ALMANYA EĞİTİM SİSTEMİ VE TÜRKİYE EĞİTİM SİSTEMİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI Melis ÇALIŞKAN – Esra TAŞSÜMER – Melike ERCAN 4/B

İÇERİK Genel Bilgiler Eğitim Sisteminin Amaçları ve İlkeleri Okul Sisteminin Yapısı ve İşleyişi Okulöncesi İlköğretim Ortaöğretim Yüksek Öğretim Yaygın Eğitim Öğretmen Yetiştirme Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetim Sistemi ve Finansal Sistemi Eğitim Süreci Türkiye Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması

GENEL BİLGİLER Ülkenin tam adı: Almanya Federal Cumhuriyeti Başkenti: Berlin Resmi dili: Almanca Nüfus: 83 milyon Para birimi: Euro Coğrafi Özellikleri: Orta Avrupa’da yer alır. (357.021 km²) Avrupa ve NATO üyesidir. G8’e üyedir. 16 eyaletten oluşur. Resmi bir dini yoktur.

FEDERAL ALMAN TEMEL YASASINA GÖRE ALMAN EĞİTİM SİSTEMİNE EGEMEN OLAN İLKELER Parasız Eğitim Karma Eğitim Okul – Aile İşbirliği Özel Okul Açma Hakkı Din Eğitimi Özgürlüğü 9-12 Yıl Süreli Eğitim

EĞİTİM POLİTİKASI Her bireye kendi yetenek ve ilgi alanına göre en uygun eğitim imkanını sağlamak.

EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI Herkese eşit eğitim fırsatının sağlanması, Ders araçlarının ücretsiz olarak sunulması, Uluslararası hoşgörünün geliştirilmesi ve desteklenmesi, Sınıf farkı gözetmeksizin tüm bireylerin, ortak ve ulusal eğitim için, üst düzeyde öğrenim görmelerinin sağlanması,

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ Anasınıfı: Amaçları: İlk basamak Zorunlu değil 3-6 yaş Paralı – parasız Yarı ve tam zamanlı Devlet denetimi ve devlet mali desteği Bir sınıfta en fazla 25 öğrenci Amaçları: Oyun yoluyla bedensel, zihinsel, toplumsal ve dil becerisini geliştirmek.

Okul Öncesi Eğitimi Özel Anasınıfları Amaç İsteğe bağlı Parasız İlköğretim kurumları bünyesinde Bir sınıfta en fazla 25 öğrenci Amaç Bedensel ve zihinsel yetenekler yönünden yeterince gelişememiş çocukların öğretim etkinliklerine katılabilmelerini sağlamak.

İLKÖĞRETİM Zorunlu eğitimin ilk basamağıdır. 4 ya da 6 yıl sürer. İlkokul 1. ve 2. sınıflarda 17-23 saat; 3. ve 4. sınıflarda 23-27 saat ders işlenir. Haftada 5 gün eğitim verilir. Dersler 45 dakikadır.

İlköğretimin Amaçları Öğrenme yeteneği ve iş görme becerisini geliştirme, Sosyalleşme, Ortaöğretime hazırlama.

İlköğretim Eğitim Sistemi Yapısı Okullarda yazılı ve sözlü değerlendirme vardır. Not sistemi 1-6 arası olup, 1; pekiyi, 6; başarısız şeklindedir. İlk 2 yıl karne yerine öğretmenlerin genel değerlendirme raporları yer alır. 4. sınıfın sonunda öğrencilere herhangi bir sınav yapılmaz.

İlköğretim Eğitim Sistemi Yapısı Öğrenciler genel yetenek, ilgi ve başarı durumuna göre üst kademeye geçerler; Üstün başarılılar; Akademik Lise (Gymnasium), Orta düzeyde başarılılar; Meslek ve Genel Eğitim Okulu (Realschule), Düşük düzeyde başarılılar; Meslek Okulu (Hauptschule) Velilerin karşı çıkma hakkı yoktur !

ORTAÖĞRETİM (1. Kademe) 5. ve 10. sınıf arasındaki dönem Farklı amaçlara göre programlanmış okullar Meslek okulu (Hauptschule) Meslek ve Genel Eğitim Okulu (Realschule) Akademik Lise (Gymnasium) Geçiş Okulu (Gesamtschule)

Ortaöğretimin Amaçları Entelektüel, duygusal ve fiziksel gelişimi ilerletmek, Yetenek ve ilgilere göre uzmanlaşma derecesini yükseltmek, Toplumsal, politik sorumluluk ve bağımsız karar farkındalığı yaratmak.

Meslek Okulu (Hauptschule) İlköğretim başarı düzeyi düşük öğrenciler. Mesleki eğitime hazırlık. 18 yaşına kadar meslek öğrenimi. 10. sınıfta ikiye ayrılırlar; Notları iyi olan öğrenciler bir üst kademeye geçebilir. 10. sınıfın son çeyreğinde YGS gibi bir sınav yapılır ve not ortalamaları alınarak öğrenci başarısı hesaplanır. Bu okula giden Türk öğrenci sayısı fazladır.

