………………………ANADOLU LİSESİ OSMANLIDA VAKIFLAR ………………………ANADOLU LİSESİ

OSMANLIDA VAKIFLAR VAKIF: Hizmetin, paylaşımın, sevginin, özverinin karşılıksız vermenin adıdır. 1048’den bu yana geçen bin yıla yakın süre zarfında Vakıf kültürü, Anadolu topraklarını aşarak tüm dünyaya heyecan veren ve model olan bir sistem haline gelmiştir. Selçuklular döneminde bir dayanışma kurumu olarak varlığını sürdürmüştür. Osmanlı devleti döneminde ise hukuki temele dayanan ekonomik ve sosyal bir kuruluş haline geldi. Vakıf eserlerimizin ayağa kaldırılmasında, vakıf bilincinin geliştirilmesinde, vakıflar konusunda toplumda büyük bir duyarlılık oluşturulmasında, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün çok önemli katkıları ve etkin proje çalışmaları bulunmaktadır.

İLGİNÇ VAKIFLAR 1- KAR DAĞITAN VAKIF: İzmir/Öklemiş’te 1189 yılında Mürselli İbrahim Ağa vakfı adıyla vakıf kuran hayır sahipleri, “ Kasaba hapishanesinde ki mensuplara yine aynı aylarda Cuma ve Pazartesi akşamları birer denk kar verilecek.” Diyerek bu işlem Haziran ayında başlatılmıştır. 2- PİKNİĞE GÖTÜREN VAKIF: İstanbul’da 1731 yılında Kaşıkçı’nın kurduğu Mustafa Efendi bin Ahmet Vakfı “Talebeler her yaz pikniğe götürülecek” diyerek, öğrencilerin bu konudaki gereksinimlerini göz önünde bulundurmuşlardır. Ayrıca yaptırdıkları mektepte okuyan talebelere, belletenlerine her yıl yardımlarda bulunulurmuş. 3-SUYU SOĞUTAN VAKIF: Helvacıoğlu Hamal tarafından, 1837 yılında Aydın’da, Ahmet bin Abdullah adıyla bir vakıf kurmuştur. Vakfı kuranlar vakıf amacını, “Aydın Orta Mahallesinde yaptırdığı çeşmeye yaz günlerinde 90 gün süre ile kar konularak suyun soğutulmasını sağlamak” şeklinde vakfiyeye kaydetmişlerdir.

4- HELVA DAĞITAN VAKIF: Amasya’da 1780 yılında Ahmet Efendi bin Hasan adıyla kurulan vakıfca “Her yıl recep ayında pişirilecek üç batman (bir batman yaklaşık 7,5 kg. helva Gök Medrese ile Advetülgazi Medresesi önünde yaklaşık 32 kg. olarak dağıtılmakta ayrıca Haziran ve Temmuz aylarında da kar suyu alımı için günlük on para harcanma yapılmaktadır.” 5- NEFES ALDIRMAK İÇİN KURULAN VAKIF: Ekmekçi Ahmet Nurettin Paşa, 1730 yılında İstanbul’da kurduğu bu vakıf ile o zamanın İstanbullularının temiz hava ihtiyaçlarını daha kolay karşılamalarını amaçlamıştır. Bunun içinde Benek’te köşk ve liman yaptırarak insanların hizmetine sunmuştur. İnsanlarda bu sayede dinlenmişler, denizi seyretmişler, sohbet etmişlerdir. 6- PABUÇ PARASI VEREN VAKIF: Gaziantep’te, 1818’de Gaziantep Müftüsü Kozanizade Ahmet Arif Efendi’nin kurduğu vakıf, öğrencilerin bir çeşit ihtiyaçlarına cevap veriyordu. Vakıf, “Kozanlı Camii mektebinde yatılı kalan öğrencilerden ailesi uzak yerlerde olanlara ayda iki kuruş, yerli talebelere ise bir kuruş verilecektir.” Diyerek, tüm öğrencilere destek oluyordu. Ancak vakıf, bunun dışında, “Ramazan ayında köyüne gitmeyip de medresede kalan öğrencilere beşer kuruş pabuç parası veriyordu.”

7- GÖLLERİ TEMİZLEME VAKFI: Kurulduğu yer İstanbul, Akar ve hayratın bulunduğu yer Edirne olan ve 1585 yılında “Ali Bey Bin Hamza” adıyla kurulan bu Vakfın geliri, Ali Mescidi yanında bulunan kaldırım ve Çukurbostan mevkiindeki gölün temizliğinin yapılması çalışmaları için harcanmaktadır. 8- YUVA KURAN VAKIF: Bir hayırsever İstanbul’da 1865 yılında “Ayşe Sıdıka Hanım Bint-i Abdullah adında bir vakıf kurmuş. Bu vakıf, senede 6altı bin kuruş evlenmek isteyen fakir hanımların düğün merasimleriyle elbise masraflarına ve yaşlı kadınlardan elbise ihtiyacı olanların giydirilmesine harcamaktadır.  9- YETİME ANNELİK BABALIK EDEN VAKIF: 1384 yılında Şanlıurfa’da Alaeddin oğlu Hasan “Hasan Bin Alaeddin” isimli bir vakıf kurarak, yetimlere buluğ çağına gelene kadar bakılmış, değişen mevsime göre elbiseler alınmış.  10- ÇEVRE DÜZENLEME VAKFI: 1778 yılında İstanbul ve Çanakkale’de, Kaptan-ı Derya, Gazi lakaplı Hasan Paşa kendi adıyla bir vakıf kurarak; Vakfın gelirlerinden bir kısmının Vakıfın yaptırdığı Cami, Çeşmeler ve Kilitbahir’deki Limanın, Meydüs köyüne giden yolun tamir, temizlik, düzenleme ve sair masraflarını karşılamıştır.

HAZIRLAYANLAR A.SELÇUK – 8 H.SANSAR - 217