Pazar Çevresi ve Pazar Fırsatlarının İzlenmesi Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama Alıcılarla satıcıların serbest bir biçimde karşılaştıkları, kâr amaçlı ya da kâr amaçsız her türlü mal ve hizmetin alıcı ve satıcılar arasında değiştirildiği veya değişim fiyatının oluştuğu yer ya da koşullar dizisi Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama PAZAR FIRSATI Mevcut durum ve gelecekte ortaya çıkabilecek değişimler çerçevesinde mal ve hizmetlerin yeterli olup olmaması ve karşılanmamış veya ortaya çıkacak yeni ihtiyaçlara uygun mal ve hizmetlerin işletmelerce farkına varılması Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Pazar Fırsatlarının İzlenmesinde Cevap Aranması Gereken Sorular Sektörün yapısı nasıldır? Kullanılan teknoloji nitelikli işgücü gerektirir mi? Tüketici istek ve ihtiyaçları birbirine göre çok farklı mıdır? İşletme sektörde güçlü ya da belirleyici konuma sahip midir? İşletme gücünü etkin kullanabiliyor mu? İşletmenin bazı özel avantajları var mıdır? İşletmenin makro çevresi ne kadar dinamiktir, belirsizlik fazla mıdır? Çevre faktörlerindeki risk ve tehditler neler olabilir? Yasal ve politik şartlar nasıl bir gelişim göstermektedir ve bundan sonra nasıl bir gelişim gösterebilir? Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Pazarlama Yönetiminde Çevresel Faktörler MAKRO ÇEVRE FAKTÖRLERİ Ekonomik MİKRO ÇEVRE FAKTÖRLERİ Ekolojik İŞLETME Demografik Rakipler Çalışanlar Müşteriler Tedarikçiler Sosyo-kültürel Teknolojik Politik-yasal Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
İşletmenin İç Çevre Faktörleri .Ar-Ge Finans Üretim Satınalma Muhasebe ÜstYönetim Pazarlama Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
İşletme İç Çevre Faktörlerinin Analizi Pazarlama Bölümünün Üst yönetim Finans AR-GE Üretim Satınalma Muhasebe bölümleriyle etkileşim ve iletişimi Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Mikro Çevre Faktörlerinin Analizi Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörleri Sosyo-Kültürel Demografik Ekonomik Teknolojik Politik-Yasal Ekolojik Yaşam tarzı Nüfus Kişi başına gelir ve satınalma gücü Yenilikler Politik istikrar Azalan hammaddeler Tüketim kalıpları Nüfusun dağılımı Gelir dağılımı Teknolojik değişim hızı Vergiler Azalan enerji kaynakları Aile yapısı İşsizlik Fiyatlar Araştırma geliştirme harcamaları Tüketicinin korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeler Çevre kirliliği Çalışma hayatında kadın Etnik dağılım Enflasyon Rekabetin korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeler Çevreyi korumaya yönelik sivil baskılar Eğitim Harcama yapısı Yatırım teşvikleri Ürün güvenliği Marka ve patent hakları Ürün ve ambalaj atıkları Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Sosyo-Kültürel Faktörler Yaşam Tarzı Günlük yaşamda insanların neyi, niçin yaptıklarının bir göstergesi ve bir kültürlerde yaşayan insanları diğerlerinden farklılaştıran ortak yaşam kültürleri. Tüketim Kalıpları Tüketim eylemini gerçekleştiren bireylerin alışverişlerini sahip oldukları kültürel değerlere göre düzenleme biçimi. Aile Yapısı Farklı kültürler, büyüklük, karar alma ve kararlara katılma, paylaşma ve dayanışma gibi kriterler bakımından farklı aile yapılarına neden olur. Çalışma Hayatında Kadın Çalışma hayatında kadın sayısının artması, yaşam tarzları ve tüketim kalıplarını da etkilemektedir. Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Demografik Faktörler Nüfus ve Nüfusun Dağılımı Nüfus artış ya da azalış oranları, nüfusun cinsiyet, yaş ve kırsal/kentli ayrımı, talebi ve dolayısıyla pazarlama çabalarını etkiler. İşsizlik Çalışabilir nüfus içindeki işsizlerin oranı talebi etkiler. Eğitim Bir pazardaki tüketicilerin eğitim düzeyleri ve bu faktördeki değişim talep yapısını, tüketim kalıpları ve hayat tarzlarını etkiler. Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Dönemler İtibariyle Türkiye'de Nüfus Artış Oranı 1955-1960 28,53 1960-1965 24,62 1965-1970 25,19 1970-1975 25,01 1975-1980 20,65 1980-1985 24,88 Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Ülkemizdeki Nüfusun Kent Köy Dağılımı Şehir Nüfusu Köy Nüfusu Yıllar Sayı (milyon) % 1955 6,927 28,8 17,137 71,2 1960 8,860 31,9 18,895 68,1 1965 10,.806 34,4 20,585 65,6 1970 13,.691 38,5 21,914 61,5 1975 16,869 41,8 23,479 58,2 1980 19,645 43,9 25,092 56,1 1985 26,866 53,0 23,799 47,0 1990 33,326 59,0 23,147 41,0 1997 40,882 65,0 21,983 35,0 (Kaynak: İstatistik Göstergeler 1923 - 1998, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 2001, s.5). Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Ekonomik Faktörler Kişi Başına Gelir ve Satınalma Gücü Kişi başına gelir yanında kullanılabilir kişisel gelir ve keyfe bağlı satınalma gücü rakamları, pazarlama çabalarında dikkate alınması gereken önemli kriterlerdir. Gelir Dağılımı Milli gelirin nüfus katmanları arasındaki dağılımı talebin yapısını etkiler. Enflasyon Satınalma gücünü doğrudan etkileyen fiyat hareketleri. Harcama Yapısı Kişi ya da aile gelirlerinin farklı tüketim harcamaları arasındaki dağılımını gösterir. Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Yıllar İtibariyle Enflasyon Oranları Toptan Eşya Fiyatları Tüketici Fiyatları 1983 30,5 31,4 1985 43,2 45,0 1990 54,8 60,3 1995 88,5 93,6 1998 70,1 83,6 (Kaynak: İstatistik Göstergeler 1923 - 1998, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 2001, s.462 466). Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama İstanbul İli 1994 Yılı Hanehalkı Harcamaları Oranlarından Bazı Örnekler Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama 1990-2002 Şubat Dönemi Patent Sayıları Yerli İşletmeler Yabancı İşletmeler Firma Adı Aldığı Patent Sayısı Arçelik 23 Procter & Gamble 594 Doruk Ev Gereçleri 18 Bayer 520 Aygaz 11 Unilever 333 Hema Endüstri 10 Henkel 201 Kurtsan İlaçları 8 Ciba-Geigy 178 Dizayn Teknik Plastik Boru 7 Shell Eksan Mekanizma Basf 177 Simfer Dayanıklı Ürünler Hoechst 169 Özgüven Ağaç 6 Hughes Aircrafts 164 Uğur Ambalaj 5 E. J. Dupont 144 Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Teknolojik Faktörler Yenilikler ve Teknolojik Değişim Hızı Artan tüketici beklentileri, gelişen teknolojiler yenilik yapmayı zorlamakta ve teknolojik değişim hızına ayak uydurmayı bir gereklilik haline getirmektedir. Teknolojik değişim hızının artması, bazı ürünlerin hızla eskimesini de beraberinde getirmektedir. Araştırma ve Geliştirme Harcamaları Teknolojideki değişim ve yeni ürünlerin artması gerekliliği, araştırma geliştirme harcamalarını da artırmaktadır. Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Politik ve Yasal Faktörler Politik İstikrar Vergiler Tüketicinin Korunmasıyla İlgili Yasal Düzenlemeler Rekabetin Korunmasıyla İlgili Yasal Düzenlemeler Yatırım Teşvikleri Marka ve Patent Hakları Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Makro Çevre Faktörlerinin Analizinde Ekolojik Faktörler Azalan Hammaddeler ve Enerji Kaynakları Çevre Kirliliği ve Çevre Kirliliğini Korumaya Yönelik Sivil hareketler Ürün Güvenliği Ürün ve Ambalaj Atıkları Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama
Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama Teşekkürler… Altunışık, Özdemir, Torlak – Modern Pazarlama