BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ “ADIM ADIM SAĞLIK”

GEBE / LOHUSA SAĞLIĞI ve BESLENMESİ Dr. Nazan K. İYİHUYLU

GEBELİK TESPİTİ GEBE İZLEM ARALIĞI Son adet tarihini 7 gün geçince gebelik testi ile GEBE İZLEM ARALIĞI Tespitten 8. aya kadar ayda 1 defa 8. aydan itibaren 15 günde 1 defa 9.aydan itibaren haftada 1 defa Riskli gebeliklerde izlem sayısı daha sık

GEBE İZLEMİNDE YAPILMASI GEREKENLER Gebenin öyküsü Tahmini doğum tarihi hesaplanır Fiziki muayenesi yapılır Laboratuvar incelemeleri yapılır Tetanos aşıları yapılır

FİZİK MUAYENE Gebenin gözle Karnın dıştan elle muayenesi Çocuk kalp seslerinin dinlenmesi Nabız Ateş

FİZİK MUAYENE Ağırlık Kan basıncı ölçümü Boy Meme kontrolü Ödem Varis

GEBELİKTE LABORATUVAR Kansızlık Gebe ve eşinin Kan Grubu tayini İdrar tahlili Kanda sarılık mikrobu 7.ayda Şeker Hastalığı 5. ve 8. aylarda birer kez gebelik Ultrasonu yapılır

TETANOZ AŞISI Tetanoz önlem alınmazsa öldürücü olur Yenidoğan Tetanozu gebe annenin aşılanması ile önlenebilir Her gebenin nerede doğum yapacağına bakılmaksızın Tetanoza karşı aşı olması gerekir

GEBELİKTE SIK GÖRÜLEN RAHATSIZLIKLAR Memelerde dolgunluk ve hassasiyet Bulantı / Kusma / Aşerme Sık idrara çıkma Vajinal akıntı Baş ağrısı Yorgunluk ve uykusuzluk Mide yanması

GEBELİKTE SIK GÖRÜLEN RAHATSIZLIKLAR Bacak krampları Kabızlık ve gaz sancısı Varisler Basur Bel ve sırt ağrısı Ödem Baş dönmesi / Çarpıntı / Nefes darlığı Saç dökülmesi ve kaşıntı

GEBENİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER Beslenme ( Enerji / Protein / Mineral / Vitamin ) Deri Hijyeni ve banyo Meme bakımı Diş bakımı Dinlenme ve uyku Giyim Seyahat Cinsel ilişki Aşılar Egzersiz ve aktiviteler

RİSKLİ GEBELİKLER 35 den büyük / 20 den küçük yaş 4 den fazla doğum Gebelik aralığı 2 yıldan az Kronik hastalık ( Guatr / Kalp hast / Şeker hast Verem / Yüksek tansiyon ) Daha önce anormal veya ölü bebek doğuranlar Çoğul gebelikler Kan uyuşmazlığı

RİSKLİ GEBELİKLER Kansızlık Kontrolsüz ilaç kullanımı Kötü alışkanlıklar ( Alkol / Sigara ) Gebelikte hazneden kanaması olanlar Doğum kanalındaki darlıklar Annenin aşırı veya az kilo alımı Doğumun gecikmesi

GEBELİKTE BESLENME Normal bir gebelikte gebe toplam 10-12 kg almalıdır İlk 3 ay 0,5 - 1 kg Sonraki aylarda 1,5 - 2 kg Protein / Demir / Kalsiyum ihtiyacı artar

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ KALSİYUM Peynir Süt Yoğurt Yeşil yapraklı sebzelerde bulunur Gebelikte ihtiyaç iki kat kadar artar

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ PROTEİN Kuru Baklagiller Mercimek / Fasulye Kırmızı / Beyaz Et Süt ve Süt ürünleri Yumurta Balık

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ C VİTAMİNİ Portakal / Limon Karnabahar Maydanoz Yeşil / kırmızı Biber Domates

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ FOLİK ASİT Ispanak Yer Fıstığı / Fındık Kepekli Ekmek GEBELİĞİN İLK ÜÇ AYINDA ALINMALIDIR Bel açıklığını önlemek açısından önemlidir

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ DEMİR Yağsız kırmızı et Karaciğer Ispanak Kuru kayısı Ton balığı Pekmez Gebeliğin ikinci yarısında alınmalıdır

