ARAZİ ISLAHI

ARAZİ ISLAHI Kapalı Drenaj; bitki kök bölgesinde bulunan fazla suyun uzaklaştırılarak, bitkiye doğal gelişmesini sağlayabilecek ortamı hazırlamaktır. Bu sayede tuzluluk ve alkalilik sorunları da çözülmektedir. Yapısı bozulmuş ve geçirgenliği çok düşük olan alkali (sodyumlu) toprakların ıslahı için ülkemizde en fazla kimyasal madde olarak jips kullanılmaktadır.

ARAZİ ISLAHI ARAZİ ISLAHININ ÜLKEMİZDEKİ KISA TARİHÇESİ Ülkemizde kapalı drenaj çalışmaları 1961 yılından bu yana devam etmektedir. Arazi ıslahı çalışmaları, Mülga Toprak Su Genel Müdürlüğü, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve İl Özel İdaresi tarafından yapılmıştır. Drenaj, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı görev alanına 639 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile girmiştir. Bunun akabinde Arazi Islahı ve Sulama Sistemleri Daire Başkanlığı kurulmuştur.

ÇALIŞILAN SORUNLU SAHA ARAZİ ISLAHI VERİLER ALAN (HA)  ÇALIŞILAN SORUNLU SAHA BİTEN DEVAM EDEN İHALE AŞAMASINDA ŞANLIURFA 69.500 56.450 6.050 7.000 AMASYA 21.250 3.413 10.837 MERSİN 21.100 6.800 3.700 10.600 ADANA 29.161 3.161  - 26.000 OSMANİYE 12.000 TOPLAM 153.011 69.824 20.587 62.600

ARAZİ ISLAHI Drenaj Çalışmalarının Faydaları: 7670 km’si Şanlıurfa İlinde, 652 km’si Amasya İlinde, 630 km’si Mersin İlinde, 548 km’si Adana İlinde olmak üzere ülke genelinde toplam 9.500 km Kapalı Drenaj Borusu döşenmiştir. Bu alanlarda tarımsal verimlilik katlanarak artmıştır.

ARAZİ ISLAHI DRENAJDAN ÖNCE Harran Ovasında hiç ekilemeyen veya düşük verimli 9.000 ha alanda %100 verim artışı sağlanmıştır. Pamukta ortalama verim 500 kg/da olmuştur. Çorak arazilerde %100 verim artışı olurken, drenaj problemi olan arazilerde %50 verim artışı sağlanmıştır. DRENAJDAN SONRA

ARAZİ ISLAHI Tarla İçi Yol: Proje kapsamında yapılan tarla içi yollar sayesinde, tarımsal mekanizasyon daha etkili ve verimli kullanılmış; erken ekim, hasat ve ulaşımlarını rahatlıkla yapmaları sağlanmıştır. Bugüne kadar projeler kapsamında 1.377 km tarla içi yolu yapılmıştır. TARLA İÇİ YOL ÖNCESİ TARLA İÇİ YOL SONRASI

ARAZİ ISLAHI Köy İçi Yol: Proje kapsamında yürütülen köy içi yol çalışmaları sayesinde, köy sakinleri çamurlu yollarda gidip gelmekten kurtarılmıştır. Bugüne kadar projeler kapsamında 605 km köy içi yolu yapılmıştır. KÖY İÇİ YOL ÖNCESİ KÖY İÇİ YOL SONRASI

KÖY İÇİ GÖL ALANI ÖNCESİ KÖY İÇİ GÖL ALANI SONRASI ARAZİ ISLAHI Köy İçi Göl Alanı : Harran Ovasında 106 köyde taban suyu kaynaklı 181 adet köy içi göl alanı ıslah edilerek köyler sağlıklı ve modern alana kavuşmuştur. KÖY İÇİ GÖL ALANI ÖNCESİ KÖY İÇİ GÖL ALANI SONRASI

