü değerlendirir. PY2. Sınıf öğretmenliği uygulamalarını etkileyebilecek ulusal ve uluslar arası kültürel unsurları tanır. PY3. Eğitim tarihinde yer alan önemli kişileri, olay ve olguları eğitim uygulamalarına etkileri açısından değerlendirir. PY4. Tüm eğitim uygulamalarında Türk milli eğitiminin amaç ve ilkelerini temel alır. PY5. Öğrencilerin dil becerilerinin, öğrenmedeki rolünü değerlendirir.

Beceri PY6. Öğretme öğrenme sürecini, öğrencilerin gelişim özelliklerini, bireysel farklılıklarını ve konu alanının özelliklerini dikkate alarak planlar. PY7. Bilgi teknolojilerini hem öğretimi planlama sürecinde hem de öğrenme sürecinde etkili olarak kullanır. PY8. Öğrencilerin bireysel, sosyal, kültürel farklılıklarını, özel ilgi ve gereksinimlerini dikkate alarak en üst düzeyde öğrenmeleri için uygun eğitim ortamları düzenler. PY9. Öğrencilerde eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır. PY10. Farklı ölçme ve değerlendirme yöntem ve teknikleri kullanarak öğrencilerin gelişimini izler. PY11. Etkili öğretme öğrenme süreçleri oluşturmak için uygun öğrenme materyalleri geliştirir. PY12. Tüm eğitim uygulamalarında estetik bakış açısını kullanır. PY13. Türkçeyi doğru ve etkili kullanır. PY14. Öğretim programlarının felsefesini, genel özelliklerini ve her bir program ögesinin gerekliliklerini eğitim uygulamalarına yansıtır.

Yetkinlikler PY15. Öğretmenlik alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak paylaşır. PY16. Birey olarak mesleği ile ilgili görev, hak ve sorumluluklarını betimleyen mevzuata uygun davranır. PY17. Demokrasi, insan hakları, toplumsal, bilimsel, kültürel değerler ve mesleki etik ilkelere uygun davranır. PY18. Sosyal çevreyi yaşanabilir kılmak için proje ve etkinlikler geliştirir. PY19. Sınıf öğretmenliği uygulamalarında karşılaşılan ve öngörülemeyen sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır. PY20. Sınıf içi ve dışı uygulamalarda aile katılımı ve desteğini almak için etkili stratejiler geliştirir. PY21. Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirir.

DİNAMİK BİR SÜREÇ

Öğrenme Çıktıları/Kazanımları Nedir? Öğrencinin neleri bileceği, kavrayacağı. Neleri yapacağının açık, gözlenebilir, ölçülebilir tanımlarıdır. Ders içeriği ya da öğretim elemanının ne yapmak istediğini belirten ifadeler değildir.

ULUSAL YETERLİKLER ÇERÇEVESİ Alan Yeterlikleri Paydaşlar Üniversite ve Bölüm vizyon ve misyonu Program yeterlikleri Program yeterlikleri Program yeterlikleri Dersler Dersler Dersler Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme-öğretme ve değerlendirme yöntemleri Öğrenme-öğretme ve değerlendirme yöntemleri Öğrenme-öğretme ve değerlendirme yöntemleri İş yükü ve AKTS kredisi İş yükü ve AKTS kredisi İş yükü ve AKTS kredisi

DERS ÖĞRENME KAZANIMLARI/ÇIKTILARI Program Yeterlikleri /Çıktıları (Alan yeterlikleri ve öğrenme çıktıları ile ilişkilendirme) Ders A Ders B Ders C Ders D Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme çıktıları, öğretmekten öğrenmeye bir anlayış değişikliğini, bir dönüşümü vurgular. Öğrenci kazanımlarına odaklı öğrenme, Öğrenme – öğretme – değerlendirme ilişkisine, Öğrenmenin programlanmasına, sürdürülmesine ve ölçülmesine odaklanır.

Öğrenme Sürecinde Öğrenme Çıktılarını /Kazanımları Kullanmamızın Yararı Nedir? Öğrenme kazanımlarının en önemli yararı öğrencinin neyi öğrenmesi gerektiği ve öğrendiği şeyi nasıl uygulayacağı konusunda net ifadeler sunmasıdır. Bu nedenle de öğrenme kazanımları hedeflerden daha belirgin ifadeleri içerir ve kolay bir şekilde hazırlanabilir. Öğrenciden başarması beklenen öğrenmenin derinliğini ve tiplerini (bilişsel, psikomotor, duyuşsal) tanımlar. Öğrenme kazanımları, modül ve programların hem yerel hem de uluslararası düzeyde daha şeffaf olmasını sağlayan bir tür “ortak para birimi” gibidir.