Meslek ve Eğitim Okulu (Realschule) Orta düzeyde başarılı öğrenciler. Belirli bir mesleğe yönelim. 6 yıl süreli teorik ve pratik bilgi. 10. sınıfta 2. yabancı dili başarılı olarak bitirenler 2. kademeye hak kazanır.

Akademik Lise (Gymnasium) Başarı düzeyi yüksek olan öğrenciler. 9 yıl süreli, üniversite ve akademik eğitime yönelik. 10. sınıf sonunda başarılı olanlar 2. kademeye geçmeye hak kazanır. Türk öğrencilerin %5’i buraya gidebiliyor.

Geçiş Okulu (Gesamtschule) Her 3 okul modelini bir araya getirir. 6 yıl 1., 3 yıl 2. kademe olmak üzere 9 yıl sürer. 9. sınıfı bitiren meslek okulu (Hauptschule) 10. sınıfı bitiren meslek ve eğitim okulu (Realschule) mezunu sayılır.

ORTAĞRETİM 2. KADEME (Gymnasium Oberstufe) Akademik Lise; 10. sınıfı başarıyla bitiren, Meslek ve Eğitim Okulu; 2. yabancı dil ile başarıyla bitiren, Meslek Okulu; 10-B diploması ve Qualifikation Diploması olan öğrencilerin devam ettiği yüksek öğretime hazırlık sağlayan 3 yıl süreli genel eğitim.

Ortaöğretim 2. Kademe Bu eğitimin sonunda ABITUR ya da Allegemeine Hochschulreife denilen ‘Olgunluk Sınavı’na girerek yüksek öğretime girmeye hak kazanır. ABITUR: 3 derste yazılı ve sözlü, 4. derste yalnızca sözlü sınav 300 üzerinden en az 100 almak gerekli

YÜKSEKÖĞRETİM Gymnasium eğitimi ve ABITUR gerekli 4 yıl süreli fachhochschule yani teknik üniversite ve 5 yıl süreli üniversitelerden oluşur. Academic Ranking of World Universities’in her sene belirlediği 500 üniversite sıralamasında Almanya’dan 45 üniversite bulunur.

YAYGIN EĞİTİM En çok ilgi gören sistem, Örgün öğretimde yer alamamış kişiler, Müfredat serbest, 3 farklı kaynak tarafından finanse edilir; Eyalet Parlamentosu, Kent Belediyesi, Okul İçi Kaynaklar.

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Öğretmen olmayı seçen kişilerin ABITUR’a sahip olması gerekir. Öğretmen yetiştirme 2 kademeye ayrılır: Bilimsel öğretim Hazırlık hizmeti Meslek eğitimi öğretmenleri ikiye ayrılır: Teorik: Hazırlık kursunun başarıyla bitirilmesi ve 2 yıl yüksek lisans eğitimi şartı Pratik: Uygulamalı öğretmenlik için Meslek ve Eğitim Okulu (Realschule) sertifikası, Ustalık sertifikası ve en az 2 yıl mesleki eğitim deneyimi şartı

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Aday öğretmenler atanmak için; Devlet Sınav Dairesi tarağından yapılan 1. Devlet sınavını başarmalıdır (Alan bilgisi sorgulanır), 2 yıl stajyer öğretmen olarak görev almalıdır, 2 yıl sonunda başarılı bulunanlar 2. Devlet sınavına girmeye hak kazanır, 2. Devlet sınavını başarıyla geçenler asil öğretmen olurlar.

EĞİTİM YÖNETİMİ Eğitimde söz hakkına sahip 3 makam: Eyalet Eğitim Bakanlığı Valilik Eğitim Yöneticiliği Eyaletler arası toplanma ve ortak karar alma Eğitim Bakanları Konferansı Federal Eğitim ve Bilim Bakanlığı Eğitim Planlama ve Araştırmayı Teşvik Komisyonu

EĞİTİM DENETİMİ Okullar Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından denetlenir. Yasal denetim, akademik denetim ve devlet sektöründeki personelin denetimi olmak üzere üçe ayrılır; Akademik Denetim; Müfredat, okul kuralları, eğitim tekniklerini inceler ve teşvik eder. Yasal Denetim; Okul denetiminin diğer kısmı yani eğitim dışı faaliyetlerdir. Personelin Denetimi

FİNANSAL SİSTEM Ekonomik durumu zayıf olan öğrenciler bağış ve geri ödemeli burs verilir. Öğretmen maaşlarını eyaletler karşılar. Okul binaların yapımı ve giderlerini belediyeler karşılar.