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ LİFLİ GIDALAR Kepekli ekmek Yulaf ezmesi Barbunya,bezelye Ahududu Esmer pirinç Kuru yemiş

GEBELİKTE SIK TÜKETİLMESİ GEREKEN BESİN ÖĞELERİ SIVI ALIMI İdrar yolu Enfeksiyonu Bebek kesesindeki suyun azalması Erken doğum Kabızlık İshal korur Gebelikte Çay / Kahve ve Kola önerilmez Alkol alımı bebekte Zeka geriliğine neden olur

ET / YUMURTA / KURU BAKLAGİLLER Beyin / Kas / Kemik / Diş gelişimi Kan yapımı Protein ve demir gereksinimini karşılar SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ Kemik ve diş gelişimi Protein ve kalsiyum kaynakları

TAHILLAR YAĞ VE ŞEKERLER SEBZE VE MEYVELER Büyüme ve gelişme için önemlidir B vitamini içerirler YAĞ VE ŞEKERLER Enerji içerirler Dengeli tüketilmelidir SEBZE VE MEYVELER Vitamin / Mineral ihtiyacını sağlarlar

BESLENME İPUÇLARI Sık / az beslenin Taze / katkısız gıdalar Sebze / Meyveleri iyi yıkayın Etleri iyi pişirin (TOKSOPLAZMA ) Günde en az 8 - 10 bardak su Günde 1 - 2 bardak süt Yemekte İyotlu tuz Sabah bulantılarında Tuzlu kraker / Leblebi / Patates haşlaması

DOĞUM SONRASI LOHUSA Doğum sonrası bir kadının hayatında yeni bir dönemin başlangıcıdır Bu dönemde hem fiziksel hem de ruhsal olarak tam bir desteğe ihtiyacı vardır

DOĞUM SONRASI LOHUSA İZLEM SIKLIĞI Doğumdan hemen sonra ilk 24 saat içinde 2.haftada 4.haftada

CİNSEL BÖLGENİN TEMİZLİĞİ Doğum sonrası dış üreme organları temiz / kuru tutulmalıdır Mikrop arındırıcı solüsyonlarla yıkanır Temiz bir bezle / pedle kapatılır Bez kullanılıyorsa ütülenmelidir Bez en geç 6 saatte bir değiştirilir Tuvalet sonrası cinsel bölge önden arkaya doğru yıkanır

RAHİM MUAYENESİ Doğumdan hemen sonra rahim göbeğin 1-2 parmak altındadır Daha sonraki günlerde giderek küçülür 6 hafta sonra tamamen normale döner

AKINTI KONTROLÜ Rahimde biriken kan ve sıvılar doğum sonrası akıntı ile atılır Akıntı 10-15 gün devam eder İlk 3 gün kanlıdır

LOHUSANIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER İstirahat Sıvı gıda ve hafif yiyecekler yiyerek kabızlıktan korunmak Sık sık idrara çıkarak karındaki gerginliği azaltmak Egzersiz yapmak Tüm aile fertlerinin anneye moral desteği

DOĞUM SONRASI ANNE RİSKLERİ Kanamalar Enfeksiyon Bacaklarda damar tıkanıklığı Meme hastalıkları

RİSK DOĞUM SONRASI KANAMALAR Bebek doğduktan sonra hazneden 2 bardaktan fazla kanama olması Annenin kan basıncında düşme / nabızda yükselme Rahmin yumuşak ve elle hissedilmemesi Hazneden gelen kan taze / kırmızı / sürekli / bol

RİSK DOĞUM SONU ENFEKSİYONLAR İlk 21 gün içerisinde 24 saatten uzun süren 38 derece üzerinde ateş Alt karın bölgesinde ağrı Kötü kokulu akıntı Titreme / Çarpıntı / Halsizlik

RİSK DOĞUM SONRASI BACAKLARDA DAMAR TIKANIKLIĞI Bacaklarda tek taraflı Kramp / Şişme / Kızarma Ateş Bacaklarda bölgesel ısı artışı Baldırda Sertlik / Ağrı

RİSK MEME HASTALIKLARI Meme başının çatlaması Memelerin aşırı dolgunlaşıp sertleşmesi Meme iltihabı Meme apsesi