ÖĞRENME KAZANIMLARINI YAZARKEN NELERE DİKKAT EDELİM? Öğrenme kazanımları; Bir ders ya da modül için yaklaşık 5-8 tane olmalıdır. Herkes için anlaşılır olmalıdır. Eğer hedef uzun süreli ise (meslek yaşantısına kadar uzanacaksa ) belirtilmelidir (mesleki etik, yaşam boyu öğrenme vb.) Dersin seviyesine uygun olmalıdır.(Lisans- lisansüstü vb.) Her bir kazanım için tek bir fiil kullanılmalıdır. Bilmek, anlamak, öğrenmek, aşina olmak, maruz kalmak, haberdar olmak gibi belirsiz terimlerden kaçının. Bu terimler öğrenme kazanımlarından ziyade öğretme amaçlarına yöneliktir. Öğrenme kazanımları gözlemlenebilir, ölçülebilir ve değerlendirilebilir olmalıdır.

ÖĞRENME KAZANIMLARINI YAZARKEN NELERE DİKKAT EDELİM? Öğrenme kazanımları yazılırken, kazanımların gerçekleştirileceği zaman çizelgesini göz önünde tutun. Öğrenme kazanımlarının mevcut olan kaynaklar ve zaman içerisinde tamamlanmasının mümkün olup olmayacağına dikkat edin. Kazanımları yazarken bunları nasıl değerlendireceğinizi düşünün. Bir dersin öğrenme kazanımları çok geniş hazırlanırsa bunları etkili bir şekilde değerlendirmek zor olacaktır. Öğrenme kazanımları çok sınırlı yazılır ise bu kez öğrenme kazanımları listesi oldukça uzun ve detaylı olabilir. Öğrenme kazanımlarının son halini vermeden önce, çalışma arkadaşlarınıza ve eski öğrencilerinize, yazdığınız öğrenme kazanımları hakkında görüşlerini sorun. Öğrenme çıktısı gerektiğinde alt öğrenme çıktıları ile daha açık hale getirilebilir.

BİR DERS PLANINDA; Amaç+Hedef+Öğrenme Kazanımları Dersin Amaç ve Hedefleri ; Öğrenme sürecinde öğrencinin öğrenme çıktılarına dayalı öğreneceklerini ölçülebilir biçimde ifade eden geniş ve genel beyandır. Amaç : Genellikle öğretenin bakış açısından dersin genel içeriğini ve yönünü belirtmek üzere yazılır. Hedef : Öğretme niyetinin özel bir ifadesidir ve öğretenin bir derste veya öğrenme bloğunda işleyeceği alanlardan bir tanesini gösterir. Dersin Öğrenme Çıktıları/Kazanımları, Öğrenim sürecinin tamamlanmasından sonra başarılı olmuş bir öğrencinin, Ne bileceğini Ne anlayabileceğini Ne yapabileceğini ifade eden yetkinlikler yer almalıdır. Öğrenme çıktıları, programın amaç ve yeterlikleri ile uyumlu olmalıdır. Öğrenme çıktılarının yazılmasında Bloom’un taksonomisinden yararlanır.

Ders Kazanım Örnekleri-1 Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi İlköğretim Bölümü Programın Adı: Sınıf Öğretmenliği Yarıyılı: 5. Yarıyıl Kodu: ASÖ303 Dersin Adı: Fen ve Teknoloji Öğretimi I Dersin Türü: ( ) Seçmeli (X ) Zorunlu Dersin Verildiği Düzey: (X ) Lisans ( ) Yüksek Lisans ( ) Doktora Ön Koşullar: - AKTS Kredisi: Geliştirdiği Program Yeterlikleri: 1. Öğretme öğrenme sürecini, öğrencilerin gelişim özelliklerini, bireysel farklılıklarını ve konu alanının özelliklerini dikkate alarak planlar. (PY5) 2. Bilgi teknolojilerini hem öğretimi planlama sürecinde hem de öğrenme sürecinde etkili olarak kullanır. (PY6) 3. Etkili öğretme öğrenme süreçleri oluşturmak için uygun öğrenme materyalleri geliştirir. (PY10) 4. Tüm eğitim uygulamalarında estetik bakış açısını kullanır. (PY11) 5. Öğrencilerin dil becerilerinin, öğrenmedeki rolünü değerlendirir. (PY12) 6. Türkçeyi doğru ve etkili kullanır. (PY13) 7. Öğretim programlarının felsefesini, genel özelliklerini ve her bir program ögesinin gerekliliklerini eğitim uygulamalarına yansıtır. (PY14) Öğrenme Kazanımları Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Değerlendirme Öğrencinin İş Yükü (saat) Bilim, fen ve teknoloji kavramlarının arasındaki ilişkiyi açıklar. Fen ve teknoloji okuryazarlığı kavramını tanımlar. Fen ve teknoloji öğretim programının güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirir. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin gelişim özelliklerine uygun bir fen dersinin nasıl olmasını gerektiğini açıklar. Temel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler tasarlar. Deneysel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler tasarlar. Fen ve teknoloji dersinin öğrencilerin sorgulama becerilerini geliştirmedeki rolünü takdir eder. Fen ve teknoloji dersini etkili bir şekilde öğretme konusunda öz yeterlik inancı yüksektir. * Anlatım, * Soru cevap, * Tartışma, * Örnek Olay * Beyin fırtınası, * Proje ( bireysel ve grup), * Rapor hazırlama * Metin inceleme, * İşbirliğine dayalı grup çalışması * Gözlem, * Yazılı sınav, * Öğrenci ürün dosyası - Sunular, - Raporlar, - Etkilik örnekleri, - Proje değerlendirme ölçeği, 2 1 5 3

