GEMİLERDE DİP YAPISI TEK DİPLİ GEMİLER ÇİFT DİPLİ GEMİLER

DİP YAPISI Geminin büyüklüğüne ve çalışma koşullarına göre farklılıklar gösteren dip yapısının etki altında kaldığı zorlamalar şunlardır: Dalga tepesindeyken su basıncı zorlaması Dalga çukurundayken su basıncı zorlaması Tank iç basıncı Havuzlamada(domuz damla)ve denize indirme sırasında oluşan zorlamalar Gemi baş kısmında dövünmeden(baş-kıç vurma) oluşan zorlamalar Kıç kısmında pervane titreşiminden dolayı zorlamalar

TEK DİPLİ GEMİLER Boyut olarak daha küçük gemilerde kullanılmaktadır. Tek dipli gemilerde iç omurgalar görevi,gemi dibine etki yapan kuvvetleri geniş bir alana yaymak,dip düzleminin mukavemetini arttırmak ve döşekleri eğilme veya katlanmaya karşı korumaktır. Orta iç omurga gemi boyu ekseni üzerinde olan,yan iç omurgalarda orta iç omurganın her iki yanında bulunan elemanlardır. Çok küçük gemilerde yalnız orta iç omurga bulunur. Özellikle genişliği fazla olan gemilerde yan iç omurgalar da istenir.

Tekne kirişinin alt kenarı olan döşekler gemi dibi mukavemeti yönünden çok önemli bir elemandır. Bunlar enine mukavemetin artmasına,önemli ölçüde etki yaparlar. Ayrıca omurga kadar olmasada döşeklerin havuzla- mada veya karaya oturmada gerilmeleri karşılamak yönünden önemli gö- revleri vardır. Çekilen suyun artması ile gemi dibinin karşılamak zorunluluğunda oldu- ğu su basıncı arttığından,dip daha mukavemetli yapılmalıdır ki,bu döşek lerin,buna bağlı olarak daha mukavemetli yapılması demektir. Su basıncı yanında geminin yalpa ve baş kıç vurmasından ve makine tit- reşiminden doğan gerilmeleri bir ölçüde gemi dibi karşılamaktadır.Buna dayanarak makine dairesindeki döşeklerin,titreşimleri karşılayabilmesi için,diğer döşeklerden daha sağlam inşa edilirler. Bu nedenle klas kuru- luşları,döşek levhalarının makine daireleri için daha da arttırılmasını is- terler.

Su geçmezlik düşünülmeyen yerlerde her postada,dipte toplanan suların kolaylıkla akabilmesi için,döşek üzerinde bir su deliği açılır. Büyük gemilerde ağırlığı azaltmak için,eğer döşek yüksekliği yeterli ise,döşeklerin üzerinde çoğu zaman 300-400mm çapında hafifletme delikleri açılır.

ÇİFT DİPLİ GEMİLER Gemiye yüklenmesi ve boşaltılması daha kolay olan değişik bir safra kullanma düşüncesinin ortaya çıkmasıyla ve sıvı safra görüşü belirerek,çift-dip konstrüksiyonun ilk şekli doğmuştur. Zamanla safra suyu,geminin dip tarafında çift-dip adını alan kısma konulmaya başlanmıştır. Bu konstrüksiyon şekli döşekler üzerine sancak ve iskele tarafta tulani boy takviyeleri koymak ve bunların üstlerini sac levhalarla kaplamak,iki tarafa da birer levha(marcin levhası)koymakla ve döşek sistemini yükseltmekle ortaya çıkmıştır.

Böyle bir çift-dip in kapasitesi,geminin taşıma kapasitesinin %15-20 sini bulmakta ve derin yan tankların eklenmesiyle %40’a erişmektedir ki bu durumdaçekilen su,yüklü su hattında çek,len suyun yaklaşık olarak %55-60’ı olmaktadır. Çift-dip in uygulanması ile,denizciliğin artması yanında,geminin boy ve en mukavemetinde önemli derecede artmıştır. Ayrıca yolcu gemilerinde denizde can güvenliği sorununu da çözümlemiştir.

Balast suyu tutarı yaklaşık olarak geminin taşıma kapasitesinin küçük gemilerde %20’si,büyük gemilerde ise %5’i kadardır. Baş ve kıç kuru- zu da doldurarak bu yüzde arttırılır ve ağırlık merkezinin yeri de yük- seltilir. Teknenin, baş-kıç vurma nedeni ile doğacak gerimeleri karşılayabilmek için geminin mukavemetini arttırmak amacıyla bu kısımlarda her posta- ya dolu döşek koyulur. Maden cevheri taşıyan gemilerin ambarları,çok değişik gerilmelerle kar- şılaşır. Bu gemilerde de her bir postaya bir dolu döşek koymak gerekir. Orta iç tulani veya düşey orta levha,çok önemli bir boyuna konstrük- siyon elemanı olup çift dip boyunca uzanır.

Şekil 8.7 Kombine bünyesel konstrüksiyon 1-Derin tulani; 2-Üst güverte kaplaması; 3-Güvertealtı tulanileri; 4-Derin kemere; 5-Güverte braketi; 6-Posta; 7-Gladora güverte kaplaması; 8-Kemere; 9-Borda kaplaması; 10-Sintine braketi; 11-Merkez omurga; 12-Yan tulani; 13-Dip ve iç dip tulanileri; 14-Dolu döşek; 15- İç dip kaplaması; 16-Dip kaplaması; 17-Enine perde; 18-Perde stifnerleri; 19-Puntel   Şekil 8.7 Kombine bünyesel konstrüksiyon 1-Derin tulani; 2-Üst güverte kaplaması; 3-Güvertealtı tulanileri; 4-Derin kemere; 5-Güverte braketi; 6-Posta; 7-Gladora güverte kaplaması; 8-Kemere; 9-Borda kaplaması; 10-Sintine braketi; 11-Merkez omurga; 12-Yan tulani; 13-Dip ve iç dip tulanileri; 14-Dolu döşek; 15- İç dip kaplaması; 16-Dip kaplaması; 17-Enine perde; 18-Perde stifnerleri; 19-Puntel

...teşekkürler