ARAZİ ISLAHI Taşlılık: Taşlı Arazi Islahı genelde Toplulaştırma projelerimizin içinde yapılmaktadır. Bugüne kadar 14 ilde 24.341.298,93 m3 taş toplanarak 3.200 ha alan tarıma kazandırılmıştır.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMA VE TİGH PROJELERİNDE TAŞ TOPLAMA SIRA NO İl ADI TAŞ TOPLAMA (m3) 1 AKSARAY 593.99,54 2 AYDIN 3.942,75 3 BİNGÖL 30.726,29 4 BURDUR 48.236,89 5 DENİZLİ 15.248,96 6 KAYSERİ 24.900,00 7 NİĞDE 2.993.230,11 8 NEVŞEHİR 163.961,67 9 ADIYAMAN 191.638,43 10 KİLİS 2.906.992,37 11 GAZİANTEP 739.285,38 12 ŞANLIURFA 8.133.036,38 13 MARDİN 3.529.486,52 14 DİYARBAKIR 4.966.604,64 TOPLAM 24.341.289,93 3.200 Ha alan tarıma kazandırıldı.

ARAZİ ISLAHI Eğitimlerimiz Ülkemizde yaklaşık 2.500.000 ha drenaj problemli alan bulunmaktadır. Bu problemli alanların tespiti ve çözümü için Genel Müdürlüğümüz tarafından arazi tesviye ve tarla içi drenaj projelerinin etüt, planlama, projeleme ve uygulama eğitimleri verilmektedir. Bu kapsamda taşra ve merkez teşkilatımızdan 294 personele eğitimler verilmiştir.

SULAMA SİSTEMLERİ

SULAMA SİSTEMLERİ GÖREVLERİMİZ VE YAPILANLAR Bakanlığımızın sulama konularındaki politika ve stratejilerini belirlemek. Üretimin tarımsal desteklerle entegrasyonu sağlanacak şekilde, sulama yönetimi için gerekli temel veriler üretilmektedir. DSİ Genel Müdürlüğünün yatırım programına teklif ettiği sulama projeleri için Değerlendirme Raporları hazırlanmaktadır.

SULAMA SİSTEMLERİ GÖREVLERİMİZ VE YAPILANLAR Su kullanım etkinliğini artırılmak. Sulama Sistemlerine Yönelik Hibe Destekleri: Basınçlı Sulama Sistemlerinin kurulumu için 2014 yılı sonu itibariyle 9.526 proje için 227 milyon TL hibe ödemesi yapılarak yaklaşık 841 bin dekar alana hizmet götürülmüştür. Sulama Veri Tabanı Çalışmaları: Sulama Veri Tabanı hazırlıkları kapsamında yaklaşık 2,2 milyon hektar alanda sayısallaştırma çalışmaları tamamlanmıştır. 29 ilde eğitimler verilerek 435 teknik personel eğitilmiştir. Eğitimler devam etmektedir.

SULAMA SİSTEMLERİ Su kullanıcı örgütleri ile işbirliği yapmak: Su kullanıcı örgütlerinin etkinliklerine katılarak diyalog ortamı geliştirilmekte. Politika belirleyicilerle Su Kullanıcı Örgütleri arasında iletişim köprüsü kurulmaktadır. Sulamadaki enerji maliyetlerinin yüksekliği için çözüm yolları araştırılmaktadır.

KKYDP* Kapsamında Verilen Hibeler SULAMA SİSTEMLERİ Sulama Etkinliği Artırmaya Yönelik Diğer Çalışmalar Sübvansiyonlu kredi kapsamında (Ziraat Bankası- Tarım Kredi Kooperatifleri) düşük faizli kredi desteği sağlanmaktadır. Bu kapsamda verilen krediler ve hibe ödemeleri : Yapılacak işler Bakanlığımız sorumluluğundaki Sulama Kooperatiflerinde sulama sonuçları izleme ve değerlendirme çalışmalarının yapılması, Destekleme Politikalarının Su Kısıtı Esas Alınarak Gözden Geçirilmesi Modern Sulama Sistemlerinin Yaygınlaştırılması Amacıyla Verilen Hibe ve Krediler KKYDP* Kapsamında Verilen Hibeler Düşük Faizli Krediler TOPLAM Proje Sayısı 9.526 218.028 227.554 Alan (da) 841.876 5.245.979 6.087.855 * Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı 2014-2018 yıllarını kapsayan 10. Kalkınma Planı Tarımda Su Kullanımının Etkinleştirilmesi Programı çalışmaları Bakanlığımızda Daire Başkanlığımızca koordine edilmektedir.

