CEZAEVİ ÖRNEKLEMİNDE EPİLEPSİYE EŞLİK EDEN PSİKİYATRİK BOZUKLUKLAR Ali Ercan ALTINÖZ 1, Olcay TOSUN MERİÇ 2, Şengül TOSUN ALTINÖZ 3, Behçet COŞAR 4 1: Uzm. Dr., Uşak Devlet Hastanesi Psikiyatri Kliniği, Uşak 2: Uzm. Dr., Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD, Ankara 3: Uzm. Dr., Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD, Ankara 4: Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD, Ankara Tartışma Özet Epilepsi oldukça yaygın görünen ciddi bir nörolojik hastalıktır (1). Psikiyatrik bozukluklar sıklıkla epilepsili hastalarda gözlenmekle birlikte yaşam kalitesi ve hastalık gidişatı üzerine olumsuz etki ettiği bilinmektedir (2) Genel popülasyona göre cezaevi popülasyonunda ruh sağlığı sorunların daha sık olduğu bilinmektedir. (3) Bu çalışmanın amacı epilepsi tanısı almış olan mahpusların psikiyatrik komorbiditelerini ortaya koymaktır. Cezaevi popülasyonunda epilepsili hastaların en sık psikiyatrik eş tanıları tıpkı genel popülasyonda olduğu gibi depresyon ve anksiyeteyken kişilik bozukluğu, madde bağımlılığı ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik bozukluklar bir eş tanı olarak genel popülasyona oranla cezaevindeki epilepsili hastalarda daha sık rastlanmaktadır. Literatürdeki çelişkili verilere rağmen epilepsi hastalarında psikiyatrik bozukluk görüşme sıklığının genel popülasyona oranla fazla olduğuna dair genel bir görüş mevcuttur (6). Nüfus temelli çalışmalar eş tanı sıklığını %32-35,5 arasında olduğunu göstermektedir (7, 8). Bizim çalışmamızda bu oran %40,5 olarak saptanmıştır. Bu yükseklik çalışma örnekleminin tutuklu ve hükümlülerden oluşmasından kaynaklanıyor olabilir. Bilindiği üzere cezaevi popülasyonunda psikiyatrik bozukluk görülme sıklığı genel popülasyona göre daha sıktır (7). Literatürde depresyon sıklığı genel popülasyonda %6-19 epilepsili hastalarda ise %9-37 arasında bulunduğuna dair çalışmalar mevcuttur (8-11). Bizim çalışmamızda epilepsili hastalarda depresyon görülme sıklığı %18,5 olarak bulunmuştur ki bu sonuç literatürle uyumlu gözükmektedir. Anksiyete bozukluklarının genel popülasyonda % 7-11, epilepsili hastalarda %11-25 olarak bildirilmiş sıklığına benzer olarak bizim çalışmamızda da eş tanı oranı %11 olarak saptamıştır (8, 10, 11). Bu sonuç da literatürle uyumludur. Epilepsi hastalarında bipolar bozukluk eş tanısı enderdir ve sıklığı %1,3-2,8 olarak bildirilmiştir (12). Çalışmamızda bulduğumuz %5,5’lik sonuç örneklemin cezaevinden seçilmesiyle ilişkili olabilir. Cezaevi popülasyonunda bipolar bozukluğun genel popülasyona oranla daha sık görüldüğüne dair kanıtlar mevcuttur.   Şizofreni için tartışmalı sonuçlar varsa da güncel bir meta analizde eş tanı yaygınlığı psikoz için %5,6 bulunmuş (13) olup çalışma sonuçlarımız literatürle uyumlu görülmektedir. Kişilik bozukluğu genel popülasyonda % 5,9 -13,4 arasında görülmekteyken epilepsi hastalarından %4-38 arasında sonuçlar bulunmuştur (14). Bizim çalışmamız literatürle uyumlu olmakla birlikte; cezaevi örnekleminde genel popülasyona göre daha sık kişilik bozukluğu tanısı olduğu düşünüldüğünde daha yüksek bir sonuç beklenebilirdi. Cezaevi popülasyonunda epilepsili hastaların en sık psikiyatrik eş tanıları tıpkı genel popülasyonda olduğu gibi depresyon ve anksiyeteyken kişilik bozukluğu, madde bağımlılığı ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik bozukluklar bir eş tanı olarak genel popülasyona oranla cezaevindeki epilepsili hastalarda daha sık rastlanmaktadır. Özellikle tutuklu ve hükümlülerde epilepsi hastalığı değerlendirilirken psikiyatrik belirtiler detaylıca sorgulanmalıdır.   