KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ YAZI STİLİMİZ “ARİAL” OLACAKTIR. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ 1

BAĞIRSAK PARAZİTLERİ VE KORUNMA YOLLARI

BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Parazit nedir? Bağırsak paraziti nedir? Parazitler nasıl bulaşır? Parazitlerin neden olduğu şikayetler nelerdir? Korunma yolları Güvenli olmayan gıda nedir? BU SAYFADA RESİM OLMAYACAK. 3

PARAZİT NEDİR? Parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar veren mikroorganizmalardır. Parazit üzerinde yaşadığı canlının besinine ortak olarak yaşamını sürdürür. Bu ilişki üzerinde yaşadığı canlının zayıf düşmesine ve hastalanmasına neden olur.

BAĞIRSAK PARAZİTLERİ Bağırsak parazitleri; boyutları birkaç milimetre ile birkaç metre arasında değişen, omurgasız ve çok hücreli canlılardır. Bağırsak kurtları genelde hijyen kurallarına dikkat edilmediği durumlarda, insan ve toplum sağlığını tehdit eden, istenmeyen belirti ve bulgulara neden olan hastalıklar yaratır.

PARAZİTLER NASIL BULAŞIR? -1 Kirli ellerle Kirli su ve gıdalar ile Deriyi delerek, Cinsel İlişkiyle Doğumda anne doğum kanalından

PARAZİTLER NASIL BULAŞIR? -2 Bağırsak parazitleri genellikle "el-dışkı-ağız" döngüsü ile bulaşırlar. İyi yıkanmayan ellerde ve tırnak aralarında taşınan parazit yumurtasının ya da parazitle enfekte su ya da yiyeceğin ağız yoluyla alımından sonra, her parazit kendine özgü göç yollarını izleyip, bağırsaklara yerleşerek hastalık belirtilerine neden olur.

PARAZİTLERİN NEDEN OLDUĞU ŞİKAYETLER NELERDİR?-1 Sulu ishal Bağırsak Krampları Ateş Halsizlik Gaz şikayetleri Karında şişkinlik

PARAZİTLERİN NEDEN OLDUĞU ŞİKAYETLER NELERDİR?-2 Gece uyurken ağızdan salya akması Ağız kokusu Kabızlık Deride ve anal bölgede kaşıntı iştahsızlık veya aşırı yeme (ama kilo alamama) Sinirlilik Vücutta kaşıntılı döküntüler Bu belirtilerden 2 veya daha fazlası bulunan kişiler gaitada parazit tahlilini yaptırmalı. Tanı ve tedavi gecikirse kansızlık, iştahsızlık, mide-bağırsak şikayetleri nedeniyle çocuklarda gelişme geriliğine neden olabilir. Çok küçük çocuklarda ve bebeklerde parazite rastlanması, bağışıklık sistemini ilgilendiren ciddi patolojileri de düşündürebilir.

Bir bağırsak paraziti siz fark etmeden yıllarca sizin içinizde yaşayabilir. Ayrıca saydığımız şikayetlerin varlığı her zaman bir bağırsak parazitine ev sahipliği yapıyorsunuz anlamına gelmez.

BAĞIRSAK PARAZİTLERİNDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER-1 Güvenli olmayan gıdaları tüketmeyin! Kaynağı belli olmayan suları ve kuyu sularını hiçbir zaman kullanılmayın! Sebze ve meyveleri iyice yıkamadan yemeyin, mümkünse soyarak yiyin! Ellerinizi sık sık ve sıvı sabunla yıkayın (Tuvaletlerden önce ve sonra / yemeklerden önce ve sonra)

BAĞIRSAK PARAZİTLERİNDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER-2 Çiğ et ve ürünlerini tüketmeyin, eti iyice pişirdikten sonra tüketin! Et kestiğiniz bıçağı iyice yıkamadan sebze ve meyve soymak için kullanmayın! Mikrodalga fırınları sadece ısıtmak için kullanın! Yemek pişirmeyin! Neden et kestiğimiz bıçakla daha sonra sebze meyve kesmemeliyiz? Çiğ et kesilirken içinde piştiğinde ölecek patojenleri taşıyan etten bıçağa bulaşan parazitler olabilir. Bu bıçağı iyice temizlemeden sebze veya meyve soymak, doğramak için kullanırsak "Taenia saginata", "Taenia solium" ve "Toxoplasma gondii" bu yolla insanlara bulaşabilir. Neden mikrodalga fırınla pişirme işlemi yapmamalıyız? Mikrodalga fırınların pişirme prensibi merkezden kenara doğru ısıyı hücrelere yaymaktır. Etteki bazı parazitlerin ölmesi için etin her tarafı 68 dereceden fazla ısıya maruz kalmalıdır. Mikrodalgada etin dış kenarlarında bu ısıyı ulaşılmaya çalışılırsa etin ortası yenmeyecek şekilde sertleşir. Onun için genellikle ortası iyi pişmiş etlerin kenarları daha çiğ olur buradaki olası parazitler bize bulaşır.

