Sosyal Hizmet Uzmanının Bazı Etik Sorunları Doç.Dr.Elif Gökçearslan Çifci

«Bir insana insan haklarını ve bu hakları nasıl koruyacağını öğrenmesine yardımcı olursanız, başkalarının insan haklarını iş başında korumayı da öğrenir. Kendi haklarını korumaya ihtiyacı olursa, onları da korur. İnsan haklarını iş başında korumak her insanın işidir.»(Kuçuradi)

Sosyal Hizmette İlişkin Bazı Eleştiriler(1) Özellikle savunmasız ve kırılgan gruplarla yapılan çalışmalar sosyal hizmet uzmanını hedef haline getirebilmektedir. Örnek. Çocuk istismarı ve koruması Beceriksiz ve işe yaramayan Baskıcı ve otoriter Medya genelde çocuğun istismarından ziyade sosyal hizmet uzmanını, metaforik olarak devleti kötülemeye çalışır (Franklin, 1989). Sınırlı kaynaklar İnter-disipliner karar mekanizmaları

Sosyal Hizmette İlişkin Bazı Eleştiriler(2) İhmal /Elinden gelenin en iyisini yapmak Sosyal hizmet mesleği yüksek ahlaki risk içerir. “Verdikleri kararların kötü sonuçlanmasının kendi hataları olduğu kadar mesleğin bir parçası olduğu bilinseydi sosyal hizmet uzmanları daha fazla sempati toplayabilirdi” (Hollis & Howe, 1990, p.548)

Sosyal Hizmette İlişkin Bazı Eleştiriler (3) Sosyal hizmette risk değerlendirmesi kesin, bilimsel, standart ve anlaşılır bir şekilde yapılamamaktadır. Sonuca göre sosyal hizmet uzmanının kararı doğru ya da yanlış olarak nitelendirilebilir. Ancak sonuca göre kararın ahlaki olarak doğru ya da yanlış olarak nitelendirilmemesi gerekir. Bazen kötünün iyisini seçmek gerekebilir. Suçluluk yerine pişmanlık duymak daha doğrudur. Freni bozuk araba analojisi Sosyal hizmet mesleği bozuk frenlerle yola çıkmaktır (Hollis & Howe, 1990) . Kötü sonuçlar için sorumluluğun kabul edilmelidir ancak Frenin bozukluğu sosyal hizmet uzmanının suçu değildir. Her ne kadar sürücü koltuğunda sosyal hizmet uzmanı olsa da, arabada yol tarif eden, haritayı okuyan başka kişiler de vardır. İnsanlar frensiz arabayı ahlaki olarak kabul etmeseler de, arabanın düzeltilmesi için para ya da emek vermeyi genellikle kabul etmezler.

Sosyal Hizmette İlişkin Bazı Eleştiriler (4) Eğer sosyal hizmet uzmanları kendi kontrolleri dışındaki sonuçların sorumluluklarını kabul ederlerse hem bireysel hem de mesleki olarak baltalanırlar , yıpranırlar ve strese girerler. Defansif sosyal hizmet (sadece kuralları ve prosedüleri izlemek)

Vaka Örneği (risk alınması gereken durumlar) Küçük bir bebeğin babası, bebeğin annesi olan 17 yalındaki eşine karşı geçmişte bir çok kez şiddet uygulamıştır. Yakın zamanda bebekte 3 kere morluk görülmüştür. Anne bebeğin 2 kez beşiğinden düştüğünü, 1 kez de babanın yanlışlıkla düşürdüğünü belirtmiştir. Sosyal hizmet uzmanının ve bir sağlık danışanının çabalarına rağmen anne babanın ebeveyn olarak yetersizliğine istinaden yeterli kanıt bulunamamıştır. Bunun üzerine bebeğin güvenliğini sağlamak için vaka toplantısı düzenlenmiştir.

Vaka Örneği 2 Evinde yalnız yaşayan bir yaşlı hakkında ihbar gelir. Evinden kokular geldiği ve düzenli beslenemediği için komşuları yaşlı kadının bir huzurevine yerleştirilmesini istemektedir. Yaşlı kadın 80 yaşındadır. Oğlu ayda bir defa gelebilmekte ve evin bazı ihtiyaçlarını almaktadır. Yaşlı kadın ile yapılan görüşmelerde asla bir huzurevine gitmek istemediği öğrenilmiştir. Bu durumda sosyal hizmet uzmanı ne yapmalıdır?