Giriş Epilepsi oldukça yaygın görünen ciddi bir nörolojik hastalıktır (1). Psikiyatrik bozukluklar sıklıkla epilepsili hastalarda gözlenmekle birlikte yaşam kalitesi ve hastalık gidişatı üzerine olumsuz etki ettiği bilinmektedir (2). Epilepsi hastalarında psikiyatrik bozukluk komorbiditesi yaygın olmasına rağmen bu birliktelik çoğu zaman gözden kaçabilmektedir (3, 4). Bu alanda yapılmış çalışmalar epilepsiye en sık eşlik eden psikiyatrik bozuklukların depresyon anksiyete ve şizofreni olduğunu ortaya koymaktadır (1). Genel popülasyona göre cezaevi popülasyonunda ruh sağlığı sorunların daha sık olduğu bilinmektedir. (5) Bu çalışmanın amacı epilepsi tanısı almış olan mahpusların psikiyatrik komorbiditelerini ortaya koymaktır. Yöntem Çalışmamıza Ocak 2013 – Ocak 2014 tarihleri arasında Ankara Ceza İnfaz Kurumları Kampüs Devlet Hastanesi’nde (ACİKKDH) nöroloji uzmanı tarafından epilepsi tanısı konulmuş 18-65 yaş arasındaki 200 hastanın demografik verileri ve psikiyatrik eş tanıları geriye dönük incelendi. Psikiyatrik eş tanılar değerlendirilirken yalnızca psikiyatri uzmanı tarafından konulmuş tanılar ele alındı. Bulgular 1 yıl içinde ACİKKDH’ye başvuran hastalardan epilepsi tanısı almış 200 hasta bulundu. Örneklemin yaş ortalaması 32,6 +- 10,1 şeklinde bulundu. Bu hastaların 181’i erkekti (%90,5). Yaş ortalamaları erkekler ve kadınlarda sırasıyla 32,3 (10,0) ve 35,3tü (11,2). Hastaların 81inde (%40,5) psikiyatrik eş tanı saptandı. En yaygın eş tanılar depresyon anksiyete ve kişilik bozukluğu olarak saptanmıştır. Tüm psikiyatrik eş tanılar Tablo 1’de gösterilmiştir. Kaynaklar 1.Gaitatzis A, Carroll K, Majeed A, J WS. The epidemiology of the comorbidity of epilepsy in the general population. Epilepsia. 2004;45(12):1613-22. 2.Thapar A, Kerr M, Harold G. Stress, anxiety, depression, and epilepsy: investigating the relationship between psychological factors and seizures. Epilepsy & behavior : E&B. 2009;14(1):134-40. 3.Kanner AM. Psychiatric issues in epilepsy: the complex relation of mood, anxiety disorders, and epilepsy. Epilepsy & behavior : E&B. 2009;15(1):83-7. 4.Hermann BP, Seidenberg M, Bell B. Psychiatric comorbidity in chronic epilepsy: identification, consequences, and treatment of major depression. Epilepsia. 2000;41 Suppl 2:S31-41. 5.Diamond PM, Wang EW, Holzer CE, 3rd, Thomas C, des Anges C. The prevalence of mental illness in prison. Administration and policy in mental health. 2001;29(1):21-40. 6.Garcia-Morales I, de la Pena Mayor P, Kanner AM. Psychiatric comorbidities in epilepsy: identification and treatment. The neurologist. 2008;14(6 Suppl 1):S15-25. 7.Karouni M, Arulthas S, Larsson PG, Rytter E, Johannessen SI, Landmark CJ. Psychiatric comorbidity in patients with epilepsy: a population-based study. European journal of clinical pharmacology. 2010;66(11):1151-60. 8.Tellez-Zenteno JF, Patten SB, Jette N, Williams J, Wiebe S. Psychiatric comorbidity in epilepsy: a population-based analysis. Epilepsia. 2007;48(12):2336-44. 9.Ettinger A, Reed M, Cramer J, Epilepsy Impact Project G. Depression and comorbidity in community-based patients with epilepsy or asthma. Neurology. 2004;63(6):1008-14. 10.Gaitatzis A, Trimble MR, Sander JW. The psychiatric comorbidity of epilepsy. Acta neurologica Scandinavica. 2004;110(4):207-20. 11.Kwon OY, Park SP. Depression and anxiety in people with epilepsy. Journal of clinical neurology. 2014;10(3):175-88. 12.Wiglusz MS, Cubala WJ, Galuszko-Wegielnik M, Jakuszkowiak-Wojten K, Landowski J. Mood disorders in epilepsy - diagnostic and methodological considerations. Psychiatria Danubina. 2012;24 Suppl 1:S44-50. 13.Clancy MJ, Clarke MC, Connor DJ, Cannon M, Cotter DR. The prevalence of psychosis in epilepsy; a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry. 2014;14:75. 14.Swinkels WA, Kuyk J, van Dyck R, Spinhoven P. Psychiatric comorbidity in epilepsy. Epilepsy & behavior : E&B. 2005;7(1):37-50.