CASE - 7 CAPİTAL SAVINGS BANK Hazırlayanlar: Kerem Günay Hacı Koç

CAPITAL SAVINGS BANK 1991 sonbaharında, Capital Savings Bank başkanı ve genel müdürü Robert Thomas bankanın finanstan sorumlu genel müdür yardımcısı Jane Smitshon’un hazırladığı detaylı mali ve operasyonel performans istatistiklerini gözden geçiriyordu. Bob Thomas bu istatistikleri gelecekteki yatırım planları ve Banka yönetim kurulunun operasyonel amaçlarını değerlendirmesi için talep etmiş bulunmaktadır. Bob Thomas önümüzdeki birkaç gün içinde yönetim kuruluna uzun bir rapor hazırlayacak ve yönetim kurulu da bu rapora dayanarak bankanın mevcut durumunu ve potansiyel yatırımları gözden geçirecektir. Bu yönetim kurulu Thomas için çok önemlidir, nitekim bu toplantı sonucunda Thomas’ın iş yerindeki pozisyonu etkilenebilecektir. Son zamanlarda Banka’nın yönetim kurulunda giderek artan bir tatminsizlik görülmektedir. Mali göstergeler düzelmedikçe ayrıca üst düzey yöneticilere verilecek primler de tehlikeye girmektedir. Son olarak Thomas Bankanın geleceği ile çok yakından ilgilenmektedir.

CAPITAL SAVINGS BANK 1979 yılında Thomas Capital Savings ve Kredi Kuruluşu’na katıldığı zaman bir evden oluşan ofis ve büyük bir batı şehrinde 2 şubesi olan 200 Milyon usd’lık bir kuruluş idi. Capital, o yıllarda diğer kredi kuruluşlarının yaptığını yapmış ve kısa vadeli tasarrufları uzun vadeli sabit faizli mortgage kredilerine dönüştürmeyi hedeflemiştir. Ancak daha sonra enflasyon hızla yükselmiş ve bu da faiz oranlarının yükselmesi yönünde bir baskı oluşturmuştur. 6 Ekim 1979 yılında Federal Rezerv başkanı Paul Volker, Federal Rezerv’in rezervleri ve para arzını kontrol edeceğini ve faiz oranlarının piyasa güçleri tarafından belirleneceğini açıklamıştır. Bundan sonraki 2 yıl içinde temel faiz oranları %12’den %20’ye çıkmış daha sonra %13’e düşmüş ve akabinde tekrar %21.5’lara kadar çıkmıştır. Capital Saving Kredi Kuruluşu 1980, 1981 ve 1982 yıllarında para kaybetmiş ancak şirketin defter değeri düzenleyici standartların yukarısında kalmıştır. Thomas şirketin özkaynaklarının piyasa değerinin (varlıkların piyasa değeri eksi borçların piyasa değeri) sıfırdan düşük olduğunu bilmektedir. Bu bilginin düzenleyiciler tarafından Capital Savings ve Kredi kuruluşu’na uygulanması sonucunda nelerin olabileceğini düşünmektedir.

CAPITAL SAVINGS BANK Faiz oranları 1982’nin sonlarına doğru 1983 ve 1984 yıllarında düşmüştü. Şirket 1983 yılında kar etmeye başladı ve özkaynaklarının piyasa değeri pozitife geçmiştir. Ancak buna rağmen o eski günler hiçbir zaman geri gelmemiştir. Yatırım bankalarından ve kamu kuruluşlarından gelen yoğun rekabet yeni mortage kredilerindeki spreadleri daraltmıştır. Bu ortamda karlı olmanın bedeli çok fazla faiz riski almaktan geçiyordu ve şirket de bu riski alıyordu. Yönetim Kurulu geleneksel kredi kuruluşu yöntemi ile başarılı olunamayacağını anladı. Federal hükümet 1980’lerin başında mali piyasalardaki deregülasyonu özendirerek bu amaçla düzenlemeler yaptı. Tasarruf ve Kredi kuruluşları daha geniş aktif ve pasif yapılarına geçebilseler de rekabet ortamından dolayı daha yüksek maliyetli ve riskli ürünler piyasaya sunmakla zorunlu kalıyorlardı. Geleneksel mortgage işinde faiz spreadleri de gittikçe daralmaya başlamıştı.

CAPITAL SAVINGS BANK Capital’in yönetim kurulu 1980’lerin başlarından itibaren daha agresif davranmış ve yeni şubeler açmıştır. Yeni mevduat kaynakları daha pahalı olmuştur. Ancak bu agresif yöntemler çok da başarı ile sonuçlanmamıştır. Capital adını Capital Savings Bank olarak değiştirmiş ve 1986 ve 1987 yıllarında yönetim kurulu daha da agresif davranarak 3 küçük tasarruf ve kredi kuruluşunu satın almış ve büyüme yönünde çok agresif davranışlar sergilemiştir. İlk zamanlarda biraz başarı olmasına rağmen 1989 ve 1990 yıllarındaki sonuçlar hayal kırıklığına yol açmıştır. Fon maliyetleri tasarruf problemi yüzünden çok yüksektir. 1989 yılının yaz ayında kabul edilen Finansal Kurumlar Reformu, İyileştirilmesi ve Uygulanması Kanunu Capital Saving Bankasının problemlerini artırmıştır.Yeni bir düzenleyici kurum Capital Saving Bankasının birincil düzenleyicisi konumuna gelmiştir. Yeni getirilen düzenlemelerin Capital Savings Bankasına 2 açıdan dezavantajlı etkisi bulunacaktır. Bunlar;

