Aile Planlaması ve Kontraseptif Yöntemler

... konulu sunumlar: "Aile Planlaması ve Kontraseptif Yöntemler"— Sunum transkripti:

1 Aile Planlaması ve Kontraseptif Yöntemler
Doç.Dr. Cem Atabekoğlu A.Ü.T.F. Kadın Hastalıkları ve Doğum AD.

2 AİLE PLANLAMASI Bütün çiftlerin ve bireylerin, istedikleri sayıda çocuğa sahip olma ve doğumların arasını açmaya serbestçe ve sorumluca karar vermeleri ve bu amaçla bilgi, eğitim ve araçlara sahip olmalarıdır.

3 AİLE PLANLAMASI HİZMETİNİN YARARLARI - I
Anne ölümlerini azaltır, Düşükler, Kanama, Gebeliğe bağlı hipertansiyon Enfeksiyon ve Jinekolojik hastalıklar Anemi-Malnütrisyon Annenin tükenme sendromu Annenin diğer önemli hastalıkları Ergen gebelikleri Doğurganlık oranı azaltılır, Sağlıklı doğum yaşı sağlanır, Sağlıklı doğum aralığı sağlanır, AİLE PLANLAMASI HİZMETİNİN YARARLARI - I

4 AİLE PLANLAMASI HİZMETİNİN YARARLARI – II
Bebek ölümlerini azaltır, Düşük doğum ağırlığı Prematürelik Malnütrisyon Enfeksiyon Hastalıkları Fiziksel büyüme-gelişme Konjenital anomaliler Zeka düzeyi-akademik başarı  Hızlı nüfus artışının getirdiği sorunlar Beslenme Çevre ve doğal kaynaklar Eğitim Sağlık Diğer AİLE PLANLAMASI HİZMETİNİN YARARLARI – II

5 Hangi Sıklıkla Doğum Yapmalı?
İki doğum arasındaki süre, ideal olarak en az 2 yıl olmalıdır. En az 2 yıllık doğum aralığı, hem çocuk, hem de anne için olası riskleri azaltır. Anneler İçin Anne ölümü Gebeliğin son 3 ayında kanama Kansızlık Erken doğum tehdidi Enfeksiyon Kötü beslenme Yeni bir gebelik için vücudun hazır olmaması Çocuklar İçin Anne karnında ölüm Erken doğum Düşük doğum kilosu Yenidoğan ölümü Kronik kötü beslenme ve aşırı zayıflık

6 Üreme Sağlığı Sorunları nedeniyle insan ömrü %10-15 azalmaktadır.
Kadınlarda bu etkilenme %22, erkeklerde %3’tür.

7 Gebeliklerin ½’si planlanmamış, ¼’ü kesinlikle istenmemektedir.
İstenmeyen gebeliklerin 150 bini istemli düşükle sonuçlanmaktadır. Düşüklerin 1/3’ü sağlıksız koşullarda olmakta ve Her gün 500’ü ölümle sonuçlanmaktadır.

8 Dünyada her yıl 515.000 kadın gebelik nedeniyle ölmektedir
kadın düşük komplikasyonlarından ölmektedir Anne ölümlerinin sekizde biri düşüğe bağlı nedenlerdendir. Her yıl 20 milyon emniyetsiz düşük yapmakta ve 350 milyon kadın modern kontraseptif yöntemlere ulaşamamaktadır.

9 AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİNİN RİSKLERİ
Bu riskler pek çok günlük aktiviteye bağlı riskten ve en önemlisi kontraseptif bir yöntem kullanılmaması halinde gebeliğe bağlı risklerden daha düşüktür.

10 GELENEKSEL YÖNTEMLER Geri Çekme Başarısızlık (%18.8)
Bu yöntemde erkek boşalma öncesi vaginadan dışarı çıkarak ejakülasyonunu vagina dışında gerçekleştirmektedir.

