OSMANLI DAĞILMA DÖNEMİ 1792-1878

SIRP İSYANI

SIRP İSYANI (1804) SEBEBİ Milliyetçilik akımının etkisi. Rusya’nın Panislavizm politikası. Kendi devletlerini kurmak istemeleri. GELİŞİMİ Osmanlı isyanlara karşı ordu ve şiddet kullandı. Azınlıklar isyan edince Rusya azınlıklara yardım için Osmanlı’ya saldırdı. SONUCU Osmanlı yenildi. II. MAHMUT

BÜKREŞ ANTLAŞMASI (1812) ÖNEMİ Sırplar imtiyaz elde etmiştir. Osmanlı’ya isyan eden ilk millet Sırplar’dır. İsyan diğer azınlıklara örnek teşkil etmiştir. Azınlık isyanları arttı.

SIRP İSYANI YUNAN İSYANI

YUNAN İSYANI (1820) Sırp isyanını örnek almaları. SEBEBİ Sırp isyanını örnek almaları. Milliyetçilik akımının etkisi. Rusya’nın kışkırtmaları. Avrupalıların Yunan isyanını desteklemesi. Kendi devletlerini kurmak istemeleri.

YUNAN İSYANI GELİŞİMİ Yunanlılar önce Eflak-Boğdan’da isyan ettiler. (Rusya’dan yardım almak) Başarılı olamadılar. (Romen halkı desteklemedi) Mora’da yeniden isyan ettiler. II. Mahmut, Mısır Valisi M. Ali Paşa’dan yardım istedi. M. Ali Paşa, Mora ve Girit valiliklerini istedi. M. Ali isyanı bastırırken İngiliz, Fransız ve Rus donanmaları, Osmanlı donanmasını NEVARİN’de yaktı.

YUNAN İSYANI GELİŞİMİ Donanmamızı yaktıkları için tazminat istedik. Rusya Osmanlı’ya savaş açtı. Yunan isyanı ile içişlerimize karıştılar. İç sorun Dış sorun haline geldi.

2010 – LYS4 Osmanlı Devleti’nde, Sırpların ayrıcalık elde etmesi ve Yunanistan’ın bağımsızlık kazanmasında Çarlık Rusya’sı etkili olmuştur. Buna göre Çarlık Rusya’sının aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulabilir? A) İngiltere’yi Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü koruma politikasında desteklemek B) Balkanlarda kendisine nüfuz alanı yaratmak C) Karadeniz’de üs elde etmek D) Deniz gücünü artırmak E) Rejimini korumak

1828-1829 OSMANLI-RUS SAVAŞI SEBEBİ Rusya’nın Yunanlılara yardım etmek istemesi. Rusya’nın tarihi emelleri. SONUÇ Osmanlı yenildi. EDİRNE ANTLAŞMASI (1829) Sırplar’a özerklik verildi. Yunanistan bağımsızlığını kazandı. ÖNEMİ İlk kez bir azınlık bağımsızlık kazandı. Diğer azınlıklara örnek teşkil etti ve isyanlar arttı. İLK İSYAN EDEN SIRPLAR İLK BAĞIMSIZ OLAN YUNANLILAR

SIRP İSYANI YUNAN İSYANI M.ALİ PAŞA İSYANI

MEHMET ALİ PAŞA İSYANI (1831) Mora elden çıktığı için M. Ali Paşa Suriye ve Girit valiliklerini istedi. II. Mahmut vermeyince isyan etti. Osmanlı Konya’da M. Ali’nin ordusuna yenildi.

MEHMET ALİ PAŞA İSYANI Fransa M. Ali’yi destekledi. İngiltere tarafsız kaldı. Rusya Osmanlı’ya yardıma geldi. İngiltere bu durumdan rahatsız oldu ve araya girdi.

KÜTAHYA ANTLAŞMASI (1833) İngiltere kendi çıkarları için M. Ali’nin yanında yer aldı. M. ALİ PAŞA OSMANLI İNGİLTERE RUSYA FRANSA

KÜTAHYA ANTLAŞMASI Suriye, Adana, Cidde, Girit valilikleri Mehmet Ali Paşa’ya verildi. (Osmanlı kendi valisini yenemeyecek kadar aciz) UYARI M. Ali’nin yeniden isyan edebileceğini düşünen II. Mahmut Rusya ile bir antlaşma yaptı. (Denize düşen yılana sarılır)

HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI (1833) MADDELERİ Osmanlı’ya saldırı olursa Rusya asker ve donanma gönderecek. (Osmanlı Rusya’nın koruması altına girdi) Rusya’ya saldırı olursa Osmanlı Boğazları kapatacak. (Rusya’nın Karadeniz’de güvenliği arttı) Antlaşma 8 yıl sürecek ÖNEMİ Rusya sıcak denizlere indi. Boğazlar sorunu ortaya çıktı.

