Doğum Eylemi
Son mens.1.gününden itibaren,37-40 hafta sonra fetus ve eklerinin uterus dışına atılma sürecidir. Ortalama 8-24 saat sürer.
Normal doğum eylemi: Miadinda,spontan,tek-canlı fetus Verteks pozisyonda, Baş pelvis uyuşmazliğı olmadan gerçekleşen doğumlar normal vajinal doğum olarak adlandırılır.
Doğum eylemi =Travay Nasıl Gerçekleşir Uterus kasılmalarıyla birlikte anne sancı hisseder Kontraksiyonların etkisiyle fetal baş önde olmak üzere fetus, pelvis girimini ve çıkımını Geçerken, bunlara parelel olarak uterus serviksi açılarak(dilatasyon) ve incelerek(efesman)fetal başın geçebileceği büyüklüğe ulaşır.
Doğum eylemi Bu aşamada annede KONTRAKSİYONLAR ve Eş zamanlı başlayan IKINMALAR Fetus başının serviksten ve pelvis çıkımından kurtulmasını sağlar. Bebeğin doğumundan sonra uterus kasılır. Plasenta5-30 dk sonra uterustan ayrılır.
Serviksin İncelerek Açılmasında Fetal başın oluşturduğu basıncın ve temelde fetal başın ilerleyişini sağlayan Uterus kontraksiyonlarının etkisi vardır. Bu olayların gelişimi ise hormonların kontrolünde gerçekleşir.
Doğum Eylemini Başlatan Faktörler Uterusun gerilmesi Hormonal uyarı(Oksitosin,postoglandinler,fetal kortizol,östrojen ve progesreron) Miyometrial aktivite Plasenta yaşlanması
D.E de Rol oynayan Faktörler 1-Doğum kanalı 2-Fetus 3-Uterus kontraksiyonları 4-Annenin Psiko-sosyal durumu
D.E de Rol oynayan Faktörler 1- Doğum kanalı:Oluşturan yapılar Kemik pelvis+ Serviks+ Vajen
D.E de Rol oynayan Faktörler 2-Fetus: Baş özellikleri+ Pozisyonu+duruşu+Prezentasyonu+ yatışı+ Plasental lokalizasyonu
D.E de Rol oynayan Faktörler 3-Uterus kontraksiyonları: Süre,Sıklık,Şiddeti Annenin abdominal /diyafragmatik kaslarının gücü
D.E de Rol oynayan Faktörler 4-Annenin Psiko-sosyal durumu: Hazır olma,deneyimler, Destekleri ve Duygusal durumu
Kemik Pelvis: İki kalça kem, Sakrum ve lumbar vrt., Koksiks, Sakroiliak eklem, Sifizis pubis
Pelvisin Bölümleri Büyük pelvis- Küçük pelvis: İskium,sakrum,koksiks,s.pubis yapılarından oluşan Girimi,kavitesi ve çıkımı olan yapıdır. Bu yapılar arasında kalan mesafelerin ( kutur)boyutlarının bebeğin geçebilecek büyüklükte olması doğum için gereklidir.
Pelvis Girimi Kuturları 1-Ön Arka Kutur: Prmontoryum ortasından S.p nin üst ucu arasındaki mesafedir. 2-Transvers Kutur: 13,5 cm Sağ ve sol oblik kutur 12.5 cm
1-Ön Arka Kutur: SP nin değişik noktalarıdan alındığın da farklı isimler alır -Konjugata vera: Prmontoryum ortasından S.p nin üst ucu arasında 11.5cm Konj.Obstetrika:Prmontoryum ortasından S.p nin ortası arasında 11.cm Konj.Diyagonale:Prmontoryum ortasından S.p nin alt ucu arasında 12.5.cm
PELVİS KAVİTESİ: Pelvis girimi ile pelvis çıkımı arasında kalan mesafedir.Çıkıma yaklaştıkça öne doğru eğimlidir. Kavitenin ön-arka kutru sp nin orta noktasından 2.-3.sakral vertebraya kadar uzanan mesafedir ve 12.75 cm uzunluğundadır P.kavitesinde en dar kutur iskial spinalar arası(transvers) mesafedir.10-10.5cm
Pelvis Çıkımı SP nin alt ucu-sakro-koksigeal eklem(ön-arka çap), İskial tüberositlerin iç yüzeyleri arasındaki (transvers çap)alandır.
PELVİS TİPLERİ Jinekoid Android :Forseps gerekebilir Antropoit: Platipelloid:Sereryan
Fetal Başın Rolü Fetusun önde gelen kısmı olması yuvarlak ve simetrik olmasıyla birlikte Pozisyon ve şekil değiştirerek doğum kanalına uyum sağlayabilme özelliğiyle doğumun gerçekleşmesinde önemli rol oynar.
Fetus Başının Özellikleri İkitemporal İki frontal(Pariy.kemiklerle arasında koronal sütur İki pariyatal(arasında sagital sütur) Bir oksipital kemik,(Pariyatal kemiklerle arasında lomboidal sütur var) Fontaneller:bregma,lambda
Uterus Kontraksiyonlarının Özellikleri Oksitosin artışıyla oluşan istemsiz kasılmalardır Kontraksiyonların artış,zirve ve azalma fazları vardır Kontraksiyon başlamasıyla birlikte uterus sertleşir ve anne sancı hisseder. Kontraksiyonların sıklığı ve şiddeti doğum eyleminin başlangıcından sonuna kadar giderek artar. Başlangıçta 5-10dk’da tekrarlayıp 30sn sürerken ilerleyen süreçte 2dk’da bir tekrarlayıp 50-90 sn sürer. Kontraksiyonlar arasında dinlenme fazı vardır.
İkincil Güçler Annenin bebeği itmek için karın kaslarını kullanmasıdır. Silinme ve dilatasyonun tamamlanmasından sonra istemsiz ıkınmalar şeklinde görülür. Anne kasılma başlamasıyla derin nefes alıp,çeneyi göğüse doğru eğerek ıkınmayı destekleyebilir. Etkin ıkınmalar bebeğin serviks ve pelvis çıkımından ayrılmasını dolayısı ile doğumun 2.evresinin kısa sürede sonlanmasına yardımcı olur.
Psikososyal Faktörler Planlanmış gebelik Prenatal bakım alma Aile ilişkisi Ağrı ve çevresel koşullar Destek,güven duygusu,iletişim Rahatlama ve solunum tekniklerinin uygulanması
Doğum Eyleminin Başlama Belirtileri Hafifleme ve pelvis te oluşan basınç artışına bağlı değişiklikler Servikal değişiklikler:Olgunlaşma,silinme, dilatasyon, nişane Membranların açılması Ani enerji yüklenmesi Bel ağrısı Sindirim sorunları
TEŞEKKÜRLER