Ders Kazanım Örnekleri-2 Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi İlköğretim Bölümü Programın Adı: Sınıf Öğretmenliği Yarıyılı: 1. Yarıyıl Kodu: Dersin Adı: Eğitim Bilimine Giriş Dersin Türü: ( ) Seçmeli (X ) Zorunlu Dersin Verildiği Düzey: (X ) Lisans ( ) Yüksek Lisans ( ) Doktora Ön Koşullar: AKTS Kredisi: Geliştirdiği Program Yeterlikleri: PY1. Sınıf öğretmenliği ile ilgili gelişimleri bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak çok yönlü değerlendirir. PY2. Sınıf öğretmenliği uygulamalarını etkileyebilecek ulusal ve uluslar arası kültürel unsurları tanır. PY3. Eğitim tarihinde yer alan önemli kişileri, olay ve olguları eğitim uygulamalarına etkileri açısından değerlendirir. PY4. Tüm eğitim uygulamalarında Türk milli eğitiminin amaç ve ilkelerini temel alır. PY13. Türkçeyi doğru ve etkili kullanır. Öğrenme Kazanımları Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Değerlendirme Öğrencinin İş Yükü (saat) 1. Eğitimle ilgili temel kavramları açıklar. 2. Eğitim biliminin tarihsel gelişimini özetler. 3. Eğitim biliminin felsefe ile ilişkisini yorumlar. 4. Eğitim biliminin psikoloji ile ilişkisini yorumlar. 5. Eğitim biliminin sosyoloji ile ilişkisini yorumlar. 6. Eğitim biliminin ekonomi ile ilişkisini yorumlar. 7. Eğitim biliminin hukuk ile ilişkisini yorumlar. 8. Eğitim biliminin politika ile ilişkisini yorumlar. 9. Türk eğitim sisteminin temel özelliklerini sıralar. 10. Eğitim alanında yapılan değişim ve reform girişimlerini değerlendirir. * Anlatım, * Soru cevap, * Tartışma, * Örnek Olay * Beyin fırtınası, * Rapor hazırlama * Metin inceleme, * İşbirliğine dayalı grup çalışması * Altı şapkalı düşünme * Görüş geliştirme * Gözlem, * Yazılı sınav, * Bireysel ve grup sunuları

PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS KAZANIMLARININ İLİŞKİLENDİRİLMESİ PY 1 PY 2 PY 3 PY 4 PY 5 PY 6 PY 7 PY 8 PY 9 PY 10 PY 11 PY 12 PY 13 PY 14 PY 15 PY 16 PY 17 PY 18 PY 19 PY 20 PY 21 D1 X D2 D3 D4 D5 D6 D1: Fen ve Teknoloji Öğretimi I D2: Eğitim Bilimine Giriş D3: Temel Matematik D4: Sınıf Yönetimi D5: Bilimsel Araştırma Yöntemleri D6: Türk Eğitim Tarihi Ders kazanımlarını program yeterlikleri ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir.

alanını temel almıştır. Öğrenme Kazanımlarının yazılması uygulama sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. İrlanda College Cork Üniversitesi çalışanları, Benjamin Bloom’un çalışmasını öğrenme kazanımlarının yazılması konusunda uygun bulmuşlardır. Bloom, öğrenme süreci boyunca düşünme düzeylerinin sınıflandırılması üzerinde önemli araştırmalar yapmıştır. Bloom’a göre öğretmenler, dersleri ve ödevleri, öğrencilerin belirlenen hedeflere ulaşmasını sağlayacak şekilde planlamalıdırlar. Bloom, Çalışmalarında üç öğrenme alanını temel almıştır. Bilişsel Alan Duyuşsal Alan Devinimsel (Psiko-motor) Alan

Bloom’un Revize Edilmiş Taksonomisinin Bilişsel Süreç Boyutu (cognitive domain) Bilişsel Süreç Boyutu, basitten karmaşığa, kolaydan zora, somuttan soyuta ve birbirinin önkoşulu olacak şekilde aşamalı olarak şöyle sıralanmıştır: karmaşık Yaratma Değerlendirme Analiz Uygulama Anlama Hatırlama basit