11 NİÇİN BAŞARISIZ A- Erkeğin kontrolünü kaybedip vagina içerisine ejakülasyonunu gerçekleştirmesi B- Ejakülasyondan hemen önce spermatozoa içeren az miktarda semenin üretradan dışarı salgılana bilmesi C- Dış genital organlar ve vagina kenarına ejaküle olan bir miktar semenin servikse ulaşabilmesi.

12 TAKVİM yöntemi Tanım :Siklusun fertil ve fertil olmayan dönemlerinde doğal belirtileri gözlemleyerek ve fertil dönemde cinsel ilişkiden uzak durarak doğurganlığın planlanmasıdır Başarısızlık (%9-15)

13 Kimler Kullanabilir? Kadın bu konuda yeterli eğitim alırsa
Adetleri düzenliyse Diğer hiç bir yöntemi kullanamıyorsa

14 Postkoital lavaj Su, sabun, sirke gibi maddelerle koitus sonrası vaginanın yıkanmasıdır. Ejakülasyondanhemen sonra spermatozoalar serviks içine girdiklerinden bu yöntemin etkili olduğu söylenemez.

15 LAKTASYONEL AMENORE METODU:/LAM
Tanım:Emzirerek gebelikten korunmadır. Aşağıdaki koşullar gereklidir: Bebek 6 aydan küçük olmalıdır. Annenin adet görmemesi gereklidir.(İlk 6-8 hafta içindeki kanamalar adet değildir.) Bebeğin doğar doğmaz ve sadece anne sütüyle beslenmesi gereklidir.(Gece dahil günde 6-10 kez en az 4 dk.emzirilmeli,su dahil verilmemelidir.)

16 Etki Mekanizması/Etkililik:
Tam emzirme sürecinde hormonal etkilerle özellikle ilk 3 ay için ovulasyonlu sikluslar oluşmaz. Doğru uygulamada %98 den çok etkilidir.

17 MODERN VE ETKİLİ YÖNTEMLER
Kondom, İğne, Rahim içi sistem (Spiral) Doğum kontrol hapları, Yüksek etkinliğe sahiptir. Korunma dışında ek yararlar da sağlamaktadır.

18 Yöntem Kullanım Oranları 2003
Türkiyede herhangi bir modern yöntem kullanma oranı%42,5 tur.(TNSA 2003)

19 Bariyer yöntemi: Başarızlık %4 Kondom:
Vaginal diyafram: En önemli dezavantajı ilişkiden önce yerleştirilmesinin ve daha sonra 6 saat süreyle çıkarılmamasının gerekmesidir. Servikal başlık Spermisidler : Kontraseptif etkinlikleri düşük olduğundan başka bariyer yöntemleri ile birlikte kullanılması daha doğru kabul edilir.  Kontraseptif sünger Başarızlık %4

20 Bariyer yöntemlerinin kontrasepsiyon dışındaki yararları:
Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklara karşı koruyucudur Pelvik inflamatuar hastalık riskini azaltır. Servikal displazi ve kanser riskini azalttığı iddia edilir.

21 KONDOM: Cinsel ilişki sırasında erkek ve kadın cinsel organına takılarak kullanılan,genellikle spermisit(sperm hücresini öldürücü/nonoksinol-9) içeren,çok ince ve esnek bir kılıftır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korur. İkinci,destekleyici bir yöntem olarak kullanılabilir. Erken boşalmaya iyi gelir.(erkek kondomu) Sağlığa hemen hiç zararlı etkileri yoktur.

22 Olumsuz yönleri: Erkek kondomu: Yırtılabilir.
Boşalmadan sonra meni dışarı akabilir. Bazıları için cinsel zevki azaltıcıdır. Her ilişkide tek bir kondom kullanılmalıdır. Kadın kondomu: Kadın takmada zorlanabilir. Kadının anatomisini iyi bilmesi gerekir. Deneyim gerekir. Fiyatı göreceli pahalıdır. *Ender de olsa kadında ve de erkekte lateks ya da poliüretana karşı allerji olabilir.