BAĞIRSAK PARAZİTLERİNDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER-3 Tuvaletlerde akarsu, sabun ve tuvalet kağıdı bulundurun.Ayrıca tek kullanımlık mendilleri kullanın ve atıkları çöpe atın Çıplak ayakla riskli toprak alanlarda dolaşmayın! Tatlı su ve göllerde yüzmek tehlikeli olabilir. Kaplıca ve diğer havuzlarda güvenlik sertifikası sorun!

BAĞIRSAK PARAZİTLERİNDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER-3 Sağlığından emin olmadığınız hayvanlarla yakın temasa girmeyin! Evcil hayvanınızın atıklarını uygun şekilde toplayın. Evcil hayvanınızı çiğ et ve et ürünleriyle beslemeyin, insan yemeğine alıştırmayın. Evcil hayvanınızın aşılarının yapılması ve ektoparazitlerden korunması için düzenli veteriner kontrolüne götürün. Neden evcil hayvanlarımıza insan yemeği vermemeliyiz? Evcil hayvanlara insan yemeği verirsek metabolizmalarını değiştirmiş oluruz, yağlanırlar, ishal olabilir, yemeklerin tadına alışınca kendilerini insan gibi görüp hep ortamda kalmaya çalışırlar. Ayrıca siz ortamda olmadığınızda bardağınızı, tabağınızı çatalınızı veya yemeğinizi yalar, tadına bakarlar. Ağızlarından veya üzerlerinden size zarar verebilecek mikroorganizmaları bulaştırırlar. -Niçin kedi/köpeğimize çiğ et yedirmemeliyiz? Çiğ et ve et ürünleri, kedi ve köpekler için "kist hidatik" ve "toxoplasmosis" açısından riskler taşır bunları verdiğimiz takdirde bu parazitlerin yaşam döngüsünü tamamlarız ve insanlara aynen pimi çekilmiş bir el bombası bırakmış oluruz. Kedi günde on binlerce "T.gondii ookisti", köpek binlerce "E.granulosus" yumurtası çıkarır ve bunlar dış ortam koşullarında 1 yıl kadar bulaştırıcılık özelliklerini korurlar.

“GÜVENLİ OLMAYAN GIDA NE DEMEK?- 1 Sokak satıcılarından alınan her türlü gıda (Sandviç, kokoreç, açık dondurma, şerbet, açık su, örneğin tankerle alınan sular) Ambalajı, vakumu bozulmuş ürünler Üretim saati, günü belli olmayan hazır gıdalar Sıcak havada açık büfe yemekler

“GÜVENLİ OLMAYAN GIDA NE DEMEK?- 1 Mayonezli gıdalar Çiğ köfte Midye dolma Yumurta ile yapılan ve uzun süre soğuk zincirden uzak kalmış gıdalar Üzerine böcek, toz, kimyasalların gelme ihtimali olan üstü açık gıdalar da bu gruptadır.

TEDAVİ Bağırsak parazitinden şüphelendiğiniz andan sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Doktorun verdiği tedaviyi aynı evde oturanlarda aynı zamanda uygularsa tedavi daha başarılı olur.Aksi halde sürekli birbirlerine bulaştırarak tedavileri imkansızlaşır. Özellikle kıl kurdu tedavisi için tüm aile bireyleri ele alınarak, tüm aileye ilaç tedavisi uygulanmalıdır.

TEDAVİYE YARDIMCI UYGULAMALAR-1 Teşhis konulduktan ve tedaviye başlandıktan sonra; İlacın alındığı ilk gün iç çamaşırları-havlular-çarşaflar kaynatılarak yıkanmalı! (makinenin 90 derecesi yeterli değil,100 derecede kaynatmak gerekli) İç çamaşırları-havlular-çarşaflar yıkandıktan sonra iyice ütülenmeli! Banyo lavabosu, klozet, banyo ve mutfak muslukları, mutfak tezgahı ve lavabosu gibi yüzeyler çamaşır suyu ile temizlenmeli!

TEDAVİYE YARDIMCI UYGULAMALAR-2 Ayrıca… Çocukların makatlarını kaşıyıp, ellerini ağızlarına götürmeleri engellenmeli! Dışkıya el sürülmeden temizlik yapılmalı! Yemeklerden önce ve tuvaletten çıkınca eller sabunla iyice yıkanmalı! Mümkünse sıvı sabun kullanılmalı! Tırnakları kısa tutulmalı! Her aile bireyinin havlusu ayrı olmalı!

TEMİZ SU TEMİZ GIDA TEMİZ ÇEVRE “TEMİZLE VE KORUN”