BALTA LİMANI TİCARET ANTLAŞMASI (OSMANLI - İNGİLTERE) SEBEBİ Mısır meselesinde İngiltere’nin desteğini sağlamak. MADDELERİ İthalatta vergiler %5’e indirildi. İhracatta vergiler %15’e yükseltildi. Yabancılardan iç gümrük vergisi alınmayacak. Türklerden iç gümrük vergisi alınacak (Yerli tüccar iflas etti) (Avrupa’nın açık pazarı olduk)

FRANSA İLE TİCARET ANTLAŞMASI (1838) SEBEBİ Fransa’nın desteğini sağlamak. İngiltere’ye verilen hakların aynısı Fransa’ya da verildi. NOT Ayrıca İngiltere ve Fransa’nın desteğini sağlayabilmek için azınlıklara haklar verildi. (Tanzimat Fermanı 1839) Böylece M. Ali Paşa yalnız kaldı.

II. MEHMET ALİ PAŞA İSYANI (1839) SEBEBİ Osmanlının yerine geçmek. GELİŞİMİ M. Ali Osmanlı’yı Antep (Nizip)’te yendi.

II. MEHMET ALİ PAŞA İSYANI GELİŞİMİ Rusya’nın Hünkar’a dayanarak Asker gönderme ihtimaline karşı İngiltere Mısır meselesini Avrupa’ya taşıdı.

LONDRA PROTOKOLÜ (1840) M. ALİ PAŞA OSMANLI İNGİLTERE RUSYA FRANSA ABDÜLMECİT MEHMET ALİ PAŞA YALNIZ KALDI TARAFSIZ

LONDRA PROTOKOLÜ (1840) MADDELERİ Suriye, Adana, Cidde, Girit valilikleri, M. Ali Paşa’dan alınıp Osmanlı’ya verili. Mısır valiliğine Mehmet Ali Paşa soyundan gelenler geçecek. (Egemenliğimizi zedeler) (İlk kez bir valilik saltanat haline dönüştü) NOT 1841’de Hünkar İskelesi Antlaşması’nın süresi doldu ve Rusya süreyi uzatmak istedi.

1841 LONDRA BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ MADDELERİ Boğazlar Osmanlı denetiminde kalacak. (Egemenliğimiz arttı) Boğazlardan savaş gemisi geçemeyecek. (Egemenliğimizi zedeler) (Rusya sıcak denizlere inemez) (İngiltere’nin sömürge yolları güvenlik altına girer)

1841 LONDRA BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ ÖNEMİ Boğazlar sorunu çözüldü. Bundan sonra boğazlarla ilgili kararları Avrupa devletleri verecek. (Egemenliğimizi zedeler) Avrupalıların boğazlarla ilgili yaptığı ilk antlaşmadır.

MACAR-LEH MÜLTECİ SORUNU(1848) Milliyetçilik akımının etkisi ile Macarlar, Avusturya’ya; Lehliler, Rusya’ya; Baskılar üzerine Macarlar ve Lehliler Osmanlı’ya sığındı. Rusya Mültecileri isteyince Osmanlı reddetti. Rusya Osmanlı’ya savaş açtı. Osmanlı Avrupa’nın desteğini sağladı. İSYAN ETTİLER

2010 – LYS4 I. Leh milliyetçileri II. İsveç Kralı XII 2010 – LYS4 I. Leh milliyetçileri II. İsveç Kralı XII. Şarl (Demirbaş Şarl) III. İspanya’dan kaçan Yahudiler Yukarıdaki sığınmacılardan hangileri Osmanlı Devleti’yle Rusya arasında savaşa neden olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III D) I ve II

RUSYA KIRIM

Hünkar İskelesi Antlaşmasının süresini uzatmak. KIRIM SAVAŞI (1853-1856) SEBEBİ Hünkar İskelesi Antlaşmasının süresini uzatmak. Osmanlı’nın Lehlilere yardım etmesi. Rusya’nın tarihi emelleri.