23 Kadında kondom kullanımı:

24 SPERMİSİTLER: Hazneye konulan fitil,köpük ya da tabletlerdir.Genellikle Nonoksinol-9 içerirler. Kadın kendi uygular. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kısmen korur. Haznenin kayganlığını arttırır. 1 saat önce uygulanırsa cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmayabilir. Emziren kadın kullanabilir. Koruma etkisi RİA,hap,iğne gibi modern yöntemlerden azdır.

25 Kullanım: Cinsel ilişkiden 15 dakika kadar önce olabildiğince derine yerleştirilir. Uygulama öncesi eller yıkanmış ve kuru olmalıdır. Her ilişki için yeni spermisit kullanılır. Koruyucu etki 1 saat sürer. İlişkiden sonra 6 saat süreyle hazne yıkanmamalıdır

26 HORMONAL KONTRASEPSİYON
Östrojen ve progesteronun sentetik türevlerinin değişik yollardan kullanılması prensibine dayanır.

27 Etki mekanizması/ Etkililik :
Öncelikle yumurtlamayı baskılar. Rahim ağzındaki akıntıyı kalınlaştırır. Rahim iç tabakasını inceltir. Hatasız kullanımda çok etkilidir.Hatalı kullanımla etkisi düşer.

28 OKS nin kontrasepsiyon dışı yararları:
-  Adet kanamalarını daha az, daha kısa süreli hale getirir. Anemiyi azaltır -  Adet öncesi gerginlik, dismenore, endometriyozisle ilgili şikayetleri azaltır. -    Endometriyum ve over kanseri risklerini azaltır -    Dış gebeliğe karşı koruyucudur -    Osteoporoz ve romatoid artrit riskini azaltır. -    PID’ye karşı koruyucudur. -  Tekrarlayıcı fonksiyonel over kistlerinin görülme sıklığını düşürür. -   Selim meme hastalıklarında azalma -   Uterus miyomlarında azalma

29 OKS YE BAĞLI İSTENMEYEN ETKİLER
-        Bulantı -        Meme hassasiyeti ve büyüme -        Baş ağrısı -        Tromboemboli -        Hepatik nodüler hiperplazi ve hepatoselüler adenom -        Sıvı tutulması -        İştah artışı ve kilo alımı -        Depresyon, yorgunluk, halsizlik -        Libido azalması -        Akne, yağlı cilt -        Kolestaz -        HDL azalması, LDL artması -        Postpil amenore ? -      Laktasyon miktarı ve protein içeriği üzerine olumsuz etki (3. aydan sonra başlanması önerilir.)

30 ORAL KONTRASEPTİFLERİN KULLANIMI
OKS’ler 21 tabletlik formda satılmaktadır. Bu preparatlardan 21 gün süreyle günde bir tane alınır, daha sonra 7 gün ara verilir, bu arada vaginal kanama görülür. 7 gün sonra yeni kutuya başlanır. İlk siklusta koruyuculukları düşüktür, bu nedenle ilk siklus ikinci bir koruma yöntemi uygulanmalıdır. OKS adetin ilk beş günü içinde başlanmalıdır. Bazı OKS’lerde 7günlük ilaçsız dönem yerine hormon içermeyen tabletler konmuştur, bu tip OKS’ler ara vermeksizin kullanılırlar..

31 KOK’un olumsuz yönleri:
Her gün hap almanın hatırlanması gerekir. Ruhsal değişikliklere neden olabilir. Bazı ilaçlarla etkileşimi vardır./Bazı antibiyotikler(rifampisin),epilepsi ilaçları(valproik asit ariç),mantar ilacı olan griseofulvin Hipertansiyon,ileri yaş ve sigara kullanımı gibi durumlarda pıhtılaşma riski vardır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.

