Konu 5: Reasürans Türleri: İhtiyari Reasürans

Risk verme ve kabul esasları Reasürör açısından Risk alınması zorunlu Risk alınması serbest Sigortacı Açısından Risk devredilmesi zorunlu Zorunlu (otomatik) reasürans Zorunlu – ihtiyari reasürans Risk devredilmesi serbest İhtiyari – zorunlu reasürans İhtiyari reasürans

Reasürans sözleşmesi türleri Reasürans sözleşmeleri İhtiyari Reasürans Bölüşmeli Bölüşmesiz Trete reasüransı Bölüşmeli (Proportional) Kotpar (Quota share) Eksedan Bölüşmesiz (Non-proportional) Hasar Fazlası (Excess of Loss – XoL) Risk Başına Hasar Fazlası Olay Başına Hasar Fazlası Toplam Hasar Fazlası (Stop Loss)

İhtiyari reasüransın genel özellikleri Reasüransın ilk kullanıma başlanan halidir. Genellikle tekil risk bazlı çalışır. Risk ile ilgili bilgiler sözleşme öncesi tüm açıklığıyla reasüröre devredilir. Her risk teknik açıdan incelenir. Sedanın reasüröre her bir tekil riski devretmeyi teklif etme hakkı olduğu gibi, reasürörün de her bir tekil riski devralmayı kabul etme veya reddetme hakkı vardır. Her risk için ayrı bir ihtiyari devir sertifikası yazılır. Reasürörün kısa veya uzun vadede kar elde etmeyi bekler ve reasürörün risk seçim sürecine yüksek ölçüde bağlıdır. Sedanın kısa vadeli risk devir politikasıdır.

İhtiyari reasüransın kullanım alanları ve faydaları Trete reasüransında koruma bulunamayan, muaf tutulan veya limitleri aşan bir risk için yazılabilir. Trete reasüransının beklenmeyen etkilerini azaltmak için yazılabilir. Yeni gelişen ürünlerde tercih edilebilir. Reasürörden belli imtiyazlr alabilmek için kapasite sağlamak için kullanılabilir.

İhtiyari reasüransın avantajları Trete reasüransının üzerinde risk alınmasına imkan sağladığı için sigortacının iş kabul kapasitesini artımasına yardımcı olur. Trete reasüransında muaf tutulan riskleri de kapsayabildiği için sigortacının risk kabul politikalarını daha esnek hale getirmesine yardımcı olur. Reasürörün hususi bir alandaki teknik bilgisine ve tecrübesine erişme imkanı sağlar. Çok büyük rizikolar için riske maruz değeri azaltarak trete reasüransına koruma sağlar. Reasürörün tepki süresini ve hizmet kalitesini öğrenmeyi sağlar

İhtiyari reasüransın dezavantajları Maliyetleri yüksektir ve risk üstlenimi uzun sürer. Bu da yönetimini kompleksleştirir. Yüksek risk ve complex yapısı nedeniyle genellikle hızlı tavır alınamaz. Komisyon seviyeleri düşüktür. Sigortacı reasüröre bağımlıdır. Poliçe yazımından önce bile yüksek seviyede bilgilendirme yapmalıdır.

İhtiyari reasüransın türleri Bölüşmeli veya bölüşmesiz uygulanabilir. Bölüşmeli ihtiyari reasüransta reasürör primden aldığı pay oranında hasara katılım sağlar. Uygulamada, reasürans primi reasürans komisyonu düşülerek aktarılır. Hasar ve primde oransal katılım olduğu için bu sözleşmelerde «kader birliği» vardır. Bölüşmesiz ihtiyari reasüransta ise reasürör, sedanın üstlendiği seviyenin üzerindeki hasarlardan, veya kapasite sağladığı hasarlardan sorumludur. Prim hesabı belirlenen limite ve hasar beklentilerine göre değişir. Uygun saklama payları belirlendiğinde, çok daha az prim reasüröre devredilir. Ancak, aynı şekilde faaliyet giderlerine reasürörün katılımı da oldukça düşüktür.