KIRIM SAVAŞI (1853-1856) GELİŞİMİ Rusya hem karadan hem de denizden saldırdı. Sinop’ta Osmanlı donanmasını yaktılar. İngiltere, Fransa ve Piyomente Osmanlı’ya yardıma geldi. Rusya yenildi. Osmanlı ilk kez dış borç aldı (İngiltere’den)

PARİS ANTLAŞMASI (1856) NOT İç işlerimize karışılmasını önlemek için antlaşmadan önce Islahat Fermanını yayınladık. MADDELERİ Rusya ve Osmanlı Karadeniz’de donanma bulunduramayacak. (Rusya Akdeniz’e inemez) (Osmanlı yendiği halde yenik devlet statüsünde) Osmanlının toprak bütünlüğü Avrupalı devletlerin garantisi altında olacak. (Kendi kendimizi koruyamayacak kadar aciziz)

PARİS ANTLAŞMASI MADDELERİ Osmanlı Avrupa Devletler hukukundan yararlanacak. (Osmanlı Avrupa devleti sayılmıştır) Rusya ve Osmanlı aldıkları yerleri geri verecek. (Yendiğimiz halde yenik devlet sayıldık) Eflak ve Boğdan’a ıslahat yapılacak ve Avrupalılar denetleyecek. (İçişlerimize karıştılar) (Islahat Fermanı işe yaramadı) Boğazlar Londra Antlaşmasına göre yönetilecek.

PARİS ANTLAŞMASI ÖNEMİ Osmanlının imzaladığı son kazançlı antlaşmadır. Rusya, Osmanlı üzerindeki emellerinden bir süre için vazgeçti.

OSMANLI’YA KARŞI İSYAN ETTİ BOĞDAN BOSNA HERSEK SIRP BULGAR OSMANLI’YA KARŞI İSYAN ETTİ

1875 BALKAN BUNALIMI Bulgar, Sırp, Bosna, Hersek, Boğdan Osmanlı’ya karşı isyan etti. Osmanlı isyanları şiddetle bastırmak istedi. Avrupalı devletler Paris Antlaşmasının maddelerine dayanarak Osmanlıya müdahale etti. Berlin’de bir konferans düzenlendi.

BERLİN KONFERANSI (1876) Osmanlı katılmadı. Avrupalı devletler Osmanlının iç meselesini görüşmeye başladı. İSTEKLERİ Balkanlar’da ıslahat yap. Balkanlar kendi yöneticilerini kendisi seçsin. İç işlerimize müdahale olarak kabul ettik ve bu istekleri reddettik. (Egemenliğimizi koruduk)

İSTANBUL KONFERANSI (1876) Konferans sırasında I. Meşrutiyet ilan edildi. Avrupalılar Balkanlar’da ıslahat yapılmasını istediler. Balkanlar kendi yöneticilerini kendisi seçsin. İç işlerimize müdahale sayarak reddettik.

LONDRA KONFERANSI (1876) UYARI Konu aynı. Avupalılar’ın istekleri aynı. Reddettik. UYARI İsteklerin reddedilmesi üzerine Rusya Osmanlı’ya savaş açtı.

İNGİLTERE VE FRANSA NEDEN YADIMA GELMEDİ? 1877-1878 0SMANLI-RUS SAVAŞI (93 HARBİ) SEBEBİ Rusya’nın tarihi emelleri. Konferans kararlarını reddetmemiz. İNGİLTERE VE FRANSA NEDEN YADIMA GELMEDİ? İngiltere ve Fransa’nın, Rusya ile anlaşması. (Rusya Boğazları işgal etmeyecek)

Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalandı. 1877-1878 0SMANLI-RUS SAVAŞI (93 HARBİ) SONUÇ Yenildik. Barış istedik. Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalandı.

AYASTAFANOS 'YEŞİLKÖY' ANLAŞMASI

AYESTEFANOS ANTLAŞMASI (YEŞİLKÖY) Bulgaristan bağımsız olacak. (Rusya Balkanlar’dan sıcak denizlere iner) Romanya, Sırbistan, Karadağ bağımsız olacak. (Rusya sıcak denizlere iner) Bosna-Hersek’te de ıslahat yapılacak. Teselya Yunanistan’a verilecek.