32 KOK kimlere uygundur? Çok etkili bir korunma yöntemi kullanması gerekenler Aşırı adet kanaması ve anemisi olanlar Adetleri düzensiz olanlar Ektopik gebelik öyküsü olanlar Adet öncesi gerginliği ve dismenoresi olanlar Fonksiyonel over kisti olanlar İyi huylu meme hastalığı olanlar Varisleri olanlar

33 KOK kimlere uygun değildir?
Gebelik kuşkusu olanlar Emzirenler(6.aya kadar) Emzirmeyen kadında doğum sonrası 21 güne kadar Rifampisin,griseofulvin,valproik asit dışında epilepsi ilacı kullananlar Tanı konmamış genital kanaması olanlar Meme kanseri kuşkusu ya da meme kanseri olanlar Tromboembolisi ya da tromboemboli öyküsü olanlar Hipertansiyonu olanlar(Özellikle !60/100 mmHg ve üzeri) Kalp ve damar sistemi hastalığı olanlar Akut karaciğer ve safrakesesi hastalığı olanlar Uzun süre hareketsizliği gerektiren durumlar(bacak kırık ve ameliyatları gibi) Fokal nörolojik bulgulu migreni olanlar 40 yaş üzerinde olup sigara içenler Herhangi bir yaşta olup günde 15 ‘ten fazla sigara içenler

34 ENJEKTE EDİLEN KONTRASEPTİFLER:
Depo-Provera:Sadece progesteron içerir. 3ayda bir uygulanır. Mesigyna:Östrojen ve progesteron içerir. Ayda 1 uygulanır. Hergün hap almayı unutmaya meyilli kadınlarda enjeksiyon iyi bir seçenektir.

35 Enjekte edilen kontraseptiflerin etki mekanizmaları/etkililik:
Öncelikle yumurtlamayı baskılar. Rahim ağzındaki akıntıyı kalınlaştırır. Rahim iç tabakasını inceltir. Her 2 yöntemin de gebelikten koruma etkiliği çok yüksektir.(100 kadın yılı için 0.3 den az)

36 Mesigyna’nın yan etkileri:
Adet değişikliği:Adetler kombine haplara göre daha düzensiz,3 aylık sadece progesteron içeren iğnelere göre daha düzenlidir. Enjeksiyondan sonra ilk kanama gün sonra olur.Enjeksiyonlar devam ettikçe adet düzeni normale dönecektir. Bunun dışında yan etkiler kombine haplar gibidir

37 Mesigyna ne zaman uygulanır?
Ayda 1 uygulanır. İlk enjeksiyon siklusun 1. günü intramusküler olarak uygulanır. Diğer enjeksiyonlar siklus durumuna bakılmaksızın her 30 ± 3 günlük aralarla (asgari 27, azami 33 günde bir) yapılır. Doğum sonrası emzirmeyende 3-4.hafta,emzirende 6. Haftada yapılır. Düşük sonrası hemen ya da 1 hafta içinde uygulanır.

38 Depo-Provera’nın Olumlu Yönleri:
Son derece etkilidir. Uygulaması kolaydır. Cinsel ilişkiyi etkilemez. Emzirmeyi etkilemez. İleri yaştaki kadınlar da kullanabilir. Pelvik enfeksiyonlar ve endometrium kanserine karşı korucudur Anemisi olan kadınlar da kullanabilir. Ektopik gebeliği önler.

39 Depo-Provera’nınOlumsuz Yönleri:
Adetlerde düzensizlik oluşturabilir. Kilo aldırabilir. Kullanım bırakıldığında doğurganlık geç geri döner.(ortalama 9 ay) Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.

40 İMPLANTLAR: Tanım:Deri altı implantları cilt altına yerleştirilen tek kadınlık hormonu(progesteron)içeren kontraseptiflerdir. Norplant ve İmplanon Türkiyede kullanılan implantlardır.