Tablo 5. Anderson, Krathvvohl ve Arkadaşlarının Sınıflaması'nda Tablo 5. Anderson, Krathvvohl ve Arkadaşlarının Sınıflaması'nda Bilgi Boyutunun Ana ve Alt Basamakları Bilgi Türü Örnekler A.Olgulara Dayanan Bilgi (Factual Knowledge): Öğrenciler bir disiplin ile problemleri çözerek elde etmiş oldukları temel kısımları bilmelidir. A1) Terminoloji Bilgisi A2) Belirli Ayrıntı ve Kısımlar Bilgisi Teknik sözlük, müzikal semboller Önemli doğal kaynaklar, güvenilir bilgi kaynakları B.Kavramsal Bilgi (Conceptual Knowledge): Birlikte işlevini yerine getirebilen bir yapı içerisindeki temel kısımlar arasındaki karşılıklı ilişkiler B1) Sınıflama ve Kategorize Etme Bilgisi B2) İlke ve Genellemeler Bilgisi B3) Teoriler, Modeller ve Yapılar Bilgisi Jeolojik dönemleri, meslek çeşitleri Pisagor teorisi, arz ve talep kanunu Evrim teorisi, meclisin yapısı C.İşlemsel Bilgi (Procedural Knovvledge): Beceriler, işlem yolları, teknikler ve metotları kullanmak için araştırma metotları ve kriter kullanmayı bilme Cl) Konu-Belirli Beceri ve İşlem Yolu Bilgisi C2) Konu-Belirli Teknik ve Metotlar Bilgisi C3) Uygun işlemler kullanıldığında karar verme için ölçüt bilgisi Sulu boya resim yapmada kullanılan beceriler, tam sayıları bölme işlemi Görüşme teknikleri, bilimsel metot Newton’un ikinci kanununu içeren bir işlem yapıldığı zaman karar vermede kullanılan ölçüt, iş maliyetini tahmin etmek için belirli bir metot kullanabilmeye karar verebilmek için kullanılan kriter D.Biliş Ötesi Bilgi (Metacognitive Knowledge): Hem genelde bilişsel bilgi hem de kendi bilişsel bilgisi ve farkında olma D1) Stratejik Bilgi D2) Uygun çevresel ve koşulsal bilgiyi içeren bilişsel amaçlar hakkında bilgi D3) Kendi hakkında bilgi Bir ders kitabındaki bir ünitenin anlamsal yapısını taslak hâline getirme bilgisi, buluş (heuristic) kullanma bilgisi Öğretmenlerin, yöneticilerin test tipleri bilgisi, farklı amaçlara yönelik bilişsel talepler bilgisi Kişinin kendi bilgi düzeyinin farkında olması, yazılan bir kompozisyon kişisel bir zayıflık ile ilgili olduğunda kritik edebilme bilgisi. Kaynak: Anderson, L. W. ve Krathvvohl, D.R. (Eds.) (2001) A Taxonomy for Learning, Teaching and Asessing. A Revision of Bloom's Taxonomy of Educational Objectives. s.29

Eğitim Hedefleri taksonomisi eğitim amaçlarını, hedeflerini ve standartlarını sınıflandırmak için kullanılan bir şemadır. Orijinal taksonominin revize edilmiş hali bilgi ve bilişsel süreçlerden oluşan iki boyutlu bir sistemdir. Bilgi ve bilişsel Süreç boyutları hiyerarşik bir yapıda sıralanmıştır. İki boyutu içeren bir tablo üzerinde okuttuğunuz derse ilişkin yazdığımız hedef/öğrenme kazanımlarını bir veya daha fazla hücrede aldıkları yeri göstermemiz mümkündür. Bilişsel süreç 1. Hatırlamak 2. Anlamak 3. Uygulamak 4. Analiz Etmek 5. Değerlendirmek 6. Yaratmak Bilgi A.Olgulara Dayanan Bilgi B. Kavramsal x C.İşlemsel D.Biliş Ötesi Taksonomi tablosu, hedef davranışların hangi düzeylerde öğrenildiğini belirlemek için değerlendirme amacıyla kullanılmasının yanında, hedeflere ulaşmak için kullanılan eğitim ve öğretim aktivitelerini sınıflandırmada kullanılabilir.

Bilişsel Süreç Boyutunun Alt Basamakları 1. Hatırlama (Remember): Uzun süreli bellekten ilgili bilgiyi hatırlama. 1.1) Tanıma (Recognizing): sunulan materyale uygun bilginin uzun süreli belleğe yerleştirilmesi Örnek: Tarihte önemli olayların tarihlerini tanır. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli olaylarının tarihlerini söyler/yazar. 1.2) Anımsama (Recalling): uzun süreli bellekten ilgili bilginin bulunup getirilmesidir. Örnek:Tarihte önemli olayların tarihlerini sorulduğunda anımsar.

