RENKLENDİRME

RENK Işığın nesneye çarpmasıyla yansıyan ışınların niteliğine göre gözde oluşan duyumların her birine renk denir. Ortalama insan gözü 350.000 farklı rengi ayırt edebilir ama bunların hepsi için ayrı isimler yoktur. Gökyüzünde yağmur sonrasında olağanüstü bir renk kuşağı (gökkuşağı) görülür. Bunun nedeni yağmur damlalarının, cam prizma etkisi ile ışığı yansıtarak altı renge ayrıştırmasıdır. Fen bilgisi derslerimizde yaptığımız deneylerden de hatırlayacağımız gibi güneş ışığı bir prizmadan geçirilince altı renge ayrılır. İngiliz fizikçi Sır Isaac Newton 1666 da gökkuşağı dediğimiz bu doğa olayını kendi evinde gerçekleştirmiştir.

Karanlık bir odaya tek bir güneş ışığına eş ışığı bir prizmadan geçirerek güneş tayfı renklerine ayrıştırmayı başarmıştır. Bütün renklerin doğal ışıkta var olduğunu ve ışığı prizmadan geçirerek renklerin ayrılabileceklerini keşfetmiştir.

Işık, nesneye çarptığında nesne, ışıkta bulunan renklerin bazılarını emer, bazılarını yansıtır. Nesnenin yansıttığı renk ışınları gözde o nesnenin rengi olarak algılanır. Rengi ortaya çıkartan ışıktır. Işık olmayan bir ortamda renk algılanmaz, her şey siyahtır. Bugün hala kullandığımız altı kısımlı renk çemberini de Newton yapmıştır.

RENK SINIFLANDIRMALARI. Renk tasarımın en önemli öğelerindendir RENK SINIFLANDIRMALARI Renk tasarımın en önemli öğelerindendir. Çizgi ile başlayan tasarımlar, renk ile sonuçlandırılır. Renkler insanlar üzerinde bıraktıkları ruhsal ve görsel etkilere göre sınıflandırılır.

ANA RENKLER: Güneş ışığı, cam prizmadan geçirildiğinde altı renge ayrılır. Bu renkler, bir çember etrafında dizildiğinde renk çemberi oluşur. Altı renk incelendiğinde bunlardan üç tanesinin temel renk olduğu, diğer üç rengin bunların karışımından oluştuğu görülür. Ana renkler kırmızı, mavi ve sarıdır. Hiçbir rengin karışımından oluşmazlar. Doğadaki tüm renkler bu üç rengin karışımıyla elde edilebilir. Üç ana rengin eşit oranda karıştırılmasıyla beyaz elde edilir.

ARA RENKLER: Ana renklerin ikişer ikişer aynı ölçüde karıştırılmasıyla oluşan renklerdir. 1730 yılında Jacques-Christophe Le Blon üç ana rengi ikişer ikişer karıştırınca ara renklerin ve bunlarla ana renklerin her birini farklı oranlarda karıştırınca diğer ara tonların oluştuğunu keşfetmiştir.

TAMAMLAYICI RENKLER: Renk çemberinde karşılıklı yer alırlar TAMAMLAYICI RENKLER: Renk çemberinde karşılıklı yer alırlar. İki tamamlayıcı renk eşit oranda karıştırıldığında kahverengi elde edilir. Bunlar aynı zamanda karşıt renklerdir. KARŞIT RENKLER: Renk çemberinde karşılıklı yer alan renklerdir. Yan yana geldiklerinde birbirlerinin etkisini artırır. Tasarımlarınızda dikkat çekmeyi sağlamak için iyi bir yöntemdir. Bir rengin yüzeydeki etkisinin kuvvetli ve belirgin olması istenirse, o rengin yanına karşıtı ya da bütünleyicisi kullanılır. Karşıt renklerin etkisini yumuşatmak ve uyum sağlamak için birinin renginden diğerine bir miktar katmak gerekir.

SICAK-SOĞUK RENKLER: Renkler, şiddetlerine ve insan üzerinde bıraktıkları etkilere göre sıcak ve soğuk olarak sınıflandırılır. Sarı-kırmızı-turuncu sıcak, mavi-yeşil-mor soğuk renklerdir. Doğada sıcak ve soğuk renkler büyük bir uyum içindedir; daima sıcak soğuğu, soğuk da sıcağı davet eder.

UYGUN RENKLER: Renk çemberinde birbirine bitişik olan renklere denir UYGUN RENKLER: Renk çemberinde birbirine bitişik olan renklere denir. Özelliği bu renklerin arasında ortak bir rengin bulunmasıdır. Örneğin sarı ve yeşil bitişik iki renktir, yeşilde sarı bulunduğundan ikisinin ortak rengi sarıdır. Uygun renkler birbirinin kuvvetini kırarak birbirlerini olduğundan zayıf gösterir. Fazla çarpıcı olmayan ağırbaşlı bir etki yaratır.

