2. Sosyal Hizmet – Topluma Hizmet Konu başlıkları: 2.1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı... 2.2. Bir meslek ve bir disiplin olarak sosyal hizmet... 2.3. Sosyal hizmet uygulamalarında ilkeler ve ilişkiler... 2.4. Bireyle ve toplumla çalışma pratikleri-teknikleri... 5/9/2018
2. 1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı 2.1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı... Sosyal hizmet-topluma hizmet-toplum için çalışma Sosyal hizmet, toplumsal olana, insana yönelik olarak, insanın- toplumun sorunlarını belirlemek ve çözmek amaçlı faaliyetler, uygulamalardır... Sosyal hizmet, topluma hizmet faaliyetlerinin ana eksenini toplum yararı (topluma yara sağlamak) oluşturur... Toplum yararı ile kamu yararı kavramları birbirinden farklıdır... Kamu yararı kurulu düzenin korunmasındaki yarar ya da çıkardır... Kurulu düzen özel mülkiyete dayanıyorsa, kamu yararı özel mülkiyetin korunmasındaki çıkar anlamına gelir... Toplum yararı ise, bir ülkede yaşayan tüm insanların ortak çıkarını yararını ifade eder. Bir toplumsal düzenin (kapitalist toplum) ortak yararının temelini ise toplumun alt yapısını (maddi temelini) oluşturan mülkiyet ilişkileri belirler. Dolayısıyla bu alt yapıya-mülkiyet ilişkilerine ilişkin bir (yönetsel) kararın, kamu yararı ya da toplum yararı kapsamında olup olmaması özel-sınırlı bir kesme mi yoksa tüm topluma mı yönelik olduğuyla belirlenir... Bir kararın kamu yararını gerektirmesi, onun toplum yararını da gerektirdiği anlamına gelmez... Örneğin otopark yeri olarak bir yerin kamulaştırılması kamu yararı gereği sayılır... Ancak, burada toplum yararını gerektirecek bir işlem yoktur... Park yeri, özel oto sahipleri için, özel mülkiyeti koruyucu bir olanaktır.... Buna karşılık, arsa üzerine yapılacak yapının sosyal konut tipinde olmasını emreden bir yasa hükmü, toplum yararınadır... (Ümit Doğanay, Mimarlık, Sayı 7, 1974, s.5-6) 5/9/2018
2. 1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı 2.1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı... Sosyal hizmet-topluma hizmet-toplum için çalışma Sosyal politikayı betimlemeyi tercih etmemize neden olan zorluklar, sosyal hizmet-topluma hizmet için de geçerlidir... Bu durumda bir genelleme yaparak, sosyal hizmeti-topluma hizmeti, her toplumun temel toplumsal yapısının, o topluma özgü koşulların bir ürünü olarak tanımlayabiliriz... Bu genellemeyi sosyal hizmete yaklaşım farklılıkları temelinde üç ana yaklaşım üzerinden somutlaştırabiliriz: 1.) Bireyin sorunlarına yönelmiş olmak Sosyal hizmet, verili sosyo-ekonomik yapının içinde bireylerin sorunlarını çözmeye, dolayısıyla bireylerin sosyo-ekonomik yapıya uyumlarını sağlamaya dönük çalışmalardır… 2. Sosyal refahı hedeflemek Sosyal hizmet, bireylerin refahı ile içinde yaşadıkları toplumun refahı arasında denge kurmaya, dengeyi sağlamaya dönük çalışmalardır… 3.) Toplumsal kurum Sosyal hizmet, bireylere örgütlü grupların hizmetlerinden yararlanırken ya da kendileri örgütlü bir grubun üyesi olarak hareket ederken, karşılaştıkları güçlükleri çözmek için yardım eden kurumdur, kurumsal çalışmalardır… 5/9/2018
2. 1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı 2.1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı... Sosyal hizmet-topluma hizmet-toplum için çalışma Bireye odaklı sosyal hizmet: Sosyal hizmete-topluma hizmete bireye daha doğrusu bireylerin sorunlarını çözmeye odaklı gören bu yaklaşım, sosyal hizmeti de üç ana faaliyet üzerinden betimler: Sosyal hizmet nedir? Kişinin gelişimini engelleyen sorunları birey düzeyinde, ona yardımcı olarak çözümler… Sosyal hizmet kişisel amaçlı (kazanç, yarar) değil toplumsal amaçlıdır... Karşılanmamış ihtiyaçlarla toplumsal kaynakları biraraya getirir, aralarında bağ kurar... 5/9/2018
2. 1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı 2.1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı... Sosyal hizmet-topluma hizmet-toplum için çalışma Sosyal refaha odaklı sosyal hizmet: Sosyal hizmete-topluma hizmete, “belirli, örgütlenmiş hizmetlerden yararlanmayanlar” temelinde yaklaşır ve sosyal hizmeti de söz konusu toplumsal kesimi belirli bir düzeye ulaştırmaya dönük faaliyetler üzerinden betimler: Sosyal hizmet nedir? Bir toplumda yaşayan insanların bedensel-zihinsel-ruhsal-duygusal ve ekonomik ihtiyaçlarını “iyi” hale getirmek... Sosyal refahı, bireyin refahına yönelmiş bir hizmetler ve örgütler sistemi içinde gerçekleştirmek... Sosyal hizmeti, “Sosyal Refah Devleti” anlayışı temelinde sosyal refah hizmetleri olarak yerleştirmek... 5/9/2018
2. 1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı 2.1. Sosyal hizmet, topluma hizmet, toplum yararı... Sosyal hizmet-topluma hizmet-toplum için çalışma Kurumsallaşmaya odaklı sosyal hizmet: Sosyal hizmete- topluma hizmete, “öteki kurumlara (sağlık, eğitim, sosyal güvenlik, din vb...) yardım eden bir kurum” temelinde yaklaşır ve sosyal hizmeti örgütlü toplumun bir gereği, işlevi olarak tanımlar... Sosyal hizmet nedir? Değişen ihtiyaçları değişen toplumsal koşullar içinden belirlemek... Değişen ya da yeni ortaya çıkan ihtiyaçlara, nedenlerini de belirleyerek yaklaşmak... Yorumladığı, nedenlerini saptadığı ihtiyaçları meşrulaştırmak, “hak” haline getirmek... Bu süreç sonucunda tanımlı hale gelen ihtiyaçları karşılamak... 5/9/2018