SPSS’te Temel İstatistikler Maliye’de SPSS Uygulamaları Doç. Dr. Aykut Hamit Turan SAÜ İİBF/ Maliye Bölümü

Öğrenme Hedefleri Bu konuyu çalıştıktan sonra: Verileri özetlemeyi öğrenecek Lokasyon ve Dağılım ölçülerini öğrenecek Verileri sunmak konusunda bilgi sahibi olacaksınız

İçindekiler Verileri özetlemek ve sunmak Verileri özetlemek Lokasyon Ölçüleri Dağılım Ölçüleri Verileri Sunmak Konunun Özeti Değerlendirme Soruları

Verileri özetlemeyi öğrenecek Giriş İstatistiksel analizin ilk aşaması verileri özetlemek ve sunmaktır. Özet veriler bize önemli bilgiler sunabilir

Verileri özetlemeyi öğrenecek Giriş İstatistiksel analizler için sahip olduğumuz veri türleri önemlidir SPSS’te üç tür veri mevcuttur Nominal veri Ordinal Veri Scale Ölçek (Ratio ve Interval Ölçekleri)

Ölçümler Lokasyon Ölçümleri (ortalama, mod, medyan) Verileri özetlemeyi öğrenecek Ölçümler Lokasyon Ölçümleri (ortalama, mod, medyan) Dağılım Ölçümleri (aralık, eşdeğer ayrımlar arasındaki aralıklar, standart sapma)

Lokasyon Ölçüleri Öğrenilecek Ortalama Tüm değerlerin toplamının değer sayısına bölünmesiyle elde edilir Hasta kaydi.sav dosyasını açalım Analyze>Descriptive Statistics>Descriptives menüsünü takip edelim Hasta yasi değişkeninin tanımlayıcı istatistiklerini (descriptives) hesaplayalım Bu bize ortalama, min, max ve standart sapma değerlerini verir

Lokasyon Ölçüleri Öğrenilecek Medyan küçükten büyüğe dizilmiş sayı setinin tam ortasındaki değerdir. Eğer eşit miktarda sayı varsa, tam ortadaki 2 değerin ortalamasıdır. SPSS’te medyanı bulmak için histogram menüsünden faydalanırız 7, 9, 14, 16, 17, 18, 21, 22 sayılarının medyanını bulmak için önce değerleri SPSS’e girelim. Analyze>Descriptive Statistics>Frequencies menüsünü takip edelim VAR0001 değişkeninin sağ kutucuğa alalım Statistics sekmesini tıklayalım Medyan’ı seçelim

Lokasyon Ölçüleri Öğrenilecek Mod küçükten büyüğe dizilmiş sayı setinde en çok tekrar eden değerdir. SPSS’te medyanı bulmak için yine histogram menüsünden faydalanırız 4, 5, 6, 6, 7, 7, 7, 8, 9, 10, 11, 13 sayılarının modunubulmak için önce değerleri SPSS’e girelim. Analyze>Descriptive Statistics>Frequencies menüsünü takip edelim VAR0001 değişkeninin sağ kutucuğa alalım Statistics sekmesini tıklayalım Mod’u seçelim

Dağılım Ölçüleri Öğrenilecek Aralık seri içerisindeki en büyük değerden, en küçük değerin farkıdır. 19, 21, 22, 22, 25, 27, 28, 42 serisinde aralık (range) = 42 – 19 = 23 değeridir Eşit aralıklı aralık (Interquarter Range) uç değerlerin göz önüne alındığı ve dağılımın %25 ve %75’ini içeren aralıktır Aralığı bulmak için hasta kaydi.sav dosyasını çağıralım Analyze> Descriptive Statistics>Descriptives menüsünü takip edelim Hasta yasi değişkenini seçelim ve sağ tarafa atalım Option kutucuğunu tıklayıp dispersion seçeneğinden range’i seçelim

Dağılım Ölçüleri Öğrenilecek Interquarter range’ı bulabilmek için daha önce medyan değeri hesapladığımız veri setini çağıralım Analyze>Descriptive Statistics>Frequencies seçeneklerini seçelim Açılan diyalog kutusunda VAR0001 sağ taraftaki variable(s) kutucuğu içerisinde değilse değişkeni seçtikten sonra ortadaki oka tıklayıp sol tarafa alalım Açılan diyalog kutusundan sağ tarafta yer alan “Statistics” kutucuğunu tıklayalım ve percentage values seçenekleri altında yer alan Quartiles seçeneğini tıklayalım.

Verileri Sunmak Öğrenilecek Dağılım Tabloları Kategorik değişkenlerde dağılım tabloları oldukça kullanışlıdır Hasta kaydi.sav dosyasında kan grubu değişkeninin dağılım tablosunu oluşturalım Analysis>Desciptive Statistics>Frequencies menüsü takip edilir Açılan diyalog kutusundan Kan grubu [Kangrubu] değişkeni sağ tarafa alınır Ok tuşuna basılır ve SPSS çıktısı alınır

Verileri Sunmak Öğrenilecek Bar (Çubuk) Grafiği Bar Grafiği frekans dağılımındaki her bir değişken veya dağılımın sayısını gösteren görsel bir grafiktir Analyze>Descriptive Statistics>Frequencies menüsü takip edilir Açılan menüden Kan Grubu[Kangrubu] değişkeninin sağ tarafta olduğuna emin olunur ve sağ tarafta bulunan “Charts” kutucuğu tıklanır Açılan Charts diyalog kutusundan “Chart Type” Seçeneklerinden “Bar Charts” seçilir

Verileri Sunmak Öğrenilecek Histogram Histogram Bar Grafiğine benzese de, her bir çubuk değerlerin aralığını belirtmektedir. Histogramı kullanmak için sürekli değişkenlere ihtiyaç vardır. Örneğimizde hastaların yaşının histogram grafiğini almak istersek Analyze>Descriptive Statistics>Frequencies menüsü takip edilir Sağ taraftaki variable(s) kutucuğunda eğer Kan Grubu[Kangrubu] değişkeni varsa, seçilip sol tarafa alınır ve hasta Yaşı [Yas] değişkeni sağ tarafa alınır Sağ tarafta yer alan Charts kutucuğu tıklanır ve açılan diyalog kutucuğundan histogram seçilir