2.1) Yorumlama (Interpreting): Önemli konuşma ve dokümanları yorumlar. 2. Anlama (Understand): Sözlü, yazılı, sembol ve grafik iletişimle gönderilen mesajlardan anlam çıkarma. 2.1) Yorumlama (Interpreting): Önemli konuşma ve dokümanları yorumlar. Örnek: Belirli bir formdaki temsili (Örn.sayısal olanı) diğer bir forma (sözlü) dönüştürür. 2.2) Örnek Gösterme (Exemplifying): Bir kavram veya ilke için özel bir örnek veya açıklama bulmaktır. Örnek: Resim sanatındaki çeşitli stillere ilişkin örnekler verir. 2.3) Sınıflama (Classifying): Zihinde düzensiz olarak gözlenen veya tanımlananları sınıflar. Örnek: Bir kavram, ilke ve vb’nin hangi kategoriye ait olduğunu belirler.

2.4) Özetleme (Summarizing):Genel konu veya önemli noktaları soyutlar. Örnek: Videoda gösterilen olayların kısa bir özetini yazar. 2.5) Sonuç Çıkarmak (Inferring): Sunulan bilgiden mantıksal sonuç çıkarır. Örnek:Yabancı dil öğrenirken örneklerden gramatik ilkeleri belirtir. 2.6) Karşılaştırma (Comparing): iki düşünce, nesne ve benzeri arasındaki benzerlikleri tespit eder. Örnek:Tarihî olayları günümüz şartlarıyla karşılaştırır. 2.7) Açıklama (Explaining): Bir sisteme ilişkin neden sonuç modeli oluşturur. Örnek: Fransa’da 18. yüzyılda yaşanan önemli olayların nedenlerini açıklar.

3.Uygulama (Apply): Verilen bir durumda bir işlemi kullanma veya yapma. 3.1) Yapma (Executing):Bir işlemi benzer bir göreve uygulama. Örnek:Tam sayıları başka tam sayılara böler. 3.2) Tamamlama (implementing):Bir işlemi benzer olmayan bir göreve uygular. Örnek: Newton’ın ikinci kanununun uygun olduğu durumları kararlaştırır.

4. Analiz (Analyze): Bütün halindeki parçaların içerisindeki materyalleri ayırma ve tüm yapıyla ve kısımlarıyla olan ilişkileri belirleme. 4.1) Farklılaştırma (Differentianting): Bir materyalin ilgili parçalarını ilgisiz olanlardan veya önemli parçalarını önemsiz olanlardan ayırma. Örnek:Bir matematik probleminde ilgili ve ilgisiz sayılar arasında ayrım yapar. 4.2) Organize Etme (Organizing): Bir yapı içerisindeki öğelerin nasıl uyduğunu veya işlev gördüğünü belirleme. Örnek:Belli bir tarihi açıklamaya karşı çıkar ve kanıtlara dayalı tarihî bir tanımlamada kanıtları yapılandırır. 4.3) Niteleme/Atfetme (Attributing): sunulan materyalin altında yatan bakış açısını, taraflılığı, değerleri veya niyeti tespit etme. Örnek: Yazarın politik görüşlerine dayanarak bir makalesindeki görüşünü belirler.

5. Değerlendirme (Evaluation): Ölçüt ve standartlara göre hüküm verme. 5.1) Kontrol Etme (Checking):Bir süreç veya üründeki tutarsızlık veya hataları tespit etme; uygulanmakta olan bir işlemin etkililiğini belirleme. Örnek:Gözlemlediği verilere göre bir bilim adamının düşüncelerini ve ulaşmış olduğu sonuçların uygunluğunu inceler. 5.2) Eleştiri yapma(Critique):Bir ürün ile harici kriterler arasındaki tutarsızlıkların belirlenmesi; bir problem için uygulanan işlemin uygunluğunu tetkik etme. Örnek:Verilen bir problemi çözmede iki yöntemden hangisinin en iyi yol olduğuna karar verir.

Kaynak: Andersen ve Ark. 2001. Lougman ınc. 6. Yaratıcılık (Create): Tutarlı veya fonksiyonel bir form oluşturmak için parçaları bir araya getirme, yeni bir örüntü ve yapı içerisinde parçaları organize etme. 6.1) Oluşturma (Generating): Kriterlere bağlı olarak alternatif hipotezler geliştirme. Örnek:Gözlenmiş bir olgunun sebebini açıklamak için hipotezler oluşturur. 6.2) Planlama (Planning) : Bazı görevleri yerine getirmek için bir prosedür geliştirme. Örnek: Verilen bir tarihî konuda bir araştırma planlar. 6.3) Meydana Getirme (Producing): Bir ürün oluşturur. Örnek:Belirli bir amaca yönelik ürün oluşturur. Kaynak: Andersen ve Ark. 2001. Lougman ınc. Yüksel, S. (2007). Bilişsel Alanın Sınıflamasında (Taksonomi) Yeni Gelişmeler ve Sınıflamalar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(3), 479-509.

Duyuşsal-Edimsel Öğrenme Türüne Yönelik Öğrenme Kazanımlarının Yazılması Bloom’un taksonomisi genel olarak bilişsel öğrenme için kullanılmaktadır ancak, Bloom ve arkadaşları duyuşsal-edimsel (davranışlar,duygular,değerler) öğrenme ile yakından ilgilenmişlerdir. Bu öğrenme türü,öğrenmenin duygusal tarafı üzerine odaklanıp bilgi edinme isteğinden, inançların, fikirlerin ve davranışların birleştirilmesine kadar geniş bir alanı kapsar.

