TERMİNAL DÖNEM Terminal evredeki hasta, yaşamının son günlerini yaşayan, ölmek üzere olan hasta anlamına gelir. Çok az insan ani bir ölüm yaşarken, çoğunluğu ölüm anına kadar gittikçe kötüleşen bir hastalık periyodundan sonra ölür.

Yaşamın son günleri hasta, ailesi ve diğer bakım vericiler için çok önemli ve özel zamanlardır. Hastaya, yarım kalan işlerini bitirmek (vasiyetini açıklamak gibi), son hatıralarını oluşturmak, son aramağanlarını vermek, spiritüel huzura ermek ve sevdiklerine hoşçakal demek için fırsat sağlar.

Olaylar ümit ettikleri gibi gelişmemişse, aile üyeleri hayal kırıklığı, korku, suçluluk duyguları yaşayabilirler. Aileye hastanın durumu ile ilgili bilgi verirken, ölüm zamanının tahmin edilemeyeceği vurgulanmalıdır. Hastanın durumunun ciddileştiği konusunda aileye dürüstçe açıklamaların yapılmadığı zamanlarda, vedalaşma şansları ortadan kalkabilir.

Terminal Evredeki Hasta Başkalarına yük olma Ölürken, fiziksel ve mental yeteneklerin kaybolması Ölüm ile ilgili ağrı beklentisinde olma Ölüm sürecinden,önemli yaşam hedeflerini başaramadan erken ölme korkusu içinde olabilir.

Hastaya, durumu nasıl algıladığını paylaşması fırsatı verilir Hastaya, durumu nasıl algıladığını paylaşması fırsatı verilir. İç çatışmalarını, ilgilerini ve isteklerini anlatması için cesaretlendirilir. Ölüm ve ölümden sonraki yaşam hakkındaki düşüncelerini anlatması sağlanır. Yaşamındaki önemli anılarını anlatması için desteklenir. Dua etmesi önerilir. Yakınları ve arkadaşları ile birlikte olması sağlanır.

Son saatlerine yaklaşan hastalar huzur içinde olmak istediklerinden, özellikle yüksek sesli uyaranların verilmemesi, yanında çok fazla konuşulmaması yararlı olur. Ancak, aile üyeleri söylemek istedikleri şeyleri söylemeleri için desteklenmelidir.

Ölümcül hastaların bakımında temel amaç hastanın fiziksel ve ruhsal yönden rahatlığının sağlanmasıdır.

TERMİNAL DÖNEMDEKİ HASTANIN FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLERİ VE BAKIMI Yorgunluk-Halsizlik İştah ve Yemenin Azalması Sıvı Almada Azalma/ Dehidretasyon Mukoza ve Konjoktiva Bakımı Doku Perfüzyonunun Azalması Nörolojik Fonksiyonlarda Değişme Bilinç Düzeyinde Azalma Solunum Değişiklikleri Sfinkter Kontrolü Kaybı

Terminal dönemdeki hastanın hakları Hasta öleceğini bilme hakkına sahiptir Umutlu bir ortamda ölme hakkı vardır Gizlilik hakkına sahiptir İnsanca bakılma hakkına sahiptir Ağrı ve diğer rahatsız edici unsurlar olmadan ölme hakkına sahiptir.

Hospis Bakımı ve Tarihsel Gelişimi 4. Yy’da Roma döneminde Fabiola isimli kadının Mal varlığını ve kişisel çabalarını ölmekte olan hastalar için kullanması ile başlamıştır.

HOSPİS BAKIM

Hospice                                                                  Gezginlerin sığındığı yeri ifade etmektedir.

Hospis: Günümüzde Yaşamın sonuna yaklaşmış ve ölümle karşı karşıya olan insanlara yönelik bakımı ifade eder.

Hospis: Yaşamı sınırlayan hastalığı olan hastaların bakımının özel bir tipidir. Profesyonel bir ekip tarafından verilen bu bakım destekleyici bir bakımdır. Tedavi edici bir yaklaşım değildir.

Hospis: Bir hospis hastasının beklenen yaşamı 6 ay ya da daha azdır. Hospis, ölümcül hastalara ve onların ailelerine kapsamlı bakım sağlayan bir yaklaşımdır.

Hastaların, insan onuruna uygun ölümüne yardım etmeye ve ailelere kederli süreçte destek olmaya odaklanmıştır.

Fiziksel ve psikolojik sıkıntının hafifletilmesini amaçlar. Erken dönemlerde hospis öncelikle hastanelerde terminal dönemdeki hastaların bakımını içerirken, sonrasında evdeki bakım hizmetlerini de kapsamına almıştır.

Hospis Bakımın Tarihsel Gelişimi 1842 - Fransa (ilk) 1960 - İngiltere: Dr. Dame Cicely Saunders (St. Christopher’s Hospice): İlk modern ve yataklı kurum. Ağrıyı önlemede ağrı başlamadan önce ağrının durdurulması hedeflenmiştir.

1970 - ABD (New Heaven ) 1973 - Kanada (Royal Victoria) 1987 - ABD (Horwitz Center) 1990 - Yeni Zelanda, Avustralya, Japonya - Türkiye (?)

Palyatif Bakım veya Hospice Klinikleri Klinik sayısı Ülkeler 3600 ABD+Kanada 933 İngiltere 350 Avusturya+Yeni Zelanda 1200 36 Avrupa Ülkesi 477 43 Ülke Toplam: 6560 84 Ülke

Amacı: Ne ölümü hızlandırmak, ne de yaşamı uzatmaktır.

Aksine onaylanan yaşamı ve kabullenilen ölümü normal sürecinde götürmek ve yaşam kalitesini arttırmaktır.

Hospis ekibi: Hastanın tıbbi, emosyonel, psikolojik, sosyal ve dini gereksinimlerini karşılamaya çabalayan profesyonel bir gruptan oluşur.

TEŞEKKÜRLER…