YÖNETİM- ÖRGÜT TEORİLERİ KLASİK EKOL: F.W. TAYLOR Yrd. Doç. Dr. Şule Aydın Turan

Bilimsel Yönetim Öncesi Yönetim Anlayışı Ev ve dükkanlarda kısıtlı üretim Fabrikaların öncülü «manifaktür» yapılar (16. yy İngiltere) Birkaç usta ve çok sayıda işçi, müteşebbisin teşebbüsü ile bir çatı altında 18. yy: sanayi devrimi James Watt’ın buhar makinesini icadı (1765) Üretim miktarında artış Adam Smith’in «ulusların zenginliği» isimli eseri (1776) Serbest piyasa ekonomisi kavramı Fransız İhtilali (1789) Sınırları belirli bir Pazar oluşturan ve koruyan ulus devlet»in ortaya çıkışı Tüccar ve sanayiciler toprak sahiplerinden daha güçlü hale geliyor. Toprak başlı başına bir zenginlik kaynağı olmaktan çıkıyor Kentleşme !

Yönetim Devrimi ve F. W. TAYLOR :«Bilimsel Yönetimin İlkeleri» 1880ler: Yönetim Devrimi Yönetim ile ilgili dernekler, konferanslar, üniversitelerde yönetim eğitimi Taylor ve diğer öncüler bu hareketin içinde Taylor: kavramsal olarak bilimse yönetimin ve deneylerin kullanımının öncülü konumunda Bilimsel Yönetimin İlkeleri- 1911, Betlehem Steel Company Taylor uygulamadan gelen bir mühendis; en alt kademedeki işlerden üst düzey yöneticiliğe (başmühendis) kadar gelmiş Çıkış noktası yaygın israf; işletme sahiplerinin yaklaşımları nedeniyle çalışanların fazla çalışmada bir çıkar görmemeleri Çalışanların işi kaybetme kaygıları Sistematik kaytarma Yönetim metotlarının başarısızlığı

Bilimsel yönetim: sistemli gözlem ve ölçümleme Uygulama örneği: kürekle çalışma bilimi Çok basit işleri dahi analizi karmaşık olan çok çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Ustabaşının tanımı değişiyor: fonksiyonel ustabaşı (maliyet, üretim miktarı, denetim, bakım-onarım, disiplin vb sorumluluklar ayrışıyor Bilimsel yönetimin ilkeleri Gelişigüzel çalışma değil bilim Başıbozukluk değil, ahenk ve koordinasyon Kişisellik değil, yardımlaşma Düşük verim değil, maksimum output Herkesin maksimum verimlilikte çalışması için eğitim

Uygulama nasıl olacak? Her iş onu oluşturan görevlere ayrılmalı Her bir görev bilimsel açıdan ayrıntılı olarak incelenmeli Metod ve araç gereçlerin nasıl kullanılacağı belirlenmeli En iyi yöntemler bulunduktan sonra zaman periyodu ve yöntem açısından standartlar oluşturulmalı Standartları belirli olan işleri yapabilecek uygun fiziksel ve zihinsel yetkinlikteki kişiler seçilmeli Kişiler uygun eğitim süreçlerinden geçmeli Teşvik edici ücret sistemi geliştirilmeli Yönetim sistemin işleyişini sürekli denetlemeli Kavramlar: zaman etüdü, hareket etüdü, iş ekonomisi, teşvikli ücret sistemleri, standartlaştırma

Elde edilen radikal verimlilik artışı nedeniyle çok yaygın kullanım alanı buluyor : Taylorizm Taylor’un ardılları Emerson (1912): bilimsel yönetim ilkelerinin demiryolu işletmelerinde uygulanması Cooke 1915): bilimsel yönetim ilkelerinin üniversite ve belediye gibi kamu kurumlarında uygulanması Giberth ve Gilberth (1919): hareket, zaman etütleri, tuğla örme işi Gantt (1919): görev prim sistemi; standardı aşan çalışanların olması durumunda ustabaşının da prim alması; GANTT Şeması