MEVCUT PARSELLERİN DURUMU SULAMA SİSTEMLERİ Sulama Etkinliği Çalışmaları MEVCUT PARSELLERİN DURUMU

MEVCUT PARSELLERİN DURUMU SULAMA SİSTEMLERİ MEVCUT PARSELLERİN DURUMU Ekonomik sulanabilir alan : 8,5 Milyon Ha Sulamaya açılmış alan : 6,0 Milyon Ha Sulamaya açılacak alan : 2,5Milyon Ha Sulama oranı : %55 - %60 Sulanmayan alan : 2 Milyon Ha dan fazla Yaklaşık kayıp (2.000.000*3.000)= 6 Milyar TL Mısır : 2 * 15 = 30 Milyon Ton

SULAMA ŞEBEKELERİNDE DURUM SULAMA SİSTEMLERİ SULAMA ŞEBEKELERİNDE DURUM   DSİ SULAMA ALANLARI-RAPOR-2011 DSİ Faal Sulama Alanı (Ha) Sulanan Alan (Ha) Oranı Sulama oranı % 70’e çıkması durumunda sulanacak alan (Ha) İlave kazanılan alan (Ha) AĞRI 7300 351 4.81% 5,110 4,759 ERZURUM 28903 10298 35.63% 20,232 9,934 IĞDIR 61900 28474 46.00% 43,330 14,856 KARS 7650 1357 17.74% 5,355 3,998 MUŞ 30544 4053 13.27% 21,381 17,328 Toplam 136297 44533 32.67% 95,408 50,875 SEBEPLERİ Ortalama işletme ve parsel büyüklükleri çok küçük Parseller çok hisseli

SULAMA SİSTEMLERİ BUĞDAY VE YEM BİTKİLERİNE AİT GELİR HESAPLAMASI BUĞDAY YERİNE TRİTİKALE VE İKİNCİ ÜRÜN OLARAK MISIR SİLAJI EKİMİNDE GELİR KARŞILAŞTIRMASI (Toplam alan 169.000 da)

SULAMA SİSTEMLERİ DSİ SULAMA ALANLARI Sulamaya açılacak alan; Yaklaşık : 2,5 milyon hektar İlk Yatırım Maliyeti : 10 Bin TL / Hektar Toplam Yatırım İhtiyacı : 25 Milyar TL Rehabilitasyon ihtiyacı olan sulama alanları; Yaklaşık : 3 milyon hektar Rehabilitasyon maliyeti : 5 Bin TL / Hektar Toplam Yatırım İhtiyacı : 15 Milyar TL * Toplam yatırım ihtiyacı : 40 Milyar TL * Ayrılan yıllık ödenek : 2 Milyar TL * Bu ödenekle gereken süre : 20 Yıl Şebekelerin ortalama ömrü 15 yıl civarındadır. Bozulma hızı yapım hızından daha yüksek. Bu yapıda sulama tesisleri sonsuza kadar tamamlanamaz.

SULAMA SİSTEMLERİ Sulama Etkinliği Çalışmaları Sulama randımanını etkileyen faktörler: Parsellerin parçalı ve küçük olması, İşletmenin küçük olması, Ekonomik ürün ölçeğinin yakalanamaması, Su kullanıcı örgütlerin yetersizliği, Şebekelerin eski olması, yenileme ihtiyacı, Üretici örgütlerinin yetersizliği, Çözüm önerileri: Şebeke rehabilitasyonu ve işletmesi özel sektöre verilebilir, Destek ödemeleri su ücretine bağlanarak tahsilat garanti edilir, Merkez veritabanı uygulaması ile tüm faaliyetler kayıt altına alınır, Kısa sürede rehabilitasyonlar tamamlanır. Etkin bir sulama yönetimi sağlanmış olur.

SULAMA SİSTEMLERİ Su iletimi ile, Tarımsal Sulama Yönetimi’ni ayırmak gerekir.