Duyuşsal-Edimsel öğrenmenin öğrenme kazanımlarını yazarken kullanılan bazı eylemler aşağıda gösterilmiştir. Harekete geçme, kabul etme, tamamlama, mücadele etme, müdahale etme, savunma, tartışma, gösterme, izleme, dinleme, yargılama, sıralama, düzenleme, katılma, paylaşma, ilişkilendirme, rapor etme, çözme, destekleme, değer verme, iş birliği yapma, sentezleme, değerlendirme, uygulama, soru sorma,

Psikomotor Öğrenme Türüne Yönelik Öğrenme Kazanımlarının Yazılması Psikomotor öğrenme beynin fonksiyonlarının ve kas hareketlerinin koordinasyonunu içeren fiziksel beceriler üzerine odaklanır. Psikomotor öğrenme türü, genellikle, sağlık bilimleri, sanat, müzik, mühendislik, tiyatro ve beden eğitimi ve laboratuar çalışmaları gerektiren alanlarda kullanılmaktadır.

Psikomotor (devinişsel) öğrenmenin öğrenme kazanımlarını yazarken kullanılan bazı eylemler aşağıda gösterilmiştir. seçme, tanımlama, ayırt etme, ilişkilendirme, başlama, gösterme, hareket etme, tepkide bulunma, gösterme, izleme, tekrar etme, yapılandırma, güçlendirme, organize etme, uyarlama, değiştirme, yeniden organize etme, çeşitlendirme, ayarlama, birleştirme, oluşturma, yapma, sonuç çıkarma. Kaynak: Bloom’s Taxonomy of Learning Domains The Three Types of Learning. Web: http:// nwlink.com/-Donçlark/hrd/bloom.html

Örnek Top atıldıktan sonra nereye düşeceğini tahmin eder ve topu yakalamak için doğru yere koşar. Yeni bir süreci öğrenmek için istek gösterir. Bir model yapmak için yönergeleri takip eder. Kurallara uygun olarak otomobil kullanır. Hızlı ve doğru bir şekilde bilgisayar kullanır. Kaynak: Bloom's Taxonomy of Learning Domains The Three Types of Learning. Web: http://nwlink.com/~Donclark/hrd/bloom.html

YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARI DÜZEYİNDE

BOLOGNA SÜRECİNDE YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDAN BEKLENENLER Bologna sürecine uyum ve yönetsel destek (BEK) Bologna sürecinin tanıtılması ve paydaşların sürece katılımının özendirilmesi (Konferanslar) Bir Bologna Süreci birim/çalışma grubu kurulması ve bu gruba yönetsel destek verilmesi (Eğitim ve Kalite Çalışma Grubu), Bologna sürecine bütün programlar düzeyinde katılımın sağlanması Tüm öğretim programlarının gözden geçirilmesi Sürekli kalite iyileştirilme mekanizmalarının kurulması

PROGRAM AMAÇ: ….. YETERLİKLER Yetkinlilikler: Beceriler Bağımsız çalışabilme ve sorumluluk Öğrenme yetkinliği İletişim ve sosyal yetkinlikler Alana özgü yetkinlikler Bilgi Kavramak Uygulamak Beceriler Kavramak Uygulamak Bilişsel 69

ANKARA ÜNİVERSİTESİ’NDE BİZ NE YAPIYORUZ?

Bilişim, eğitim ve teknoloji alanlarında yaşanan gelişmeler, toplumun değişen ihtiyaçları her alanda olduğu gibi yüksek öğretim alanında da eğitim sistemlerinin ve programlarının gözden geçirilmesini ve geliştirilmesini gündeme getirmiştir. Yaşam boyu öğrenme, öğrenci merkezli eğitim, çıktıya dayalı eğitim yaklaşımları giderek önem kazanmıştır.

başlatmak ve desteklemek Amaç Ankara Üniversitesi’nde eğitimi geliştirme ve sürekli iyileştirme sürecini başlatmak ve desteklemek

Ne yapacağız? A.Ü. lisans, yüksek lisans ve doktora programları için; Program amacı Alan ve program yeterlikleri Program yeterliklerini karşılayacak; Ders programı, dersler/modüller Ders/modül amacı Ders/modül öğrenme çıktıları Ders/modül öğrenme-öğretme yöntem ve stratejileri Ders/modül ölçme-değerlendirme yöntemleri Öğrenme iş yükü ve Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi (AKTS) kredisi

İLKELER Üniversitemiz vizyon, misyon ve değerlerini temel alma Avrupa ve Ulusal Yükseköğretim Yeterlik Çerçevesine uyumluluk Toplumsal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçları gözetme Alan yeterliklerini temel alma Katılımcılık (iç ve dış paydaşlar) Paylaşımcılık