41 Norplant

42 İmplanon

43 Norplant nedir? Norplant 6 kapsüllü olup 5 yıl süreyle gebelikten korur. Silikon taşıyıcı içindeki Levonorgestrel adlı 36 mg. miktarındaki progesteronu salgılayarak etki gösterir

44 İmplanon nedir? İmplanon tek çubuklu bir kontraseptif implanttır.3 yıl süreyle gebelikten korur. Çubuktan kontrollü olarak salgılanan 68 mg.miktarında progesteronun (etonogestrel) etkisiyle gebelikten korur.

45 İMPLANTLAR/Etki mekanizması,etkililik:
Her iki implant da içerdikleri ve kontrollü salgılanan progesteronun etkisiyle gebelikten korur. İmplantlar %100’e yakın bir konraseptif etkiye sahiptir.

46 Olumlu yönleri: Gebelikten koruması yönünden çok etkilidir.
Emin bir yöntemdir,uygun kullanımda sağlık riski azdır. 3 yıl süreyle gebelikten korur. Cinsel ilişkiden bağımsızdır. Östrojene bağlı yan etki olmaz. Emziren kadına uygundur. Çıkarıldığında doğurganlık hemen geri döner.

47 Olumsuz Yönleri: Eğitimli kişi tarafından takılması ve çıkarılması gerekir. Adet düzensizliği yapabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.

48 İmplanonu uygulama: İğne dirsekten 6-8 cm yukarıda biseps ve triseps kaslarının arasındaki oyuk hizasında cilt altına yüzeyel yerleştirilir. Obturator desteğine bastırarak aplikatörün mührü kırılır. Obturatoru sabit tutarken,kanül yavaşça çekilir. İmplant yerleşmiş olur. Palpe edip doğru yerleşip yerleşmediğine bakılır.

49 İmplanonun uygulanmış hali

50 RİA(Rahim içi Araç): Gebeliği önlemek amacıyla rahim içine yerleştirilen genellikle bakır da içeren plastikten yapılmış çeşitli şekillerde cisimlerdir.

51 RİA’ların sınıflandırılması:
İnert (medikasyonsuz) olanlar: Paslanmaz çelik veya polietilenden (Lippes Loop) yapılmıştır Lippes sarmalı (“Lippes’ loop”): polietilen ve baryum sülfat içerikli olup, ABD dışında birçok ülkede kullanımı devam etmektedir. Paslanmaz çelikten yapılmış halkalar sadece Çin’de yaygın olarak kullanılmaktadır

52 RİA’ların sınıflandırılması:
Bakır içerikli olanlar: Nova T, T Cu – 380A ve Multiload – T Cu – 380 A’nın hem gövdesinde (incecik tel halinde), hem de yan kollarında (levhalar halinde) toplam yüzeyi 380 mm2 olan Cu bulunmaktadır. Multiload – 375’in ise, sadece gövde kısmında 375 mm2’lik alana sahip bakır tel yer almaktadır. Plastik kısımlara baryum sülfat emdirilmiş olduğundan, Röntgen grafilerinde izlenmeleri çok kolaydır. Servikal uçta yer alan monofilament iplikler sayesinde kontrolleri ve gereğinde çıkarılmaları mümkündür. T Cu -–380 A(Copper T), ve Multiload – 375’in etkinliği ve etki süresi benzerdir.

53 Hormon salınımı olan RİA’lar:
Progestasert: gövdesinin içindeki 38 mg’lık progesteron deposundan 65 μ g/gün düzeyinde progesteron salınımı gerçekleşmektedir. LNG – 20: in vitro koşullarda, günde 20 μg levonorgestrol salıveren bir RİA’dır. Ticari adı Mirena’dır.

54 RİA:Etki mekanizması/Etkililik:
Fertilizasyonu(döllenmeyi) engeller. Tubalara ulaşan sperm sayısını ve bunların yumurtayı dölleme kapasitesini azaltır. Endometriyumda değişiklik yaparak nidasyonu önler. Hormon içerenler servikal akıntıyı koyulaştırır,spermler geçemez. %95-98 etkilidir.

