KARBON DÖNGÜSÜ SU DÖNGÜSÜ AZOT DÖNGÜSÜ MADDE DÖNGÜSÜ KARBON DÖNGÜSÜ SU DÖNGÜSÜ AZOT DÖNGÜSÜ

MADDE DÖNGÜSÜ İnorganik maddelerin sürekli olarak cansız ortamdan alınıp, canlı unsurlar arasında aktarıldıktan sonra, cansız ortama geri dönmesine madde döngüsü denir. 

Madde döngüsünde görülebilecek herhangi bir aksama ekosistemde de aksamaya neden olur. Çünkü her ekosistemin hammadde varlığı sınırlıdır ve yerine konmadığı zaman tükenmeye mahkumdur. Ana kayaların ayrışmasından meydana gelen mineral besin maddeleri, bitki kökleri tarafından alınır, fotosentez olayından sonra, bitkinin çeşitli organlarında depolanır, sonra bunlar yeniden toprağa verilerek, döngü tamamlanmış olur.

KARBON DÖNGÜSÜ

KARBON DÖNGÜSÜ

Atmosferdeki karbondioksit besin zincirine fotosentez (bitkiler) yoluyla girer. Bitkiler tarafından alınan karbonun bir kısmı solunum yoluyla yeniden atmosfere geri döner. Kalan karbon, bitki dokularının yapımında kullanılır. Daha sonra otçulların bitkileri yemesiyle besin zincirinde ilerler ya da bir kısmı bitkinin ölmesiyle ayrıştırıcılara geçer. Hayvanlar ve ayrıştırıcılar karbonu solunum yoluyla tekrar karbondioksit olarak atmosfere salar. Kalan kısım da, ayrışarak toprağın bir parçası olur. Uzun bir zaman sonra, bunların bir kısmı sıkışarak petrol ve kömür gibi fosil yakıta dönüşür.

Küresel ısınma ve Sera Etkisi Doğadaki kömür, petrol gibi fosil yakıtlar yakıldığında atmosfere fazladan karbondioksit salınımı olur. Bu küresel ısınmaya sebep olu. Atmosferde karbondioksit miktarının artması yeryüzünden geriye yansıyan ısının tutulmasına yol açarak SERA ETKİSİ yaratmaktadır.

SU DÖNGÜSÜ Su bütün canlılar için yapısal ve işlevsel özelliğe sahip olan bir maddedir. Suyu canlılar hem fotosentezde hem de organik bileşikleri yıkmak için kullanırlar. Ayrıca biyokimsal reaksiyonlar sulu ortamda gerçekleşir.

Karasal bitkiler terleme yoluyla büyük miktarda suyu atmosfere verirler. Yeryüzünde bulunan sulardan buharlaşarak gaz halinde atmosfere geçen su yoğunlaşarak bulutları meydana getirirler.

AZOT DÖNGÜSÜ

Volkanik faaliyetler, yıldırım ve şimşek gibi atmosferik olaylarla ortaya çıkan serbest azot oksijenle birleşerek nitrit ve nitrata dönüşür. Nitrat ve nitirite dönüşen azot daha sonra yağışlarla toprağa iner. Toprakta ve bazı bitkilerin köklerinde bulunan azot bağlayıcı bakterilerle bitkiler nitratları alır ve yapılarına katarlar. Besin zinciri yoluyla bitkilerden otçullara ve otçullardan da onlarla beslenen etçillere geçer.

Ölen bitki ve hayvanlar, ayrıştırıcılar tarafından parçalanarak bünyelerindeki azot amonyağa dönüştürür. Mikroorganizmalar amonyağı ilk önce nitrite ve daha sonra da nitrata dönüştürür (Nitrifikasyon) Bundan sonra nitrata dönüşen azotun bir bölümü bitkiler tarafından yapılarına tekrar katılır bir kısmı da atmosfer ortamına tekrar geçerek (Denitrifikasyon) döngü tamamlanmış olur.