SULAMA SİSTEMLERİ KUYU VE TERFİ YÜKSEKLİĞİ 100 METRE KABUL EDİLEREK YAPILAN HESAPLAMALAR Ürünler Ürün Maliyeti¹ (Sulama Hariç) (TL/da) YERALTI SULAMA CAZİBE SULAMA POMPAJ SULAMA DESTEKLEME SEÇENEKLERİ Enerji Maliyeti¹ (TL/da) Toplam Maliyet (TL/da) Enerji Maliyetinin Toplam Maliyete Oranı (%) Sulama Ücreti² (TL/da) Sulama Ücretinin Toplam Maliyete Oranı (%) %25 Sübvanse %50 Sübvanse Buğday 150,1 91,2 241,3 37,8 18,0 168,1 10,7 29,5 179,6 16,4 28,3 18,9 Pamuk 700,5 284,3 984,8 28,9 28,5 729,0 3,9 70,0 770,5 9,1 21,7 14,4 Mısır(dane) 338,8 148,6 487,4 30,5 367,3 7,8 408,8 17,1 22,9 15,2 Şeker Pancarı 581,6 281,6 863,2 32,6 39,0 620,6 6,3 79,0 660,6 12,0 24,5 16,3 Çeltik 714,3 574,3 1.288,6 44,6 70,5 784,8 9,0 105,0 819,3 12,8 33,4 22,3 Armut 1.779,8 196,5 1.976,2 9,9 1.818,8 2,1 1.858,8 4,3 7,5 5,0 Portakal 1.541,6 212,1 1.753,7 12,1 51,0 1.592,6 3,2 100,0 1.641,6 6,1 6,0 Çiftçilerin tarımsal sulamada kullandığı elektriğin yıllık bedeli yaklaşık 3,58 Milyar TL’dir. BÜTÇE İHTİYACI 900 Milyon TL 1,8 Milyar TL Kaynak : 1-Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü ( 2013 yılı için tahmini maliyetler alınmıştır) 2- Sulama Birliklerince Uygulanan Su Kullanım Hizmet Bedelleri (Cazibe sulama 6 grubun ortalaması, Pompaj sulama 4 grubun ortalaması ) Not : Pompa 22 kW gücünde 57,6 m3/h

SULAMA SİSTEMLERİ PAMUK İÇİN SULAMA MALİYETLERİ DEĞERLENDİRMESİ (Akçakale için ) Su Basma Yüksekliği (hm) Kısıtsız Sulamada Enerji Maliyeti (TL/da) Sulama Maliyetinin Ürün Olarak Karşılığı (kg/da) İşletme Bakım Gideri (TL/da) Sulama Hariç Maliyetin Ürün Olarak Karşılığı (kg/da) Toplam Maliyetin Ürün Olarak Karşılığı (kg/da) Kar Olarak Kalan Ürün (kg/da) Salma Sulama Basınçlı Sulama 10 39,77 25,57 36,15 23,25 16,43 447,27 498,36 485,45 1,64 14,55 30 119,32 76,71 108,47 69,74 570,68 531,94 -70,68 -31,94 50 198,87 127,85 180,79 116,23 643 578,43 -143 -78,43 70 278,42 178,99 253,11 162,72 715,32 624,92 -215,32 -124,92 100 397,75 255,7 361,59 232,45 823,8 694,66 -323,8 -194,66 150 596,62 383,54 542,38 348,67 1004,59 810,88 -504,59 -310,88

ARDAHAN, KARS, ARTVİN Kalkınma Projesi (AKAKP) DIŞ KAYNAKLI PROJELER ARDAHAN, KARS, ARTVİN Kalkınma Projesi (AKAKP) Projenin Amacı: Ardahan, Kars ve Artvin illerinde yoksulluğun azaltılması ve tarımsal üretimde gelişmenin sağlanmasıdır. Toplam bütçe : 26 milyon ABD İkraz tarihi : 10 Nisan 2010 Kapanış tarihi : 30 Eylül 2017 Finans Kaynakları: IFAD, Türkiye Cumhuriyeti, Faydalanıcılar Proje Bileşenleri Küçük üretici ve tarım dışı istihdam Köy altyapısı Kapasite geliştirme ve proje yönetimi

ÇORUH NEHRİ HAVZA REHABİLİTASYON PROJESİ DIŞ KAYNAKLI PROJELER ÇORUH NEHRİ HAVZA REHABİLİTASYON PROJESİ (2011 – 2018) Kredi Kuruluşu : JICA Bakanlık Bütçesi : 13.4 Milyon TL Toplam Proje Bütçesi : 109,1 MilyonTL Proje Uygulama Kurumları: Orman ve Su İşleri Bakanlığı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Özel İdareleri Proje Bileşenleri Üretimde doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve yönetimi Üreticilerin gelirini arttırıcı faaliyetler Kapasite Geliştirme Danışmanlık Hizmetleri