CAPITAL SAVINGS BANK - Bankanın aktif toplamının mortage kredilerine ayrılan bölümünün %60’dan %70’e çıkarılması zorunluluğu, - Sermaye yeterlik rasyolarının ulusal bankalar için geçerli olan oranlar seviyesine getirilmesidir. Thomas önündeki mali bilgileri çalışırken 1990 yılının tipik bir yıl olup olamayacağını düşünmektedir. Ekim 1987 ayındaki borsanın çöküşü faiz oranlarını ve müşteri borçlanma maliyetlerini düşürmüş ancak 1988 ve 1989 yıllarında artan faiz oranları Capital Savings Bankasının karlarını oldukça düşürmüştür. 1990 yılındaki durgunluk ve körfez savaşı da kırılgan mali ve ekonomik ortamı daha da kötüleştirmiştir. Düzenleyiciler Capital Savings Bankasını çok hızlı büyüdüğü ancak düşük net değeri olduğu, yetersiz likidite içinde olduğu ve çok fazla faiz oranı riski aldığı için eleştirmekteydiler. Thomas kendilerine danışmanları tarafından söylenen her türlü şeyi - ticari ve bireysel kredilere yatırım, çekici maaşlar vererek kalifiye işgücünü elinde tutma, ve finansal türev araçları kullanarak faiz oranı riskini minimize etmek gibi - yaptıklarını düşündü. Ancak geçmiş 3 yıl içinde bu sentetik ürünler Bankanın karlılığına oldukça olumsuz etkisi olmuştur.

CAPITAL SAVINGS BANK Şimdilerde Bankanın üst düzey yönetimi birbiri ile çelişen alternatif stratejileri tartışmaktadırlar. Bunlar aşağıdaki gibidir: 1) Temel tasarruf ve kredi kuruluşu felsefesini muhafaza etmek. Kısa vadeli fon satın alıp mortgage piyasasında uzun vadeli borç vermek. Bu faiz oranlarının uzun vadede dengede olması ve faiz getiri eğrisinin artan bir şekilde olmasını gerektirmekteydi. Ancak bu alternatifte faiz riski yüksekti. Future ve swap enstrümanları bu riski azaltmak için kullanılabilirdi. 2) İkinci alternatif sadece değişken oranlı mortgage kredisi vermekti. Faiz oranı riski daha düşük olacaktı ancak faiz marjları jilet kadar ince olacaktı. 3)Üçüncü yaklaşım şimdiki mortgage portföyünü satıp yeni yapılan mortgageları da elden çıkarmaktır. Bu yol ile varlıkların büyük bir kısmı devlet ve mortgage güvenceli kıymetlere tahvil edilecektir. Bu alternatifte geri ödeme riski çok yüksek olmakla birlikte bu risk futures, swap ve opsiyonlar ile azaltılabilir.

CAPITAL SAVINGS BANK Nihayetinde bir kurul üyesi daha fazla ticari mal mortgage kredilerine ve bireysel kredilere yönelinmesi gerektiğini önermiştir. Öneriyi yapan kurul üyesi kredi riskinin yüksek olmasına rağmen karlılığın yüksek olacağını düşünmektedir. Bu kişi aynı zamanda düşük kaliteli mortage kredileri, diğer krediler ve tahvillerden oluşan çeşitlendirilmiş portföyün getirisinin uzun dönemli periyotlara oranla daha fazla getiri getireceği konusunda birçok çalışmaya atıfta bulunmuştur. Ek olarak ‘mevduat sigortasının’ kısa vadede kalite probleminin çok ön plana çıkmamasına neden olacağını ve daha önce bahsedildiği gibi Akiflerin %70’inin mortgage kredilerinden oluşması gerektiği hususuna kimsenin dikkat etmeyeceğini düşünmektedir. Ancak bütün bunları yapmak için Capital Bank’ın ayrı bir banka charterı alması gerekip gerekmediği – gerekiyorsa bile – bunu alıp almaya gerek olup olmadığı tartışılmaktadır.

CAPITAL SAVINGS BANK Bütün bu tartışmalar ışığında Thomas kendisine getirilen mali tabloları incelemektedir. Kendisine sunulan tablolarda ayrıca sektördeki benzer kuruluşların sonuçlarına da yer verilmiştir. Thomas öncelikle Capital Savings Bankasının güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymaya çalışmaktadır. Kafasındaki temel sorular; Capital Savings bankasının gelecekteki durumu ne olacaktır ? Bu piyasada kar etmeye başlayıp karlı kalmayı sürdürebilecek midir ?