Perfüzyon Yeterliliğinin Değerlendirilmesinde Güncel Yaklaşımlar Perfüzyonist Şeyhmus YERSEL

Perfüzyon İzlemi Neleri takip ederiz Kan basınçları (MAP) Periferik Oksijen saturasyonu Hat basınçları Rezervuar seviyesi Flow Kan gazları Hasta ısısı Pompa ve kardiyopleji basınçları Serebral oksimetre Periferik oksijen saturasyonu Santral venöz basınçlar ACT KONTROLÜ

KAN BASINÇLARI

MEAN ARTERİAL PRESSURE MAP =DP+ (SP-DP) 3

KARDİAK OUTPUT = SV*HR /1000 FLOW HASTA ISISI KARDİAK İNDEX 35- 37 Santigrad 2,6 – 2,8 l / dk / m2 32 – 34 Santigrad 2,4 – 2,6 l / dk / m2 30 – 31 Santigrad 2,2 – 2,4 l / dk / m2 28 – 30 Santigrad 1,8 – 2, 0 l / dk / m2 24 – 27 Santigrad 1,6 – 1,8 l / dk / m2 KARDİAK İNDEX = CO / BSA KARDİAK OUTPUT = SV*HR /1000 STROKE VOLUM = ESV - EDV

Flow hesaplama KARDİAK İNDEX X VUCUT YUZEY ALANI Örnek : 2,07 m2 için 3,0 index te 6,21 litre /dk VUCUT YÜZEY ALANI HESAPLAMA (DU BOIS) BOY(cm) X KİLO(kg) 3600

VUCUT YÜZEY ALANI HESAPLAMA DU BOIS MOSTELLER HAYCOK GEHAN GEORGE BOYD

Kan Gazları pH-------- 7,35 – 7,45 Na ----130 – 140 pCO2----- 35 – 45 K+-----3 – 5 pO2 ------150 – 250 Ca ----0,9- 1,0 Hct ------20 – 28 Osm—270-285 Glukoz- 80 – 120 Lactat ---0,1 – 4,0 saO2 --- 98 – 100 HCO3---20 – 24 Be - ----( -3,0-+3,0)

Serebral Oximetre

Periferik Oksijen Saturasyonu ve Santral Venöz Basınçlar

ACT KONTROLÜ 400 saniye üzeri ACT değerleri Kardiopulmoner Bypass için kabul edilebilir değerlerdir. Activator Activated Clotting Time [ACT] None 190 - 300s Celite 100 - 170s Kaolin Glass 90 - 150s 110 – 190 s

Güncel Yaklaşımlar Oksijen tüketimi (VO2) Oksijen Sunumu (DO2) Parsiyel Arter Oksijen Basıncı(PaO2) ParsiyelArter Karbondioksit Basıncı( PaCO2) Miks Venöz Oksijen Saturasyonu (SvO2) AV Karbondioksit Basınç Farkı (ΔPCO2)

Hastanın Anestezi altında olması ve ısısı oksijen tüketimini etkiler 37 ˚C uyanık hastada ----- 4 ml/kg/min 37 ˚C anestezi altında -----2-3 ml/kg/min 28 ˚C anestezi altında -----1-2 ml/kg/min

CO -----------------Kardiak Output-------------L/dak ΔCaO2—-----------AV oksijen kontent farkı mlO2/100ml VO2 -------------- Oksijen Tüketimi--mL O2/dak. DO2----------------Oksijen Sunumu----mL O2/dak.

*1 gr hemoglobin, full saturasyonda, 1.34 ml O2 taşır. CaO2 =(SaO2 x Hgb x 1.34) +(PaO2 x 0.003) CvO2 =(SvO2 x Hgb x 1.34) +(PvO2 x 0.003) DO2(Oksijen Sunumu) = 10 X CO X CaO2 VO2(Oksijen Tüketimi)= 10 X CO X (CaO2 – CvO2) ΔPCO2 = PvCO2 – PaCO2 *1 gr hemoglobin, full saturasyonda, 1.34 ml O2 taşır.

Arterial Akımın Yeterli Olduğunu Nasıl Anlarız ? Venöz PvO2 ve SvO2 Lactat düzeyi ΔPCO2 Mean Arterial Basınç

Category Normal range Content (CaO2) 16-19 ml O2% Delivery (DO2) 520-720 ml O2/min/m2 Consumption (VO2) 100-130 ml O2/min/m2 Extraction (ER) 22-32 % Mixed venous pO2 33-53 mmHg Mixed venous saturation 68-77 %

Oksijen Tüketiminin Yaş ile Bağlantısı INFANT VO2 1 – 3 Haftalık 7,6 ml O2 / kg/dk Aylık 9 ml O2 / kg/dk YETİŞKİN 4,0 ml. O2 / kg/dk 250 ml. O2/ dk 100- 130 ml. O2/dk/m2 Anestezi altında bu değerler geçerli değildir. Castely,Cardiopulmoner Bypass ,1991 s.85-86

Parsiyel Arter Oksijen Basıncı (PaO2) %100 saturasyonda PaO2 120 mmHg dır. PaO2 yükselmesi kandaki O2 kontentini arttırmaz. CPB sırasında PaO2 fazla yükselmesinin patolojik olarak kabul edilmesi ile ilgili yeterli kanıt bulunmamaktadır.

Parsiyel Arter Karbondioksit Basıncı Arteriel kanda karbondioksit basınçları , dokuların beslenmesinde kullanılan oksijenin etkinliği hakkında ip uçları verir. Parsiyel Arter Karbondioksit basınçlarının normal değerleri 35 mmHg – 45 mmHg arasındadır.

Arter Venöz Karbondioksit Basıncı Gradient Farkı (ΔPCO2) ΔPCO2 CPB sırasında doku perfüzyonu için önemli bir göstergedir. Yapılan Çalışmalar , laktat düzeyleri ile doğru orantılı olarak bu fark anlamlı bulunmuştur. ΔPCO2 2- 7 mmHg arasında olması normal kabul edilmektedir.

Dopamin desteği ile Cardiac output arttırılan hastalarda ΔPCO2 azalır Teboul. Crit Care Med 26;1007-1010:1998

Miks Venöz Oksijen Saturasyonu SvO2 = SaO2 -VO2 / 13.9 x Q x [Hb] SvO2 arter kanda normal değerleri % 65 - %70 arasındadır. SvO2 değerleri %30 un altına düştüğü zaman doku oksijenasyonu olmamakta , anaerobik metabolizma başlamaktadır. SvO2 nin normal değerlerde bulunması metabolizmanın normal işlediği hakkında kesin veri değildir. Ancak oksijen etkinliğinin ipuçlarını verir.

Bilişim ve Teknoloji geliştikçe Perfüzyondaki gelişmeler devam edecektir.

Sonuç Sağlık ekibinin tüm üyeleri gibi hastayı bir bütün olarak değerlendirmeli ! Perfüzyon yeterliliği için tüm sistemler bütün olarak değerlendirilmeli ! Perfüzyon planlaması ekip işbirliği ile hastaya özel olmalı !

TEŞEKKÜRLER