Örnek: Hasar gerçekleşme ihtimali 0,01 olan bir fabrikada hasar gerçekleştiğinde ise %30 ihtimalle 1 Milyon TL, %30 ihtimalle 5 Miyon TL, %20 ihtimalle 15 Milyon TL, %15 ihtimalle 25 Milyon TL, %5 ihtimalle 50 Milyon TL hasar meydana gelecektir. Fabrikada beklenen hasar ne kadardır. 0,01*(0,30*1.000.000+0,30*5.000.000+0,20*15.000.000+0,15*25.000.000+0,5*50.000.000)=110.500 Beklenen hasara %30 faaliyet gideri eklenirse sigorta şirketinin aldığı prim ne kadar olur. 110.500 * 1,3 =143.650 Masraf oranı nedir (143.650-110.500) / 143.650 = %23,08

Örnek: Bölüşmeli ihtiyari reasürans prim hesabı Şigorta şirketi işin %70’ini reasüröre devretmeye karar veriyor. Reasürör prime yapılan şarjmanlara da aynı oranda katılıyor. Reasürans primi ve reasürans komisyonunu hesaplayınız. Reasürans primi: 143.650 * 0,7 = 100.555 Reasürans komisyonu: 100.555 * %30 = 30.166 Yanlış Reasürans komisyonu: 100.555 * %23,08 * = 23.205 Reasüröre yapılan nakit transferi: 100.555 – 23.205 = 77.350

Örnek: Bölüşmesiz ihtiyari reasürans prim hesabı Sigorta şirketi hasarın 10 Milyon TL’sini üzerinde tutup üstünde kalan kısmı reasüröre devredecek alternatif bir plan üzerinde çalışmıştır. Bu durumda reasürans primi ne olur. Reaürörün beklenen hasarı: 0,01 * (0,20*10.000.000 + 0,15*20.000.000 + 0,10*45.000.000) = 72.500 Reasürans komisyonu: Bölüşmesiz anlaşmalarda daha az hasar reasürörü ilgilendirdiği için reasürans komisyonu daha düşüktür. Reasürörün beklenen hasarı + kendi masrafları üzerinden prim belirlemesi ve komisyon vermemesi makuldür.

Örnek: İki sözleşmenin kıyaslanması Durum Bölüşmeli reasürans Bölüşmesiz reasürans Net reasürans devri = 77.350 (Saklama payı %30) Şirkete kalan net risk primi= 33.150 Net reasürans devri = 52.500 (saklama payı 5 Milyon TL) Şirkete kalan net risk primi= 38.000 1 Milyon TL Hasar gelirse Şirkete kalan= 300.000 Reasüröre devredilen= 700.000 Şirkete kalan= 1 Milyon Reasüröre devredilen= 0 5 Milyon TL Hasar gelirse Şirkete kalan= 1,5 Milyon Reasüröre devredilen= 3,5 Milyon Şirkete kalan= 5 Milyon 15 Milyon TL Hasar gelirse Şirkete kalan= 4,5 Milyon Reasüröre devredilen= 10,5 Milyon Reasüröre devredilen= 10 Milyon 25 Milyon TL Hasar gelirse Şirkete kalan= 7,5 Milyon Reasüröre devredilen= 17,5 Milyon Reasüröre devredilen= 20 Milyon 50 Milyon TL Hasar gelirse Şirkete kalan= 15 Milyon Reasüröre devredilen= 35 Milyon Reasüröre devredilen= 45 Milyon

Örneğimizdeki sigorta şirketinin reasürans olmadan ve her iki reasürans alternatifine göre riski nedir.

Reasüranssız Kar (L) E(L) E(L2) Var(L) 99,00% 0,1105 0,109395 0,012088 0,30% -0,8895 -0,0026685 0,002374 -4,8895 -0,0146685 0,071722 0,20% -14,8895 -0,029779 0,443394 0,15% -24,8895 -0,03733425 0,929231 0,05% -49,8895 -0,02494475 1,244481 2,70329

Bölüşmeli reasürans Kar (L) E(L) E(L2) Var(L) 99,00% 0,03315 0,0328185 0,001088 0,30% -0,26685 -0,00080055 0,000214 -1,46685 -0,00440055 0,006455 0,20% -4,46685 -0,0089337 0,039905 0,15% -7,46685 -0,01120028 0,083631 0,05% -14,9669 -0,00748343 0,112003 0,243296

Bölüşmesiz reasürans Kar (L) E(L) E(L2) Var(L) 99,00% 0,038 0,03762 0,00143 0,30% -0,962 -0,00289 0,002776 -4,962 -0,01489 0,073864 0,20% -0,00992 0,049243 0,15% -0,00744 0,036932 0,05% -0,00248 0,012311 0,176556

Örnek: Bölüşmeli reasürans anlaşmasında saklama payı hangi oranın altına düşerse sigorta şirketi üzerinde kalan risk bölüşmesiz reasüransın altında olur. 2,703 * (saklama payı)2 < 0,1765 saklama payı < %25,6