DOĞURGANLIĞIN DÜZENLENMESİ DOĞUM, KADIN SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ ABD.

AİLE PLANLAMASI

Aile Planlaması, ailelerin istedikleri zamanda istedikleri sayıda çocuk sahibi olabilmeleridir.

Aile planlamasının hedefleri, İstenmeyen gebelikleri önlemek, istenenleri sağlıklı sona erdirmek Aileleri istedikleri sayıda çocuk sahibi yapabilmek Gebelikler arasına yeterli zaman aralığını koyabilmek Gebeliğin aile için en iyi zaman ve olanaklarda olmasını sağlamak Annenin doğum için en uygun yaşta olmasını sağlamak İnfertil çiftleri çocuk sahibi yapabilmek Cinsel yaşamın sağlıklı sürdürülmesini sağlamak

Aile Planlamasının Yararları, Fetus, bebek ve çocuklarda hastalık ve ölüm hızlarını düşürür Çocukların fiziksel, sosyal ve ruhsal yönden daha iyi gelişmelerini sağlar 3. Annenin fizik ve ruh sağlığını korur 4. Aile düzeninin bozulmasını önler. 5. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi 6. Dismenore ve disfonksiyonel gibi durumların önlenmesi

HÜNEE 1998 verilerine göre kadınların sahip olmak istedikleri çocuk sayısı 2.1 dir. Okur yazar olmayanlarda bile bu rakam 2.5 dir. Kadınların eğitim durumu arttıkça istediği çocuk sayısı azalmaktadır. Üniversite mezunlarında bu sayı 1.97 olmaktadır. Kadınların % 43.8’i istediğinden daha fazla çocuk sahibi olmaktadır.

Dünya nüfusu % 1. 74 (ülkemiz 1 Dünya nüfusu % 1.74 (ülkemiz 1.47) hızla büyümektedir ve bu artışın % 90’ı gelişmekte olan ülkelerde olmaktadır. Erken ve ileri yaştaki gebelikler sık ve fazla sık ve fazla doğumlar önlenebilirse her yıl Dünyada milyonlarca çocuğun ve annenin hastalanmaları ve ölmeleri önlenecektir. Dünyanın hızlı nüfus artışı, toprak ve besin yetersizliğine, çevrenin tahribine, sağlık ve eğitim hizmetlerinde ihtiyacın karşılanmamasına ve dolayısıyla insan gücünde ve toplum yaşamında niteliğin düşmesine neden olmaktadır.

Gebeliğin Önlenmesi Neler Soruyoruz ? -Tıbbi ve gebelik Öyküsü -Fizik Muayenesi -Laboratuvar Testleri

Kontraseptif Yöntemler Etkili Yöntemler (1) ? 1. Hormonal Kontraseptifler (l) Neler ? Kombine oral kont. Yalnız Progestron içeren oral k. İmplantlar Enjeksiyonlar Etki mekanizmaları -FSH ve LH baskılayarak -Tüplerin motilitesini arttırarak -Endometriumda ödem alanları oluşturarak -Servikal mukusün geçirgenliğini azaltarak

1. Hormonal Kontraseptifler (ll) Yan etkileri Kontraendikasyonları Hipomenore, amenore Siklus ortasında lekelenme Bulantı Memelerde dolgunluk Depresyon ve diğer ruhsal değişiklikler Vücut ağırlığında değişmeler Deri değişiklikleri Laktasyonun baskılanması Baş ağrısı Hipertansiyon Tromboembolik etki Diabet üzerine etkisi Karaciğer üzerine etkisi Gebelik Tromboflebit yada tromboembolik hastalık öyküsü Akut ve kronik tip krc hastalığı Akut safra kesesi hastalığı Estrojene bağlı karsinom Bilinen veya şüpheli meme karsinomu Teşhis edilmemiş uterus kanamaları Fazla sigara içme HT, diabet, hiperlipoproteinemi 40 yaş üzeri Toksemi