55 Uygulama: Gebe olunmadığından emin olunan her zamanda uygulanır.
Düşük sonrası hemen ya da ilk 7 gün içinde,doğum sonrası hemen ya da 3-4 hafta sonra uygulanır. Eğitilmiş doktor ya da ebe-hemşire tarafından uygulanır.

56 Kimlere uygundur? Uzun süre çocuk istemeyen ama daha sonra çocuk isteyebilecek olanlar Hiç çocuk istemeyen ama sterilizasyonu da istemeyen ya da ulaşamayan kadınlar Her gün kullanmayı,ya da cinsel ilişki öncesi hazırlanmayı gerektiren yöntemleri istemeyen kadınlar Östojen kullanamayan kadınlar Emziren kadınlar

57 Kimler kullanamaz? Gebelik kuşkusu olanlar
Tanı konmamış vajinal kanaması olanlar Tekrarlayan,son 3 ay içinde ya da mevcut genital yol enfeksiyonu olanlar Konjenital uterin anomalisi olanlar

58 RİA’nın FAYDALARI NEDİR ?
RİA çıkarıldığında fertilite hemen geri döner. Hap gibi unutulma olasılığı yoktur. Doğum veya düşükten hemen sonra uygulanabilir. Emziren kadınlar için uygundur. Cinsel ilişkiyi etkilemez. Emziren annelerde rahim içi araç kullanabilir, bebeğe ve anne sütüne hiçbir zararı yoktur.

59 RİA’LARIN KONTRENDİKASYONLARI Kimler kullanamaz ?
Gebelik veya gebelik kuşkusu olanlar. Aktif ya da tekrarlayan genital organ iltihabı (pelvik enfeksiyon Akut veya subakut salpenjitis) olanlar. AIDS dahil cinsel yolla bulaşan hastalık riski taşıyan kadınlar. Servikal kanal stenozu Rahimde şekil bozukluğu olanlar. Henüz tanı konmamış vajinal kanamaları olan kadınlar. Kesin tanı konmamış pozitif veya şüpheli vaginal smear Dış gebelik riski taşıyanlar ,Dış gebelik anamnezi. Genital organların malign lezyonları, Rahim kanseri olan kadınlar RİA kullanmamalıdır.

60 RİA +Gebelik: Çoğunlukla rahim içi araç kısmen ya da tam atıldığınde,bazen de RİA yerinde iken oluşabilir. Gebeliğin devamı istenirse düşük olasılığını azaltmak için çıkarılır. Doğumsal anomali yapmaz.

61 RİA’NIN ÇIKARTILMA ENDİKASYONLARI
RİA’nın yerleştirilmesi sırasında uterusun perforasyonu Kontrol sırasında RİA’nın servikal kanalda bulunması Şiddetli uterus krampları veya alt kadran ağrısı 4 aydan sonra devam eden menoraji ve metroraji İntrauterin gebelik saptanması Kullanım sırasında pelvik infeksiyon gelişimi

62 RİA’ların KULLANIM SÜRESİ
T Cu – 380A ile yapılan araştırmalar göstermiştir ki, 100 kadın/yıl ölçeğinde, gebeliklerin oranı arasındadır. LNG-20 için verilen oran 0.2’dir. P progesteron salıveren RİA’larda ise düzeyindedir. Kısacası, RİA’lar son derece yüksek düzeyde kontraseptif etkinliğe sahiptirler.

63 RİA/Dış gebelik: Rahim içi araç dış gebeliğe neden olmaz.
Ama eğer bir gebelik kuşkusu varsa ve de özellikle bu gebelik ağrılı ise dış gebelik araştırılmalıdır.