EĞİTİM SÜRECİ Eğitim malzemeleri kısmen ücretsiz, kısmen ödünç verilir. Ders kitapları; öğretmenlerin ve kurulun önerisi ve onayıyla hazırlanır. Kitaplar bilime ayak uydurmak için her 5 yılda bir yenilenir. Kitaplarda bilimsellik, estetik güzellik, edebi ve sanatsal düzey önemlidir.

Okullarda bayrak töreni yapılmaz ve milli marş söylenmez. Çok kültürlü yapı bütünlüğü önemlidir. Herhangi bir siyasi kişiliğin heykeli yoktur. Bunun yerine ilerici, özgürlükçü, hümanist yazarlar ve bilim insanlarının portreleri yer alır. Okulu çekici hale getirmek için sınıflar öğrencilerin yaptığı resimler ve projelerle süslenir.

Okul süresi 188 gündür. Ağustos ayında başlar bir sonraki yılın temmuz ayında biter. 75’er gün kış ve yaz tatiline ek Noel ve Paskalya tatili vardır.

Veli temsilciliklerinin yanı sıra veliler bireysel olarak eğitim faaliyetlerine katılır. Ekonomik kuruluşlar, kiliseler, sendikalar yasalar çerçevesinde karar alma sürecine katılım sağlar. Öğretim programlarını eyalet başkanları belirler.

ALMAN VE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ KARŞILAŞTIRMASI Zorunlu eğitim 12 yıldır. Zorunlu eğitim yaşı 6-18dir. Zorunlu eğitim kapsamındaki devlet okulları parasızdır. Karma eğitim sistemi vardır. Mesleki eğitim önemlidir. Zorunlu eğitim 12 yıldır. Zorunlu eğitim yaşı 6-18dir. Zorunlu eğitim kapsamındaki devlet okulları parasızdır. Karma eğitim sistemi vardır. Mesleki eğitime çok fazla önem verilmemektedir.

İlkokul öğrencilerine bireysel çalışma stratejileri kazandırılır. Üniversiteye devam edebilmek için ABITUR yapılır. Merkeziyetçi değil yerel bir anlayış vardır. İlkokulun süresi 4 yıldır. İlkokulun 1. ve 2. sınıflarında not verilmez. 8. sınıfa kadar herhangi bir yönlendirme yapılmaz. Üniversiteye giriş için sadece YGS/LYS yapılmaktadır. Merkeziyetçi eğitim anlayışı vardır. İlkokul süresi 4 yıldır. Okulun bütün kademelerinde not verilir.

Yükseköğretimde bitirme sınavı vardır. Ortaöğretimin 2. basamağına geçiş yapabilmek için ortaöğretimin 1. basamağındaki okulların sonunda bitirme sınavına girilir. Hem öğretmenler hem de öğrenciler için kılık ve kıyafet serbestliği vardır. Yükseköğretimde bitirme sınavı yoktur. Liseye giriş için ortaokulun son kademesinde 2 aşamalı TEOG sınavı yapılır ve başarı durumu ile beraber not ortalaması alınır. Kılık kıyafet yönetmeliği vardır. Son dönemde öğrenciler için üniforma zorunluluğu okul yönetiminin inisiyatifine bırakılmıştır.

Özel eğitime ihtiyaç duyan öğrenciler için ilkokul bünyesinde özel ana sınıfları ve ortaöğretim 1. ve 2. basamaklarında ‘Sonderschule’ mevcuttur. Ayrıca kaynaştırma sınıfları da mevcuttur. Öğretmen yetiştirme: 5-6 yıllık yüksek okullarda öğretmen yetiştirilir: Lisans + 1. Devlet sınavı + Staj + 2. Devlet sınavı Özel eğitime ihtiyaç duyan öğrenciler için kaynaştırma sınıfları vardır. Ayrıca zorunlu eğitimin tüm aşamalarında bu öğrenciler için sayısı az olmakla beraber özel okullar mevcuttur. Öğretmen yetiştirme: 4 yıllık lisans eğitimi veren fakültelerde öğretmen yetiştirilir. KPSS + Öğretmenlik Alan Bilgisi Sınavı + Sözlü mülakat + (Eğer atanılırsa) 2-4 yıl aday öğretmenlik + Asil öğretmenliğe atanabilmek için yapılacak yazılı sınav ve ardından sözlü mülakat evrelerinden başarılı olarak geçebilen öğretmenler kadrolu öğretmen olabilir.

Kaynakça Eğitim Yapıları ve Yönetimleri Açısından Çeşitli Ülkelere Bir Bakış, Editörler; Sefer ADA / Nurdan BAYSAL, Mart 2009, 3.Bölüm Almanya Eğitim Sistemi (Ss:97-113) Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri, Editör; Prof. Dr. Ali BALCI, Aralık 2011, 3.Bölüm Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitim Sistemi (Ss:49-68)

Dinlediğiniz için teşekkür ederiz 