1. Hormonal Kontraseptifler (lll) Tehlike Belirtileri Dikkat edilecek Noktalar Şiddetli karın ağrısı Şiddetli göğüs ağrısı, öksürük, nefes darlığı Şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, uyuşukluk Görme sorunu, konuşma zorluğu Şiddetli bacak ağrısı İlk ay yüzde yüz koruma sağlamaz Her gün aynı saatte alınmalı Adet atlaması görülebilir Gebeliğe karar verilirse hap kesilip bir kaç ay başka bir yöntem kullanılır Tehlike belirtileri kullanan tarafından bilinmeli İlk 3 ay birinci ve 6-12 ay aralarla kontrol Bir hap unutulmuşsa hatırlandığında hemen alınmalı o günün hapı ise normal zamanında alınmalı 2 hap unutulmuşsa hemen 2 hap alınmalı, ertesi gün yine 2 hap ve ek Yöntem kullanılmalı

Etkili Yöntemler (2) 2. Rahim İçi Araç (RİA) Etki Mekanizması -Endometriumda inflamatuar reaksiyon oluşturarak zigotun implantasyonunu önler -Uterus içinde immunolojik bir infertiliteye neden olur. Spermler imha olur. -Spermleri immobilize eder. -Bakır uçlu RİA lar daha etkilidir.

Etkili Yöntemler (2) 2. Rahim İçi Araç (RİA) Kontraendikasyonları Gebelik veya gebelik şüphesi Aktif, yeni geçirilmiş ya da tekrarlayan pelvik enf. Servikal veya uterin malignensi Tanı konmamış düzensiz kanamalar Akut servisit, vaginit ve ya servikal erozyon Ektopik gebelik öyküsü Koagülasyon bozuklukları ve ya antikoagülan tedavi Küçük uterus Şiddetli dismenore, hipermenore, uterus myomu, endometriazis Endometrial ve ya servikal polip, uterusta anatomik bozukluklar, Şiddetli anemi, geçmişte gonore, bakır allerjisi

Etkili Yöntemler (2) 2. Rahim İçi Araç (RİA) Uygulama zamanı Gebelik şüphesi yoksa menstrual siklusun herhangi bir zamanı, Ya da 10 gün sonrası Doğumdan hemen sonraki ilk 10 dakikada Doğumdan 6 , sezeryandan 8 hafta sonra takılabilir Enfeksiyon riski yoksa düşükten hemen sonra takılabilir

Etkili Yöntemler (2) 2. Rahim İçi Araç (RİA) Komplikasyonları Tehlike belirtileri Adet gecikmesi ve ya anormal kanama Cinsel ilşkide ağrı veya nedeni belli olmayan ağrı Anormal akıntı Enfeksiyon belirtileri İplerin bulunamaması ve ya uzaması Kanama Kramp ve ağrılar RİA’nın atılması Gebelik Uterus perforasyonu Pelvik İnflamatuar hastalık Takibi 3. Ve 6. Ayda daha sonra yılda bir kez

Etkili Yöntemler (3) 3. Kondom Etki mekanizması Spermlerin vagene geçmesini önlemek için mekanik bir bariyer oluşturarak gebeliği önler AIDS ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların Geçişini de önler.

Etkili Yöntemler (4) 4. Diyafram Etki mekanizması Cinsel ilişkiden önce arka kenarı arka fornikse, Ön kenarı simfisis pubisin altına gelecek şekilde Servikse yerleştirilir Yan etkileri Allerji, enfeksiyon

Etkili Yöntemler (5) 5. Cerrahi Kontrasepsiyon Erkeğin sterilizasyonu Vazektomi Kadının sterilizasyonu Tübal ligasyon

Vakum Aspirasyonu NEDİR Gebelik 10 haftadan küçük ise uterus kanül veya sakşın kullanılarak boşaltılır

Etkisi Sınırlı Kontraseptif Yöntemler (1) ? 1. Fertil günleri belirleme                                Takvim Yöntemi Basal Vücut ısısı yöntemi Servikal Müküs Yöntemi

Etkisi Sınırlı Kontraseptif Yöntemler (2) ? 2. Koitus interraptus 3.Spermisitler 4. Vaginal lavaj