UYGUNSUZ RENKLER: Renk çemberinde birbirine uygun ya da karşıt olmayan renklere uygunsuz renkler denir. Örneğin mavi ve kırmızı arasında uzak ya da yakın bir ilişki yoktur. Ancak bu renkler yerinde ve gerektiği ölçüde kullanılırsa başarılı sonuçlar alınabilir.

Örneğin kırmızı nesneler mavi arka planın sağladığı kontrast ile daha da çekici görünürler.

PASTEL RENKLER: Pastel renk, beyazla yumuşatılarak ton değeri açılmış ya da soluklaştırılmış renktir, rengin saf olarak kullanılması daha gerçekçi bir etki yaratırken pastel renklerin kullanılması da romantik bir etki yaratabilir.

TARAFSIZ (NÖTR) RENKLER: Herhangi bir cisim güneş ışığından aldığı renkleri yansıtmayıp yutuyorsa o cismi siyah görürüz. Siyah ve beyazı karıştırdığımızda gri ortaya çıkar. Siyah, beyaz ve gri aslında renk sayılmaz. Bu üçüne nötr renkler denir. Ayrıca herhangi bir rengi açmak ya da koyulaştırmak için beyaz ve siyah kullanılabilir.

RENK VE KOMPOZİSYON Herhangi bir renk şemasında belirli bir rengin, kimliği kadar önemli olan diğer bir şey de kompozisyonda diğerleriyle paylaştığı ilişkidir. Donuk bir renk parlaklaştırılabilir, güçlü bir renk cansızlaştırılabilir. Örneğin turuncu üzerinde yer alan kırmızı gücünü kaybedecekken, yeşil üzerinde yer alan kırmızı daha ön plana çıkacaktır.

Siyah beyaz bir kompozisyonda belli nesneleri renkli bırakarak ya da renklendirerek sadece o nesnelerin öne çıkmasını sağlayabiliriz.

RENKLENDİRMENİN ÖNEMİ İplik, kumaş, giyim üreticileri ve perakendeciler arasında yapılan araştırmalar, tüketicinin ilk tepkisini renge verdiğini ortaya koymuştur. Bir koleksiyon hazırlarken, renkleri ya da paleti seçmek ilk verilen kararlardandır. İnsanlar renklere karşı içgüdüsel, duygusal ve hatta fiziksel olarak tepki verirler. Maviler ve yeşillerin (çimen ve gökyüzünün renkleri) kan basıncını düşürdüğü, buna karşın kırmızı ve diğer yoğun renklerin kalp atışını hızlandırdığı bilinmektedir. Beyaz soğuk hissetmemize sebep olur; sarı güneşli arkadaş canlısı bir renktir ve gri iş ortamı veya depresyon hissi verir. Pembe, Hindistan’ın deniz mavisidir. (Amerikan Vogue editörü Diana Vreeland)

Bazı renk tercihlerinde ise mevsimler ve iklimler rol oynar Bazı renk tercihlerinde ise mevsimler ve iklimler rol oynar. Sonbaharda ve kışta insanlar sıcak ve neşeli renklere ya da vücut sıcaklığını korumak için koyu renklere çekilirler. Bunun aksine ısıyı yansıtan beyaz ve pasteller ilkbaharda ve yazda daha sık giyilirler. Bir koleksiyon hazırlarken hedef piyasanın özellikleri, desenin kullanılacağı alan, müşteri istekleri gibi unsurlar dikkate alınmalıdır. Renkle ilgili belirttiğimiz temel unsurları öğrendikten sonra tasarımını yaptığımız deseni farklı boya grupları ile renklendirebiliriz.

RENKLERİN GENEL OLARAK ANLAMLARI Renklere atfedilen birçok sosyal gelenek ve sembolik anlam vardır; Hindistan’da düğünlerle ilişkilendirilen renk beyaz yerine kırmızıdır. Çin’de yas rengi siyah yerine beyazdır. Siyah: Ölüm, karanlık, zarafet, güç, gizem. Beyaz: Mükemmelliğin rengi olarak adlandırılan beyaz saflık, ışık, temizlik, incelik ile bağdaştırılır. Kırmızı: Ateş ve kanın rengi olan kırmızı enerji, savaş, tehlike, güç, tutku ve aşk ile bağdaştırılır.

Turuncu: Kırmızının enerjisi ile sarının mutluluğunu birleştiren turuncu, zevk ve gündoğumu ile bağdaştırılır. Turuncunun temsil ettiği kavramlardan bazıları ise mutluluk, yaratıcılık, başarı ve cesaretlendirmektir. Yeşil: Doğanın rengi olan yeşil, iyileşme, uyum, tazelik ve doğurganlığı temsil eder. Güvenlikle de duygusal ilişkilendirilen yeşilin koyusu da parayı temsil eder. Mavi: Denizin ve gökyüzünün rengi olan mavi, güven, sadakat, bilgelik, kendine güven, zeka ve gerçekle ilişkilendirilir. Sarı: Mutluluk, canlılık, gençlik ve enerji ile ilişkilendirilir. Mor: Krallık ile ilişkilendirilen mor, soyluluk, lüks, zenginlik ve savurganlığı temsil eder.