64 TÜP LİGASYONU: Kadında yumurtayı taşıyan tüplerin ameliyatla bağlanmasıdır.

65 Olumlu yönleri: Çok etkilidir.
Basit bir ameliyatla ömür boyu korunma sağlar. Emzirmeye etkisi yoktur. Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz,cinsellik olumsuz etkilenmez.

66 Olumsuz yönleri: Geri dönüşü zor ve pahalıdır.
Uygulama uzman kişilerce ameliyathanede yapılır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumaz.

67 Nasıl uygulanır? 2 yolla uygulanır. 1-Minilaparatomi: 2-Laparoskopi
Gebe olunmadığından emin olunan herhangi bir zamanda uygulanabilir. Hemen doğum sonrası ancak minilap yapılabilir.

68 Bipolar Yöntem

69 Klip Yöntem

70 Silikon Halka

71 Pomeroy Yöntemi

72 VAZEKTOMİ : Tanım: Erkeğin tohum kanallarının bağlanmasını sağlayan küçük bir cerrahi işlemdir.

73 Olumlu Yönleri: Çok etkili ve güvenlidir.
Çift gebelikten korunma kaygısı taşımaz. İleri dönemlerde ortaya çıkan yan etkisi yoktur. Başarısızlık oranı çok düşüktür. Cinsel ilişkiyi etkilemez. İşlem hastanede yatmayı gerektirmez.

74 Olumsuz Yönleri: Cerrahi işlemin riskleri ve yan etkileri vardır.
Geri dönüşü zor ve pahalıdır. Hemen etkili değildir. 20 ejekülasyon veya 2 ay geçmesi gereklidir.Bundan sonra sperm sayımı yapılarak azospermi ( tohum hücresi olmadığı) saptanmalıdır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucu etkisi yoktur.

75 Olası yan etkileri: Yara enfeksiyonu Ameliyat sonrası ateş
Kesi yerinde ağrı Hematom ( Sktrotumu destekleyici korse veya sıkı bir külot giyilmelidir.) Çok ender olarak gebelik

76 ACİL KONTRASEPSİYON: Acil kontrasepsiyon korunmasız bir cinsel ilişki ya da kontraseptif yöntem kaçağından hemen sonra kadının olası bir gebeliği önlemek için kullandığı yöntemlerdir.

77 Acil kontrasepsiyon hangi durumlarda kullanılır?
Korunmasız cinsel ilişki Geri çekme ve takvim yöntemi gibi etkisi sınırlı yöntemlerde sorun oluştuğunda Kontraseptif kullanımında oluşan kazalar *kondom yırtılması *diafram ve servikal başlığın hatalı yerleşmesi,kayması, yırtılması *hapların unutulması *Enjektabl preparatların uygulanmasında gecikme olduğu durumda *RİA’nın kısmen ya da tamamen düşmesi Yakın zamanda olası bir teratojene maruz kalınması(canlı aşı,sitotoksik ilaç vb.) Tecavüz

78 Acil kontrasepsiyon ne şekillerde uygulanır?
Hormonlarla: Kombine haplar Yuzpe rejimi Sadece progesterone verilmesi RİA uygulanması RU 486

79 Kombine haplarla acil kontrasepsiyon nasıl uygulanır?
İlk doz ilk 72 saat içinde alınmalıdır.1 saat önce antiemetik alınması ve tok karına içilmesi bulantı ve kusmayı azaltabilir. 12 saat sonra 2.doz alınır. 2 saat içide kusma olursa dozlar tekrarlanır. 2 saatten sonra ilacın dolaşıma geçmesi nedeniyle endişeye gerek yoktur. CYBH riski varsa antibiotik verilir.(Doxycycline 100 mg.günde 2 kez/10 gün)

80 Acil korumada RİA uygulanması:
İlk 5 gün içinde uygulandığında normal RİA kadar etkilidir.Diğer yönlerden de ayni interval RİA uygulaması gibidir. Hormonal acil kontrasepsiyondan çok daha etkilidir fakat CYBH riski korunmasız ilişkilerde genelde çok yüksektir.