EPG Birimi Rektörlük bünyesinde oluşturulmuştur. İnsangücü: Eğitimde program geliştirme, ölçme-değerlendirme konularında bilgi ve deneyim sahibi olan öğretim elemanları ve uzmanlar

EPG Birimi Çalışma sürecini ve çalışma takvimi geliştirmek Eğitim programlarını geliştirmek ve uygulamak Eğitim materyallerini geliştirmek Yönlendiricilik Koordinasyon İzleme ve geribildirim

Ankara Üniversitesi Fakülte ve Programları

ÇALIŞMANIN KAPSAMI Fakülteler Enstitüler Konservatuvar ve yüksekokullar

Fakülteler - Çalışma Takvimi

Fakülte Koordinatörü Eğitimden sorumlu dekan yardımcısıdır. Fakülte Koordinatör Yardımcıları Sayıları fakülte programlarının sayısına göre, 1 ile 3 arasında değişen ve fakülteler tarafından belirlenen öğretim üyeleridir. Program koordinatörleri Fakültelerdeki bölüm ve/veya anabilim dalı Başkanlarıdır.

Fakülteler - Eğitim etkinlikleri Fakülte koordinatör, koordinatör yardımcıları, Bölüm ve/veya ABD başkanlarına yönelik; 1. aşama: Program yeterliklerinin tanımlanması 2. aşama: Eğitim programlarının geliştirilmesi

Fakülteler - 1. Aşama Eğitim Takvimi Tarih Yer Saat Mühendislik Fakültesi 20 Ocak 2010 Çarşamba 100.Yıl Toplantı Salonu 14:00-17:00 Veteriner Fakültesi 15 Şubat 2010 Pazartesi İlahiyat Fakültesi 18 Şubat 2010 Perşembe Hukuk Fakültesi 22 Şubat 2010 Siyasal Bilgiler Fakültesi 25 Şubat 2010 Fen Fakültesi 1 Mart 2010 Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi 4 Mart 2010 Ziraat Fakültesi 8 Mart 2010 Eczacılık Fakültesi 10 Mart 2010 Diş Hekimliği Fakültesi Sağlık Bilimleri Fakültesi 12 Mart 2010 Cuma İletişim Fakültesi Tıp Fakültesi 15 Mart 2010

Fakülteler - İzleme ve Değerlendirme takvimi PYEPG çalışmasının izleme ve değerlendirme çalışması, tüm fakülte koordinatör ve yardımcılarının katılacağı aylık izleme ve değerlendirme toplantıları ile yapılacaktır.

Fakülteler – 1. aşama İzleme ve Değerlendirme takvimi Tarih Saat Yer 25 Mart 2010 Perşembe 09.30 – 12:00 100.Yıl Toplantı Salonu 22 Nisan 2010 Perşembe 27 Mayıs 2010 Perşembe 17 Haziran 2010 Perşembe

PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS ÖĞRENME ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI 1. AŞAMA PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS ÖĞRENME ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI

Fakülte / Bölüm / ABD’da yürütülecek çalışmalar (1.aşama) HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Yürütülen programlar Program yöneticileri, öğretim üyeleri ve elemanları Öğretim üye ve elamanlarının bilgilendirilmesi Çalışma takviminin hazırlanması Araştırma (kurumsal, ulusal ve uluslararası – alan, program dersler – paydaşlar)

Fakülte / Bölüm / ABD’da yürütülecek çalışmalar (1.aşama) GERÇEKLEŞTİRİLECEK ÇALIŞMALAR Alan yeterliklerinin tanımlanması veya gözden geçirilmesi (varsa) Her program için; Programın amacı Program yeterlikleri /çıktıları Her program için ders/modül listesi Her ders için; Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları Program yeterlikleri ve ders öğrenme çıktıları matriksi

1 X 3 4 2 1. AŞAMA ÇALIŞMA ÜRÜNLERİ Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları 3 Alan yeterlikler 4 Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları Program yeterlikleri / öğrenme çıktıları ile ders çıktıları ilişkisi 2 Programın amacı Program yeterlikleri/çıktıları Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 D1 X D2 D3 Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları Ulusal yeterlikler Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları Dersin amacı Ders öğrenme çıktıları

BİLİŞSEL ALAN Yaratma  Tutarlı veya fonksiyonel bir form oluşturmak için parçaları bir araya getirme, yeni bir yapı içerisinde parçaları organize etme. Örnek fiiller: Değerlendirme Çıkarımda bulunma Gerekçelendirme Destekleme Araştırma Çözme  Değerlendirme Kriter ve standartlara göre hüküm verme.   Bir araya getirme Birleştirme Yapılandırma Dizayn etme Geliştirme Yaratma Planlama Önerme Yeniden düzenleme Tasarlama Karar verme Analiz  Bütün halindeki parçaların içerisindeki materyalleri ayırma ve tüm yapıyla ve kısımlarıyla olan ilişkileri belirleme. Analiz etme Kategorize etme Karşılaştırma Neden-sonuç ilişkisi kurma Ögelere ayırma Eleştirme Anahatlarını gösterme Uygulama  Verilen bir durumda bir işlemi kullanma veya yapma. Uygulama Düzenleme Yürütme Çalıştırma Kullanma Hazırlama Hesaplama Yapma Anlama  Sözlü, yazılı, sembol ve grafik iletişimle gönderilen mesajlardan anlam çıkarma. Örneklendirme Yorumlama Değiştirme Özetleme Hatırlama  Uzun süreli bellekten ilgili bilgiyi hatırlama. Tanımlama Hatırlama Listeleme Tanıma İşaret etme Adlandırma Sıralama Eşleştirme