RİSK MEME BAŞININ ÇATLAMASI Doğum öncesi dönemde meme bakımının iyi olmaması Lohusalıkta meme başının iyi temizlenmemesi Emzirmenin tekniğine uygun olarak yapılmaması

MEME BAŞINDA ÇATLAK OLUŞMAMASI İÇİN Meme uçları her emzirmeden önce kaynatılıp soğutulmuş ılık su ile temizlenip kurulanır Bebeğin meme ucunu değil areola denilen kahverengi kısmı da iyice kavraması sağlanır

MEME BAŞININ AŞIRI DOLGUNLAŞIP SERTLEŞMESİ Süt yapımının fazla olduğu Memelerin yeterince boşaltılmadığı durumlarda oluşur

MEME İLTİHABI (MASTİT) Memelerin Aşırı dolgunlaşıp Sertleşmesi Sütün iyi boşaltılmaması Darbe Meme başında oluşan çatlaklardan mikropların içeri girmesi sonucu oluşur BELİRTİLERİ 38-40 derece ateş Hızlı nabız Memede kırmızılık zonklayıcı ağrı hassasiyet Lohusada baş ağrısı bulantı titreme

MEME İLTİHABINDA YAPILMASI GEREKENLER Memeler iyice boşaltılır Meme iltihap yoksa emzirmeye devam Çok ağrılı ise 48 saat emzirilmez süt sağılarak boşaltılır Memelere sıcak uygulanır Doktor kontrolünde ilaç alınır

MEME ABSESİ Memelerin bir bölgesinde ağrı / hassasiyet / sertleşme derisi kırmızı ve parlak Ateş yükselir / nabız hızlıdır Abse doktor tarafından boşaltılır

BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ “ADIM ADIM SAĞLIK”

AKRABA EVLİLİĞİ KAN UYUŞMAZLIĞI Dr. Nazan K. İYİHUYLU

AKRABA EVLİLİĞİ TIPATIP AYNI GENLERİN NESİLDEN NESİLE AKTARILMASINA NEDEN OLUR TOPLUMDA VAROLAN ANOMALİLİ BEBEK DOĞURMA RİSKİNİ İKİ KAT ARTTIRIR

AKRABA EVLİLİĞİ SONUCU OLUŞABİLECEK HASTALIKLAR ALBİNİZM GENETİK SAĞIRLIK AİLEVİ AKDENİZ ATEŞİ FENİLKETONÜRİ TALASEMİ

KAN UYUŞMAZLIĞI KARI KOCA ARASINDA DEĞİL GEBELİK DÖNEMİNDE ANNE İLE BEBEĞİ ARASINDAKİ DURUMDUR RH ( - ) BİR KADIN / RH ( + ) BEBEĞE SAHİP OLDUĞUNDA ORTAYA ÇIKAR

KAN UYUŞMAZLIĞINA NEDEN OLABİLECEK FAKTÖRLER DIŞ GEBELİK DÜŞÜKLER AMNİOSENTEZ YANLIŞLIKLA RH (+) KAN TRANSFÜZYONU ÖNCEKİ GEBELİKTE RH(+) BEBEK DOĞURAN ANNELER

KAN UYUŞMAZLIĞI SONUCU BEBEK GENELLİKLE BEBEKLER DOĞDUKTAN SONRA ORTAYA ÇIKAR VE KÖTÜLEŞMEYLE DEVAM EDER MÜDAHALE EDİLMEZSE DOĞUM ŞANSI OLMAZ ANNE KARNINDA KAYBEDİLİR HAFİF / YENİDOĞAN KANSIZLIĞI ORTA / YENİDOĞAN SARILIĞI ŞİDDETLİ / ÖLÜM

KAN UYUŞMAZLIĞI KAN TESTİ İLE SAPTANIR KORUNMA İÇİN RH ( + ) KIRMIZI KAN HÜCRESİ İLE KARŞILAŞMIŞ RH ( - ) ANNE AŞILANIR

AŞILANMASI GEREKEN ANNELER Rh (-) anne etkilenmeden Rh (+) bir bebek doğumu yaptıysa Rahim içinden araştırma amaçlı sıvı alındı ise Üzüm salkımı gibi sıvı dolu gebelik Dış gebelik Düşük Yanlış kan verilmesi Gebe iken bebeğin kanının anneye karışmasını kolaylaştıran durumlarda ( Son’un arkasından kanama gibi )

TEŞEKKÜR EDERİZ