Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetlerinde Yanık Vakalarının Özellikleri (Ankara-112, 2004) Türkdemir AH1, Şahin AG2, Kutlay VM3, Aysun A4 1Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri, Epidemiyoloji Birimi, Ankara 2Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri, Sistem Sorumlusu, Ankara 3Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri, Başh. Yrd., Ankara 4Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri, Sor. Sğ. Md. Yrd., Ankara Ankara 112 Komuta Merkezi Çamlıca Sağlık Ocağı İçi 2.Kat 4.Cadde 8.Sokak No:2 Demetevler 06100 ANKARA Tel +90312 5912500/3010 Faks: +90312 5912525 eturkdemir@yahoo.com Ankara 112 Acil Sağlık Hizmetleri AMAÇ: Bu çalışmayla yanık vakalarında Ankara'nın hastane ve hastane öncesi acil hizmet gereksinimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Yanık vakaları özelliklerine göre incelenmiş, ki-kare, one-way ANOVA analizleri ile test edilmiştir. BULGULAR: Yanık vakaları toplam vakaların binde 5,0’ini oluşturmakta, erkeklerde 1,7 kat daha fazla görülmektedir. 25-49 yaş grubunda E/K oranı 2,4 kata çıkmaktadır. Vakaların %13,3’ü 0-4 yaş grubunda bulunmaktadır.Vakaların %20,0’si Pazar günü, %15,8’i Kasım Ayında ve %11,2’si saat16:00’da gerçekleşmiştir.%27,0’si tıbbi nedenlerle, %25,7’si yangın, %19,1’i trafik kazaları ve %17,8’i evkazalarında gelişmiştir. %63,8’i hastaneye, %19,1’i hastanelerarası nakledilmiş, %11,2’sine yerinde müdahale edilmiştir. Travma+yanık bulunması 10,2 kat daha fazla bulunmuştur(OR=10,186,%95CI 6,520-15,916).%88,5’inde bilinç açık, %93,9’unda pupiller normal, %83,7’sinde solunum normal, %64,3’ünde cilt normaldir. Yanık yüzeyi ve derecesi yeterli düzeyde değildir. Yanık vakalarının yaş ortalaması (30,5±19,5) 18 yaş daha genç(p=0,000) ve sistolik kan basınçları daha düşüktür(119,5±20,6 mmHg,p=0,047).Toplam 4 vakada hastane öncesi ölüm saptanmıştır(ölüm oranı%2,6). Vakaların %24,1’ine damar yolu açılmış(p=0,012). %71,4’üne %0,9’luk NaCl, %20,0’lik %5Dekstroz, %5,7’sine R.Laktad verilmiştir.Komuta süresi 10,5sn daha uzun(p=0,017), hastanede bekleme süresi 3,1dk daha uzun(p=0,040), istasyona dönüş süresi 5,5dk daha uzun(p=0,033), toplam vaka süresi 15,8dk daha uzun(p=0,021) olarak bulunmuştur. Vakaların %52,3’ü 20 km’den daha kısa mesafededir.Vakalarının %32,5’i Numune, %20,6’sı Dışkapı, %7,9’u Ankara Hast. nakledilmiştir. SONUÇ: Yanık vakaları sayıca az görünmekle birlikte primer tanısı yanık olanlar değerlendirildiği için, ikincil ve üçüncül nedenlerle gerçekleşen yanık vakaları değerlendirme dışında kalmışlardır. Bu nedenle yanık olarak kabul edilen vakaların genel durumları oldukça ciddi düzeydedir. 2005 yılından itibaren ICD10 sistemine geçilmiş olunduğu için daha ayrıntılı raporlama yapılabilicektir.Yanık vakalarında hastaneden hastaneye sevk oranlarının yüksek olması, Ankara’da tüm kente hizmet verebilecek kapsamlı bir yanık servisinin bulunmamasından kaynaklanmaktadır. Özellikle yatış süreleri uzun olan yanık vakaları nedeniyle boş yatak bularak, hastaların yatışını sağlamak en büyük sorunlardandır. Bu nedenle 112 ile doğrudan bağlantılı bir travma-triaj hastanesi kurulması ve içinde de kapsamlı bir yanık servisinin bulundurulması gerekmektedir.