Kişilik haline getirme DUYUŞSAL ALAN Bireyin, tutarlı ve belirli bir tutum içerisinde kendi davranışlarını kontrol ederek, kendi inançlarını, fikirlerini ve davranışlarını kapsayan bir değerler sistemine sahip olması. Ör. Bağımsız çalışmada kendine güven Düzenleme Bireyin, kendi ve diğerlerinin değerleri arasındaki çatışmaları çözmesi ve değerleri içselleştirmesi. Ör. Meslek etiği ilkelerini kabul etme, kendi davranışının sorumluluğunu alma. Değer verme Bireyin bir değerden bir sözü kabul etmesine kadar uzanan geniş bir alanı kapsar. Ör. Bireysel ve kültürel farklılıklara duyarlık, demokratik süreçlere inanma. Tepkide bulunma Bireyin kendi öğrenme sürecine katılımı. Ör. Sunum yapmaya isteklilik, tartışmalara katılma Alma Bilgiyi öğrenme isteği. Ör. Diğerlerini saygı ile dinleme Örnek fiiller: Harekete geçme, kabul etme, tamamlama, mücadele etme, müdahale etme, savunma, tartışma, gösterme, takip etme, dinleme, yargılama, sıralama, düzenleme, katılma, paylaşma, ilişkilendirme, rapor etme, çözme, destekleme, değer verme, iş birliği yapma, sentezleme, değerlendirme, uygulama, soru sorma.

PSİKOMOTOR (DEVİNİŞSEL) ALAN Yaratma  PSİKOMOTOR (DEVİNİŞSEL) ALAN Beceriler, özel durumlarda yaratıcılığın kullanılabilmesini sağlayacak kadar profesyonelleşir.  Adaptasyon Bu aşamada beceriler oldukça gelişmiştir ve birey her hangi bir sorun çıktığında ya da özel istekler doğrultusunda öğrendiği hareketleri değiştirebilme yetisine sahip olur.  Beceri haline getirme Eylem boyunca yapılan hareketler otomatikleşmiştir, aktivite çok az bir çaba sarf ederek doğru bir şekilde profesyonel olarak gerçekleştirilir.   Mekanikleşme Öğrenilen beceriler alışkanlık haline gelir. Hareketler daha düzgün bir şekilde daha az çaba harcayarak ve daha profesyonelce yapılır  Kılavuzla yapma Bir fiziksel beceriyi kazanmaya yönelik deneme yanılma girişimi Hazır bulunuşluk Belirli bir eylemi gerçekleştirme için hazır bulunuşluk Algı  Fiziksel faaliyetin gerçekleştirilebilmesi amacıyla gözlemlenen ipuçlarını kullanabilme Örnek fiiller: Seçme, tanımlama, ayırt etme, ilişkilendirme, başlama, gösterme, hareket etme, tepkide bulunma, gösterme, izleme, tekrar etme, yapılandırma, güçlendirme, organize etme, uyarlama, değiştirme, yeniden organize etme, çeşitlendirme, ayarlama, birleştirme, oluşturma, yapma, sonuç çıkarma.

21.05.2018 Kaynaklar A taksonomy for learning, teaching, and assessing (2001). A revision of Bloom’s taxanomy of educational objectives. Editors:L.W. Anderson and D.R. Krathwohl., P.M. Airasian, K.A, Truikshank., R.E. Mayer., P.R. Pintrıch., J.Raths., M.C. Wittrock. Longman, ınc. Kısakürek M.A(2009).Öğrenme kazanımlarının yazılması ve kullanılması. BEK’ de yapılan sunum notları. Krath wohl R.D(2002). A revision of Bloom’s taxonomy: an Overview. Çevirenler:Köğce D, Aydın M ve Yıldız, C. (2009). Bloom Taksonomisinin Revizyonu: Genel bir bakış. Elementary Education online 8(3). ç.1-7. Yüksel, S (2007). Bilişsel alanın sınıflamasında (taksonomi) yeni gelişmeler ve sınıflamalar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(3), 479-509. YÖK Bologna Süreci Dökümanları Tuning unideusto.org/tuningeu/images/stories/…/Template_Education.pdf

(akcamete@education.ankara.edu.tr) Sabrınız için teşekkür ederim… Prof. Dr. Gönül AKÇAMETE (akcamete@education.ankara.edu.tr)