SOYBAĞININ KURULMASI KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI 1.Çocuk İle Anası Arasında Soybağının Kurulması Kanuna göre çocuğun anası ile soybağının kurulabilmesi için doğum olgusunun varlığı yeterlidir.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI 2. Çocuk İle Babası Arasında Soybağının Kurulması a.Ana İle Evlilik -Evliliğin Çocuğun Doğumundan Önce Gerçekleşmiş Olması: Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Buna babalık karinesi denir.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI Babalık Karinesinin Çürütülmesi: Soybağının Reddi: Soybağının reddi, çocuk ile baba arasındaki soybağını kaldıran yenilik doğuran bir davadır. Çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüşse davacı, kocanın baba olmadığını ispat etmek zorundadır. Bu sebeple cinsel ilişkinin imkansızlığını ya da illiyet bağının yokluğunu ispat etmekle yükümlüdür.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI Çocuk evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmüşse, davacının başka bir kanıt getirmesi gerekmez. Babalık karinesinin yeniden kurulması için ise, kocanın ana ile cinsel ilişkide bulunduğunun kesin olarak ispatı gerekmez, kuvvetli delillerin bulunması yeterlidir.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI -Evliliğin Çocuğun Doğumundan Sonra Gerçekleşmiş Olması: Evlilik dışında doğan çocuk, ana ve babasının birbiriyle evlenmesi halinde kendiliğinden evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tabi olur. Bu durumda evlilik çocuk ile babası arasında soybağının kurulması sonucunu doğurur. Ana ve babanın yasal mirasçıları, çocuk ve Cumhuriyet savcısı sonradan evlenme yoluyla soybağının kurulmasına itiraz edebilirler.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI b.Tanıma Tanıma, evlilik dışı çocuğun babasının, kanunda öngörülen şekil şartlarına uygun olarak yapıldığında çocuk ile soybağının kurulmasını sağlayan tek taraflı irade beyanıdır. Tanıma beyanı yenilik doğuran bir işlemdir. Geçmişe etkili olarak, doğum anından itibaren çocuk ile babası arasında soybağı kurulmasını sağlar. Tanımanın niteliği gereği, anası tespit edilemeyen çocuğun tanınması söz konusu olamaz.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI Tanıma beyanı herhangi bir süreye bağlı değildir ve bu haktan feragat da edilemez fakat hukuki sonuç doğurabilmesi şu şartların varlığına bağlıdır: -Tanıma bizzat baba olduğunu iddia eden kişi tarafından yazılı başvuru, resmi senet veya vasiyetname ile yapılmalıdır. -Tanıma beyanında bulunacak baba ayırt etme gücüne sahip olmalı ve beyanı yapacağı şekle göre ehliyetli olmalıdır. (Örneğin tanıma ölüme bağlı tasarruf ile gerçekleştirilecekse tanıyanın ölüme bağlı tasarruf yapma ehliyetine sahip olması gereklidir.)
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI -Çocuğun başka bir erkekle soybağı bulunmamalıdır. Tanımanın geçerlilik şartlarının eksikliği tanımanın kesin hükümsüzlüğü sonucunu doğurur. Bununla birlikte tanıyan, yanılma, aldatma veya korkutma sebebiyle tanımanın iptalini de talep edebilir. Ana, çocuk ve çocuğun ölümü halinde altsoyu da tanıyanın baba olmadığı iddiasıyla tanımanın iptalini talep edebilir.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI Tanıyanın dava hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkutmanın etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak; ilgililerin dava hakkı, davacının tanımayı ve tanıyanın çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde 5 yıl geçmekle düşer. Çocuğun dava hakkı ise , ergin olduğu tarihten başlayarak 1 yıl geçmekle düşer.
KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI c.Babalık Hükmü Ana veya çocuk tarafından açılan babalık davası sonucunda verilecek babalık hükmü ile de çocuk ile babası arasında soybağı kurulabilir. Bunun için çocuğun bir başka erkek ile soybağının bulunmaması gerekir. Ana ve çocuk birbirinden ayrı dava açabileceği gibi birlikte de dava açabilirler. Davalı taraf baba olduğunu iddia eden taraf ve onun ölümü halinde mirasçılarıdır.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI Evlat Edinme Yoluyla Soybağının Kurulması Soybağını kuran diğer yollardan farklı olarak, evlat edinme yoluyla kurulan soybağı kan bağına dayanmaz. Evlat edinmeye dayanan soybağı, doğrudan doğruya evlat edinme ilişkisini kuran mahkeme kararıyla meydana gelir.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI Evlat Edinme Kurumunun Amacı Evlat edinme kurumunun amacı, çocuk sahibi olmayan kişilerin çocuk sevgisini tatmalarını ve evlilik dışı çocukların aile ilişkisi içinde bulunmalarını sağlamaktır.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI 1.Evlat Edinme İlişkisinin Kurulması İçin Gereken Şartlar a.Küçüklerin Evlat Edinilmesi Evlat edinenler açısından, -Küçük, evlat edinen tarafından bakılmış ve eğitilmiş olmalıdır. -Evlat edinilmede küçüğün yararı bulunmalıdır. -Evlat edinenin diğer çocuklarının yararları hakkaniyete aykırı biçimde zedelenmemelidir.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI -Birlikte Evlat Edinme: Evli kişiler açısından kural, birlikte evlat edinmedir. Eşlerin birlikte evlat edinebilmeleri için en az beş yıldan beri evli olmaları veya 30 yaşını doldurmuş olmaları gereklidir. -Üvey Çocuğun Evlat Edinilmesi: En az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin 30 yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla eşlerden biri diğerinin çocuğunu evlat edinebilir.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI -Evli Kişilerin Tek Başına Evlat Edinmesi: 30 yaşını doldurmuş olan eş, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksunluğu veya iki yılı aşkın süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı aşkın süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması yüzünden birlikte evlat edinmesinin mümkün olmadığını ispat etmesi halinde, tek başına evlat edinebilir. -Evli Olmayan Kişilerin Evlat Edinmesi: Kişi 30 yaşını doldurmuş olmalıdır.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI Evlatlık açısından, -Evlat edinilen ile evlat edinen arasında en az onsekiz yaş farkı bulunmalıdır. -Ayırt etme gücüne sahip küçüğün rızası olmalıdır. -Vesayet dairelerinin izni olmalıdır. -Ana babanın uzun süredir kayıp olması, ayırt etme gücüne sahip olmamaları, çocuğa karşı özen yükümlülüklerinin yerine getirmemeleri gibi durumlar haricinde hem ananın hem babanın rızası gereklidir.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI b.Erginlerin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesi -Evlat edinilen ergin veya kısıtlı olmalıdır. -Evlat edinenin altsoyu varsa, altsoyunun açık muvafakati bulunmalıdır. -Evlat edinenin evli olması halinde eşinin rızası olmalıdır. -Bedensel ve zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma ihtiyacı olan ergin ve kısıtlının evlat edilebilmesi için ise evlat edinen tarafından 5 yıl süreyle bakılmış olması gereklidir.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI 3.Evlat Edinme Kararı Mahkeme kararıyla birlikte evlatlık ilişkisi kurulmuş olur. Evlat edinme şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği başvuru anına göre değerlendirir ve ayrıca hakim bu şartların varlığına dair araştırma yapmak zorundadır.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI 4.Evlat Edinme İlişkisinin Sonuçları -Evlat edinen ile evlat edinilen arasında soybağı kurulur ve fakat evlatlığın kendi ana ve babasıyla soybağı ilişkisi korunur. -Ana ve babaya ait haklar ve yükümlülükler evlat edinene geçer. -Evlat edinen ile evlatlık arasında evlenme yasağı hüküm doğurur. -Evlat edinilen evlat edinene mirasçı olacağı gibi kendi ailesindeki mirasçılığı da sona erer. -Evlatlık küçük olması halinde evlat edinenin soyadını alır.
EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI 5.Evlat Edinme İlişkisinin Sona Ermesi Evlat edinme ilişkisi iptal davası açarak sona erdirilebilir. Bununla birlikte, yasal bir sebep bulunmaksızın rıza alınmamışsa, rıza alınması gereken kişiler, küçüğün menfaati ağır biçimde zedelenmeyecekse, hakimden evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilirler. İptal davası açma hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak 1 yıl ve her halde 5 yıl geçmekle düşer.