AYESTEFANOS ANTLAŞMASI (YEŞİLKÖY) Girit’te ıslahat yapılacak. (Rus gemileri serbestçe dolaşır) Kars, Ardahan, Batum, Doğu Beyazıt Rusya’ya verilecek. Ermeniler’in yaşadığı bölgelerde ıslahat yapılacak. (Rusya, Basra körfezine iner)

AYESTEFANOS ANTLAŞMASI (YEŞİLKÖY) ÖNEMİ Rusya Balkanları egemenliği altına aldı. Rusya tarihi emellerine ulaşma imkanı buldu. İngiltere, Fransa, Almanya, Avusturya, antlaşmayı tanımadıklarını bildirdiler. Savaşı göze alamayan Rusya bildiriyi kabul etti. NOT Antlaşma maddelerinin değiştirilmesi karşılığında Kıbrıs’ın kullanım hakkı İngiltere’ye bırakıldı.

BERLİN ANLAŞMASI 1878 BULGARİSTAN OSMANLI DA KALDI

ROMANYA SIRBİSTAN BAĞIMSIZ OLACAKLAR KARADAĞ

YÖNETİMİ AVUSTURYA DA BOSNA HERSEK OSMANLI DA KALDI

YUNANİSTAN’A VERİLDİ TESELYA

ERMENİ BÖLGESİNDE ISLAHAT YAPILACAK GİRİT’TE ISLAHAT YAPILACAK

KARS ARDAHAN BATUM RUSYA’YA VERİLECEK DOĞU BAYEZIT OSMANLIYA KALDI

BERLİN ANTLAŞMASI (1878) MADDELERİ Ayastefanos Antlaşmasıyla kurulan büyük Bulgaristan Krallığı üç kısma ayrıldı. Sırbistan, Romanya, Karadağ bağımsız oldu. Bosna-Hersek’in yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakıldı. Batum, Kars, Ardahan Rusya’da kalacak; Doğu Beyazıt Osmanlı’ya verilecek. (Rusya, Basra körfezine inemez)

BERLİN ANTLAŞMASI (1878) MADDELERİ Teselya,Yunanistan’a bırakılacak. Ermeniler’in oturduğu yerde ve Girit Adasında ıslahat yapılacak. (Ermeni sorunu oluştu) Osmanlı Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek. Boğazlar savaş gemilerine kapalı, ticaret gemilerine açık olacak. (Egemenliğimize aykırı)

BERLİN ANTLAŞMASI ÖNEMİ İlk kez çok sayıda devlet Osmanlı’dan ayrılmıştır. (Balkanlar Osmanlı’dan koptu) Rusya’nın Balkan hakimiyeti engellendi. Osmanlı-Çarlık Rusya arasında imzalanan son antlaşmadır. İlk kez Ermeni meselesi sorunu ortaya çıktı. Avrupalı devletler kendi aralarında Osmanlı’yı paylaşma projelerine başladılar.

AVRUPA’DA DENGELERİN DEĞİŞMESİ Osmanlı, Berlin Antlaşmasından sonra Almanya ile yakınlaşmıştır. Rusya-İngiltere ve Fransa yakınlaşmıştır. (İngiltere Osmanlı’nın toprak bütünlüğünden vazgeçti)

OSMANLI PARÇALANMA DÖNEMİ İNGİLTERE FRANSA İTALYA BERLİN ANT’DA KIBRIS’I ALDI 1982’DE MISIR’I İŞGAL ETTİ (SÖMÜRGE) 1830’DA CEZAYİR’İ 1881’DE TUNUS’U İŞGAL ETTİ (AKDENİZ ÜSTÜNLÜĞÜ) 1911’DE TRABLUSGARP’I İŞGAL ETTİ (SÖMÜRGE)

GİRİT SORUNU (1897) Dömeke Savaşında Osmanlı Yunanistan’ı yendi. Avrupalı devletler araya girdi. İSTANBUL ANTLAŞMASI (1898) Girit Osmanlı’da kalacak. Girit’in yöneticisi Rum olacak. (Girit’in elden çıkacağını gösterir)

(GENEL BORÇLAR İDARESİ) DUYUN-U UMUMİYE (1881) (GENEL BORÇLAR İDARESİ) Avrupalılar Osmanlı’dan alacaklarını tahsil etmek amacıyla kurdu. Osmanlı’nın tüm gelir kaynaklarına el koydu. (Bağımsızlığa aykırı) Lozan Barış Antlaşmasında ortadan kaldırıldı.